Hybrydy psów to psy powstałe w wyniku skrzyżowania co najmniej dwóch różnych ras. Celem krzyżówek wewnątrzgatunkowych jest stworzenie zwierząt łączących w sobie cechy różnych ras, np. połączenie cech użytkowych z konkretną długością futra. Wczesne krzyżówki miały na celu wzmocnienie cech przydatnych u psów pracujących, z czasem jednak czworonogi zaczęto krzyżować również pod kątem wyglądu.
Psia hybryda — co to znaczy? Czy pies będzie rasowy?
Tylko niektóre hybrydy psów są oficjalnie rozpoznawane przez światowe stowarzyszenia kynologiczne. Aby doszło do rejestracji nowej rasy, potrzebne jest przynajmniej kilkadziesiąt lat udokumentowanej pracy hodowlanej.
Nie wszystkie hybrydowe szczeniaki będą więc rasowe, nawet jeśli pochodzą od dwóch rodziców czystej krwi. Określenie „rasa hybrydowa” jest więc jedynie uproszczeniem, nie wskazuje jednak na oficjalne rozpoznanie. Psie hybrydy określa się często mianem designer dog, aby podkreślić, że mieszanka ras jest procesem celowej, hodowlanej selekcji. Psy skrzyżowane naturalnie określa się za to jako kundle.
Przykładem hybrydy psów uznawanej za rasę są teriery czeskie, będące mieszanką krwi sealyham teriera i teriera szkockiego.
Nazewnictwo
Nazwy hybryd psów są zazwyczaj połączeniem członów nazw ras rodziców. Dobry przykład to psy labradoodle czy goldendoodle, czyli kolejno skrzyżowanie labradora i golden retrievera z pudlem (ang. poodle).
Najpopularniejsze hybrydy psów
Pierwsze hybrydy psów pojawiły się już przed XIV wiekiem. Do najstarszych ras mieszanych należą między innymi lurchery, pochodzące od chartów i psów innej rasy (najczęściej wyżłów), czy pitbulteriery. Pierwsze komercyjne hodowle designer dogs pojawiły się w XX wieku, wraz ze zdobyciem popularności przez urocze pudle. Sierść tych psiaków jest jednowarstwowa i uznawana jest za hipoalergiczną, co w praktyce oznacza, że pudle mało linieją. Krzyżówki pozwoliły na przekazanie tego genu dalej – poszerzając wybór psów właściwych dla alergików. Jakie są inne rasy psów mieszanych?
Najpopularniejsze hybrydy psów to:
- goldendoodle, czyli golden retriever i pudel, często określany też jako groodle. Hybryda występuje w trzech rozmiarach;
- gabradoodle, czyli labrador retriever i pudel, hybryda stworzona w celu uzyskania psa o hipoalergicznej sierści oraz cechach charakteru psów przewodników. Najpopularniejsza rasa hybrydowa;
- schnoodle, czyli mieszanka pudla i sznaucera miniaturowego, hybryda wyjątkowo popularna w Stanach Zjednoczonych;
- aussiedoodle, czyli krzyżówka owczarka australijskiego i pudla;
- cavapoo, czyli mieszanka pudla i cavalier king charles spaniela;
- maltipoo, czyli krzyżówka pudla toy i maltańczyka;
- cockapoo, czyli miks pudla i cocker spaniela;
- yorkiepoo, czyli miks pudla i yorkshire terriera;
- huskador, czyli krzyżówka syberyjskiego husky z labradorem;
- pitsky, czyli krzyżówka syberyjskiego husky z pitbulterierem;
- shichi, czyli shih tzu i chihuahua;
- dorgi, czyli połączenie welsh pembroke corgie z jamnikiem, psy hodowane przez samą królową Elżbietę II.
Do najczęściej wybieranych na krzyżówki ras czystych należą labradory retrievery, pudle, beagle, husky, border collie i terriery.
Czy da się przewidzieć umaszczenie i inne cechy psów mieszanych?
Ponieważ hybrydy psów mają bardziej zróżnicowany fenotyp względem psów czystej rasy, trudno jest przewidzieć ostateczny wygląd psa. Różnice w wyglądzie mogą pojawiać się nawet w jednym miocie. Są to zazwyczaj cechy takie jak kształt uszu, umaszczenie czy wielkość. Huskadory mogą więc przypominać bardziej husky lub bardziej labradory – w zależności od tego, które geny były dominujące. Ponieważ jednak oboje rodzice należą do dużych ras, można przynajmniej określić maksymalny wzrost, który osiągnie szczenię. Podobnie jest z cechami charakteru. Kynologia nie zawiera długoletnich badań na temat dziedziczności konkretnych wariantów. Dobór hodowlany często jest więc metodą prób i błędów, pożądane cechy mogą bowiem ujawniać się dopiero w kolejnych pokoleniach.
Czy hybrydy psów są zdrowe? Owczarki niemieckie, mopsy oraz schorzenia genetyczne
Celem prawidłowej krzyżówki psów powinna być również minimalizacja występowania dziedzicznych problemów ze zdrowiem. Badania nad długowiecznością gatunku wskazują, że właściwie skrzyżowane hybrydy psów są znacznie zdrowsze od psów rasowych. Poważnym problemem jest jednak szybko wzrastająca popularność ras mieszanych.
Czym są pseudohodowle?
Niestety jest wiele pseudohodowli, które eksploatują możliwości rozrodcze psów bez większej kontroli nad procesem doboru. Celem pseudohodowli nie jest rozwój gatunku i rasy, a maksymalne wykorzystanie popytu i niewiedzy miłośników psów. Organizacje te są nielegalne i wyjątkowo nieetyczne. Większość takich hodowców wykorzystuje luki prawne, dzięki którym unikają kontroli ZKwP (Związku Kynologicznego w Polsce). Nie podlegają więc kontrolom ilości miotów i wymogom dobrostanu zwierząt.
Nieprawidłowy dobór osobników może sprawić, że wzmocnione zostaną choroby genetyczne ras macierzystych. Psy z pseudohodowli często cierpią na poważne zwyrodnienia uniemożliwiające im zdrowe życie, a szczeniaki nieposiadające pożądanych cech są często zabijane. W języku niemieckim stworzono nawet określenie qualtzucht oznaczające „hodowlę tortury”. Problemy zdrowotne będące rezultatem nieodpowiedniej krzyżówki ras to między innymi:
- brachycefalia, czyli nienaturalne zmniejszenie czaszki niepozostawiające odpowiedniej ilości miejsca na oczy i mózg, płaska kufa nosa powodująca zaburzenia oddechowe;
- zbyt długa sierść niepozwalająca na swobodny ruch zwierzęcia;
- anomalie zgryzu;
- fałdzista skóra prowadząca do przewlekłych zapaleń i mucynozy idiopatycznej, np. u psów shar pei;
- głuchota;
- dysplazja stawów biodrowych;
- dysplazja stawów łokciowych;
- zaburzenia tarczycy;
- skarlenia, czyli nieprawidłowy rozwój kości będący wynikiem miniaturyzacji ras, np. u chihuahua;
- choroby oczu (najczęściej postępujący zanik siatkówki).
Wiele osób decyduje się na zakup psa w pseudohodowli, aby uniknąć kosztownych wydatków (designer dogs mogą kosztować nawet kilkanaście tysięcy złotych). Ciężar finansowy pojawi się jednak wraz z kosztami leczenia weterynaryjnego. Warto pamiętać, że również dobór w obrębie czystej rasy może skutkować pojawieniem się defektów genetycznych. Nieprawidłowe krzyżowanie ras może jednak wzmagać konkretne cechy.
Brachycefalia
Smutnym przykładem czworonogów dotkniętych anomaliami są mopsy i buldogi francuskie. Ich urocze na pierwszy rzut oka wyłupiaste oczy i małe noski są rezultatem brachycefalii. Zjawisko to objawia się znacznie skróconą kufą, krótkim czołem i zbyt małą czaszką. Chcąc uzyskać pupila, który zawsze będzie słodki jak szczeniak, pseudohodowcy doprowadzili do patologicznych zaburzeń. Zdeformowana czaszka i krótki nos nie pozwalają psu na prawidłowe dotlenienie. Charakterystyczne charczenie mopsów jest więc symptomem duszenia się psa.
Zwyrodnienia stawów
Niemal połowa owczarków niemieckich cierpi na ciężkie zwyrodnienia stawów. Wynikają one z intensywnego wzmacniania cechy opadającego grzbietu. W ramach wzrostu chrząstki i kości bioder podlegają ścieraniu, co prowadzi do zmniejszonej mobilności i w ostateczności ciężkiej dysplazji stawu biodrowego lub łokciowego. Na podobne zwyrodnienia cierpią również labradory i rotweillery.
Jeśli marzysz o charakterystycznym pupilu, takim jak labradoodle czy goldendoodle, pamiętaj, aby nabyć lub adoptować psa ze sprawdzonego źródła. Szukaj psa będącego psów z ras, które charakteryzują się poszukiwanymi przez ciebie cechami.
