Terier szkocki ceniony jest za bardzo dużą inteligencję i ogromne przywiązanie do rodziny. Rasa została ukształtowana do polowań na borsuki i lisy, dlatego szkoty są niezwykle silne i odporne. Pamięć u tej rasy psów jest legendarna wręcz pamięć – zachowują wspomnienia o wszystkich osobach, które wyrządziły im krzywdę lub nie okazały im należytego szacunku. Na szczęście szerokie możliwości zapamiętywania odnoszą się także do komend.
Podstawowe informacje
| Rozmiar | wysokość w kłębie: od 25 do 28 cm; masa ciała: od 8,5 do 10,5 kg |
| Szata | sierść: dwuwarstwowa, z drucianym, twardym włosem okrywowym i gęstym, miękkim podszerstkiem; maść: pręgowana, pszeniczna lub czarna |
| Długość życia | 12–15 lat |
| Charakter | przywiązany do opiekuna, wierny, odważny, inteligentny, zuchwały |
Terier szkocki – wygląd
Wygląd teriera szkockiego jest bardzo charakterystyczny, dlatego psy te rozpoznawalne są już na pierwszy rzut oka. Uwagę zwracają przede wszystkim ich krótkie nogi i niski wzrost. Wysokość w kłębie nie powinna przekraczać 28 centymetrów, a psy te ważą zazwyczaj około 10 kilogramów. Dymorfizm płciowy praktycznie nie występuje – suczki nie są wyraźnie mniejsze od samców.
Terier szkocki jest psem o charakterystycznej szacie. Jego sierść jest półdługa i szorstka, bardzo dobrze przylegająca do ciała. Dodatkowo czworonogi te posiadają miękki i bardzo gęsty podszerstek. Na pysku sierść tworzy gęstą brodę i charakterystyczne brwi.
Psy te najczęściej dostępne są w umaszczeniu czarnym lub pręgowanym, czasem występuje także terier szkocki pszeniczny. Wbrew oczekiwaniom wielu osób u rasy terier szkocki biały kolor nie występuje we wzorcu, w przeciwieństwie do równie znanego i mylonego często ze szkotem west highland white terriera, który występuje w umaszczeniu wyłącznie białym.
Terier szkocki – charakter
Charakterystyką rasy jest odporność, odwaga i możliwość adaptowania się do niemal każdych warunków. Teriery szkockie uwielbiają patrolować ogród, a każdego niespodziewanego gościa zaanonsują głośnym szczekaniem. Wprawdzie mają o wiele łagodniejszy charakter niż ich przodkowie, wciąż jednak są to psy uparte i samodzielne, które potrzebują dużej konsekwencji w wychowaniu. Same w sobie nie są agresywne, natomiast zaczepione – nigdy nie pozostają bierne. Z chęcią stają w szranki nawet z o wiele większym przeciwnikiem, dlatego należy zadbać o prawidłową socjalizację z innymi psami oraz kontrolować kontakty.
Silny instynkt myśliwski przejawia się nie tylko w gonieniu zwierzyny łownej, ale i gryzoni. Teriery szkockie z zamiłowaniem kopią w ziemi w poszukiwaniu szkodników, dlatego nory w ogródku są czymś, co będziesz musiał w dużej mierze po prostu tolerować.
Terier szkocki to świetny stróż, wobec obcych nieufny i zdystansowany. Swojego opiekuna bardzo kocha, jednak nie przepada za okazywaniem uczuć. Pomimo swoich niewielkich rozmiarów nie jest typowym psem do towarzystwa. Dobrze wychowany terier będzie wspaniałym towarzyszem, chętnym do treningów i wędrówek.
Terier szkocki – zdrowie
Tak jak większość ras kształtowanych na potrzeby łowieckie, teriery szkockie są bardzo silne i odporne. Nie oznacza to jednak, że rasa jest całkowicie wolna od chorób genetycznych. Istnieje kilka schorzeń typowych właśnie dla niej.
Bardzo często wymienia się osteopatię czaszkowo–żuchwową. Jest to choroba, która powoduje nienowotworowy rozrost kości skroniowej i potylicznej, a także żuchwy. W wielu przypadkach zmiany znikają samoistnie, jednak część czworonogów nie ma takiego szczęścia i rokowania są mało pomyślne.
Chorobą specyficzną dla teriera szkockiego, chociaż taką, która na szczęście pojawia się rzadko, jest zespolenie wątrobowe. Schorzenie objawia się tym, że krew omija wątrobę i nie jest prawidłowo oczyszczana z toksyn, co w rezultacie prowadzi do zatrucia organizmu.
Niektóre „szkoty” cierpią także na specyficzną dla tej rasy chorobę – scotty cramp. Daje ona objawy ze strony układu neurologicznego – powoduje drżenie mięśni i zaburzenia motoryczne. Na szczęście obecnie w polskich hodowlach została ona już niemal całkowicie wyeliminowana, jest jednak wyraźną przesłanką ku temu przydomek hodowlany szczeniaka wybierać rozsądnie.
Terier szkocki zazwyczaj cieszy się dobrym zdrowiem. Jest odporny na warunki atmosferyczne, jednak podczas dużych mrozów może potrzebować ochrony. Większość osobników dożywa z powodzeniem i w dobrym zdrowiu nawet 12–14 lat.
Terier szkocki – pielęgnacja
Chociaż terier szkocki nie linieje, jego sierść wymaga regularnej pielęgnacji opartej przede wszystkim na szczotkowaniu i trymowaniu. Kwestie te warto powierzyć profesjonaliście. Brak linienia nie oznacza, że zwierzę nie wywoła alergii u domownika.
Pierwsze trymowanie powinny przejść już czteromiesięczne szczeniaki – pozwoli to usunąć szczenięcą okrywę i umożliwi swobodne rośnięcie dorosłym włosom. Broda i wąsy rosną stosunkowo długo, jednak bardzo ważne jest, aby umiejętnie zapuszczać długą sierść na brzuchu, która stworzy tak zwaną sukienkę. Trymowanie powinno odbywać się regularnie co dwa-trzy miesiące.
Czesanie warto praktykować przynajmniej raz w tygodniu. Kołtuny należy usuwać za pomocą szczotki, a następnie całego psa dokładnie czesać metalowym grzebieniem. Kąpiele powinny odbywać się wtedy, kiedy zachodzi taka potrzeba – najlepiej po intensywnych spacerach w lesie. Warto stosować w tym celu szampon dla psów szorstkowłosych.
Dodatkowo warto kontrolować pazury i w razie potrzeby je skracać. Oczywiście istotne jest, by psa prawidłowo żywić i suplementować według potrzeb, to jednak dotyczy każdego przedstawiciela tego niezwykłego gatunku.
Terier szkocki – hodowla
Terier szkocki nie jest rasą, która bije w naszym kraju rekordy popularności. Na ulicach można spotkać go stosunkowo rzadko. Niemniej jednak w Związku Kynologicznym w Polsce zarejestrowanych jest kilka hodowli, w których regularnie pojawiają się szczeniaki. ZKwP jest jedyną organizacją, która ma prawo do wystawiania międzynarodowych rodowodów FCI. Wszystkie mioty poddawane są przeglądom pod kątem zgodności ze wzorcem rasy.
W przypadku tej rasy niezwykle istotną kwestią jest unikanie pseudohodowli. Terier szkocki obciążony jest kilkoma chorobami specyficznymi dla tej rasy, których ryzyko eliminuje tylko dobry plan hodowlany. Zanim kupisz szczeniaka, pamiętaj, aby omówić z hodowcą wszystkie istotne kwestie i zapytać o badania genetyczne rodziców psa. Jeżeli w odpowiedzi usłyszysz jedynie wymówki, poszukaj lepiej innego miejsca.
Terier szkocki – cena
Za szczenięta rasy terier szkocki należy obecnie zapłacić do 4 do 6 tysięcy złotych. Cena jest jednak wypadkową wielu różnych czynników i jest ustalana indywidualnie przez każdego hodowcę. Często szczeniaki z tego samego miotu mogą mieć różne ceny, dlatego kwestię tę należy omawiać bezpośrednio z hodowlą.
Terier szkocki – historia rasy
Pochodzenie terierów szkockich nie zostało jeszcze w pełni ustalone przez kynologów. Zachodzą pewne podejrzenia, że ich praprzodkiem może być tak zwany szorstkowłosy pinczer wiejski. Wiemy natomiast na pewno, że krótkonożne teriery o różnym umaszczeniu spotykano w Szkocji już w średniowieczu.
Zwano je terierami z Aberdeen, z uwagi na nazwę miasta, z którego najczęściej pochodziły psy w takim typie. Już pierwotnie były to psy przede wszystkim użytkowe, które służyły myśliwym na polowaniach. Ukształtowanie terenu Szkocji nie sprzyjało tak popularnym w Anglii polowaniom ze sforą psów. Niewielkie, zwinne teriery świetnie natomiast sprawdzały się w warunkach, jakie narzucało pasmo górskie Rannoch Moor. Typy psów były zróżnicowane. Nie było wówczas mowy o jednolitej rasie, ponieważ szkockie klany żyły w dużej izolacji i hodowały psy każdy we własnej linii.
Ustalenie wzorca rasy
Pod koniec XIX wieku do hrabstw Perthshire i Moore przybył znawca terierów, który obejrzał tamtejsze psy i zabrał kilka z nich do swoich hodowli. W 1879 roku w Londynie przedstawiono kilka osobników, które przypominały wyglądem dzisiejsze teriery szkockie. Pierwszy wzorzec z opisem rasy ustalono trzy lata później – w 1882 roku.
W Polsce pierwsze teriery szkockie pojawiły się już w latach dwudziestych XX wieku. Od tamtej pory na terenie naszego kraju stale działało kilka hodowli, jednak popularność rasy spadała i rosła na zasadzie sinusoidy. Ostatni wysyp popularności „szkotów” miał miejsce na przełomie lat osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych.
Terier szkocki – dla kogo?
Terier szkocki, pomimo swoich niewielkich rozmiarów, jest psem wymagającym, który nie podporządkuje się każdemu opiekunowi. Jak już wspomniano, są to psy bardzo charakterne, niezależne i uparte. W wychowaniu potrzebują żelaznej konsekwencji i bardzo dużej dawki cierpliwości. Właśnie z tego powodu raczej nie są polecane początkującym.
„Szkoty” nie nadają się także na psy kanapowe i do przytulania. Nawet w stosunku do swoich opiekunów są dosyć zdystansowane i, mimo że darzą ich dużym uczuciem, raczej nie są skore do nadmiernych czułości. Terier szkocki nie jest psem dla małych dzieci. Dla zrównoważonych dorastających młodych ludzi będzie bardzo dobrym towarzyszem, maluchy to jednak zbyt wiele hałasu i gwałtowności.
Pod kątem potrzeb mieszkaniowych teriery szkockie są bardzo uniwersalnymi psami. Będą czuły się dobrze zarówno w bloku w mieście jak w domu z ogrodem na wsi. Nie potrzebują bardzo dużej aktywności, jednak szybkie wyjścia przed blok w celu załatwienia fizjologicznych potrzeb to dla nich zdecydowanie za mało. Regularne spacery to podstawa, a raz na jakiś czas warto zapewnić psu przechadzkę w terenie, gdzie będzie mógł odkrywać nowe zapachy i do woli kopać w ziemi.
Pamiętaj także, że bardzo istotne jest szkolenie. Terier szkocki szybko się uczy i zapamiętuje komendy. Raz nauczony sztuczek nie będzie miał problemu z wykonywaniem ich nawet kilka lat później. Ponieważ jest to pies myśliwski, szczególny nacisk położyć trzeba na naukę przywołania. W przeciwnym razie psy tej rasy mogą mieć skłonności do samodzielnego oddalania się we własnym kierunku.
Terier szkocki – zdjęcia
Terier szkocki – ciekawostki
- Podczas poszukiwania leku na jedną z chorób typowych dla rasy przypadkowo wynaleziono prozac.
- Z początku teriery szkockie prawie nie występowały w czarnym ubarwieniu, a obecnie jest ono najbardziej pożądane.
- Wszystkie współczesne teriery szkockie mają w rodowodzie psy o imionach Tartan i Splinter II.
- Znanymi właścicielami terierów szkockich byli George W Bush, Ronald Reagan i Humphrey Bogart.
Terier szkocki to rasa, która budzi wiele emocji. Jedni podziwiają jego siłę i inteligencję, inni nie mogą znieść dużej szczekliwości i zadziornego charakteru. Obecnie nie jest to rasa, która należy do szczególnie popularnych, jednak psy te mają wielu miłośników w całej Polsce.
Bibliografia
Wzorzec FCI nr 73 /10.01.2011/GB, https://www.zkwp.pl/wzorce/73.pdf, data publikacji obowiązującego wzorca: 13.10.2010.