W poradniku opowiemy o historii rasy oraz wyglądzie chartów. Znajdziesz tu również informacje o ich charakterze oraz metodach szkoleniowych, dzięki którym wychowasz szczeniaka na dorosłego, zrównoważonego psa. Przedstawimy także listę ras uznawanych przez klasyfikację Międzynarodowej Federacji Kynologicznej.
Historia ras chartów
Charty są jedną z najstarszych żyjących ras, a różne źródła historyczne wskazują na to, że towarzyszyły ludziom już w starożytności. Ich wizerunki są widoczne na najdawniejszych płaskorzeźbach egipskich. Prawdopodobnie wywodzą się od piesków stepowych, które musiały wykształcić świetny wzrok, szybkość i refleks, by przeżyć w tak trudnych warunkach życia.
Początkowo występowały głównie w południowo-zachodniej Azji, jednak dzięki Krzyżowcom zostały przetransportowane do Europy. Z kolei Rzymianie dostarczyli je na angielskie wyspy. Przez wieki były wykorzystywane podczas polowań na zające, dropie oraz wilki, ze względu na imponującą szybkość, jaką potrafiły rozwinąć w bardzo krótkim czasie. Szczególnie ceniono je także ze względu na wyjątkową nieustępliwość w gonieniu swojej ofiary.
W XIX wieku popularność polowań zaczęła spadać, a opiekunami chartów coraz częściej stawali się nie myśliwi, a arystokraci. Talent psów zaczęto wykorzystywać podczas wyścigów za mechaniczną zwierzyną, podczas których przedstawiciele innych ras nie mieli szans na wygraną z eleganckimi chartami o smukłych sylwetkach.
Rasy chartów uznawane przez FCI
FCI, czyli Międzynarodowa Federacja Kynologiczna, nie uznaje wszystkich istniejących ras chartów. Poza tymi widniejącymi w klasyfikacji stowarzyszenia istnieje jeszcze kilkanaście nieuznawanych i cztery, które wymarły. Warto wiedzieć, że hodowanie, a nawet posiadanie którejkolwiek odmiany charta w Polsce wymaga odpowiedniego zezwolenia wydawanego przez starostę. To efekt obowiązującego Prawa Łowieckiego,
Charty szorstkowłose
W skład 1. sekcji X grupy według klasyfikacji FCI wchodzą charty szorstkowłose. To najmniej liczna grupa, ze wszystkich uznawanych ras, w której znajduje się jedynie:
Charty długowłose
Charty długowłose tworzą 2. sekcję X grupy według klasyfikacji FCI, do której zalicza się rasy pochodzące z Azji Środkowej. Znajdują się wśród nich:
- chart afgański, wywodzący się z Afganistanu, jednak obecnie hodowany przede wszystkim w Wielkiej Brytanii;
- chart rosyjski, znany także pod nazwą borzoj;
- chart perski.
Charty krótkowłose
Charty krótkowłose tworzą 3. sekcję X grupy według klasyfikacji FCI. Należą do nich następujące rasy:
- greyhound i whippet pochodzące z Wielkiej Brytanii;
- chart hiszpański;
- charcik włoski;
- chart węgierski;
- chart afrykański, którego ojczyzną jest Mali, ale hoduje się go głównie we Francji;
- chart arabski znany również pod nazwą sloughi, pochodzący z Maroka;
- chart polski – jedyny chart pochodzący z Polski.
Jak wyglądają charty? Budowa ciała
Istnieje wiele odmian chartów, jednak różnią się one od siebie przede wszystkim umaszczeniem i długością sierści. Budowa ciała jest najbardziej charakterystyczną cechą wszystkich ras z X grupy FCI.
Ich mała głowa ze spłaszczonym czołem ma długi i wąski pysk, dzięki czemu sylwetka ma bardziej aerodynamiczny kształt, który ułatwia pokonywanie oporu powietrza przy dużym pędzie. Jednak to nie jedyna cecha, która sprawia, że charty są tak wybitnymi biegaczami. Ich sylwetka jest smukła, ale muskularna, a długie kończyny dobrze umięśnione.
Rozmiary chartów
Przedstawiciele rasy ważą jedynie od 5 do 60 kilogramów, jednocześnie mierząc od 30 do 80 centymetrów w kłębie, przez co mogą wydawać się wychudzone, jednak swoje zdolności zawdzięczają w głównej mierze odpowiedniej budowie ciała. Najczęściej mają krótką i gładką sierść, jednak wyróżnia się także rasy długowłose i szorstkowłose.
Charakter i temperament
Charty to psy o niezależnym i silnym charakterze, dlatego nie zaleca się opieki nad nimi osobom niemającym doświadczenia w szkoleniu czworonogów. Chociaż są inteligentne, to nie podporządkowują się łatwo, w związku z czym praca z nimi wymaga odpowiedniej wiedzy. Zdecydowanie nie będą dobrym wyborem dla osób szukających wpatrzonego we właściciela sługi. Potrafią doskonale współpracować z człowiekiem, którego darzą zaufaniem. Psy tej rasy nie są wylewne i przesadnie czułe, jednak zdecydowanie oddane, wierne i lojalne wobec swoich opiekunów oraz członków rodziny, z którymi mieszkają.
Mimo opanowania mają silny instynkt terytorialny, który jest pozostałością jeszcze po ich myśliwskich przodkach. Dlatego wśród obcych ludzi są nieufne oraz zdystansowane. Jednak w przypadku dzieci i zwierząt wkraczających na ich teren mogą zachowywać się nawet agresywnie.
Oczywiście nie należy zapominać o potrzebach fizycznych przedstawicieli tej rasy. Co prawda nie każdy osobnik musi brać czynny udział w wyścigach chartów na torze, jednak sportowy tryb życia to konieczność. Wbrew pozorom nie są to psy, wymagające domu z ogrodem. Jeśli mieszkając w bloku, zapewni im się odpowiednią dawkę aktywności, podczas których będą mogły biegać i ćwiczyć swój węch, będą równie szczęśliwe.
Jak wychowywać szczęśliwego charta?
Szkolenie charta powinno opierać się na pozytywnym wzmacnianiu. To zwierzaki, które są niesamowicie mądre i lubią współpracować z ludźmi, jednak łatwo stracić ich zaufanie. Poza tym istotne jest ustalenie zasad oraz ich egzekwowanie, jednak bez korzystania z krzyków, przymusu lub – co gorsza – kar fizycznych ze strony opiekuna. Chart jest psem, który łatwo wyczuwa brak pewności siebie swojego przewodnika, co może wykorzystać, próbując go zdominować.
Ze względu na silny instynkt terytorialny, należy przyłożyć się do procesu socjalizacji. Od razu, gdy szczeniak przyjmie pełen komplet szczepień i będzie mógł bezpiecznie wychodzić na zewnątrz, powinien być przyzwyczajany do nowych sytuacji. Staraj się wybierać trasy spacerowe, na których można spotkać innych ludzi i zwierzęta, by oswajać swojego podopiecznego z ich obecnością.
Charty a aktywność
Poza tym niezwykle istotnym elementem wychowywania charta jest zapewnienie mu odpowiedniej dawki ruchu. To aktywne zwierzęta, którym nie wystarczy klasyczny spacer na smyczy w parku. W dodatku psy tej rasy uwielbiają pracować w trybie zadaniowym, więc już w wieku szczenięcym warto zacząć trenować wspólnie psie sporty. Doskonałym wyborem będzie coursing, canicross czy dogtrekking.
Problemy zdrowotne i pielęgnacja
Charty to zwierzaki niewykazujące dużych problemów zdrowotnych. Jednak ze względu na dużą ilość ruchu trzeba regularnie kontrolować oraz dbać o stan ich mięśni. Poza tym zaleca się stosowanie wysokoenergetycznych karm z dużą ilością białka.
Sierść odmian krótkowłosych i szorstkowłosych nie wymaga specjalnej pielęgnacji, wystarczy regularne szczotkowanie oraz kąpiele w razie potrzeby. Sprawa jest bardziej skomplikowana w przypadku ras długowłosych, zwłaszcza chartów afgańskich posiadających długie i jedwabiste włosy. Tego typu szata wymaga codziennego szczotkowania i stosowania odpowiednich kosmetyków.
Charty – zdjęcia
Charty to cudowne zwierzęta, jednak przed zdecydowaniem się na ich zakup lub adopcję, trzeba pamiętać, że psy te wymagają odpowiedniej dawki ruchy. Nie wystarczą im krótki spacer w parku czy podwórko do biegania. By być szczęśliwymi i zdrowymi czworonogami, muszą trenować ze swoim przewodnikiem. Nie zaleca się wyboru tych ras osobom niemającym doświadczenia w pracy z psami, ponieważ doskonale wyczuwają słabości opiekunów.
Najczęściej zadawane pytania
Na co polują charty?
Charty polowały zazwyczaj na drobną zwierzynę, np. zające. Dziś polowanie z chartami jest w Polsce, podobnie jak i wielu innych krajach, prawnie zabronione.
Czy trzeba mieć pozwolenie na charta?
Tak, na każdego charta trzeba mieć pozwolenie. Dotyczy to również mieszanek tych ras, czyli psów nierasowych.
Czy chart to rasa psa?
Chart to pewien typ psa. W ramach tego typu wyróżnia się różne rasy, które mają swoje oficjalne wzorce. Określają one ich zachowanie i wygląd.
Jakie są charty?
Charty dzielą się na krótkowłose, długowłose i szorstkowłose.
Ile kosztuje chart?
Charty, zależnie od rasy, mogą kosztować od 2000 zł do nawet 12000 zł. Mowa o psach z polskich hodowli zarejestrowanych w FCI.
Jak wychować charta?
Warto mieć cierpliwe, konsekwentne podejście pozbawione przemocy. Pamiętaj, aby traktować psa z szacunkiem dla jego naturalnych potrzeb. Musisz też zapewnić mu odpowiednią dawkę ruchu.
Jaki pies jest najszybszy?
Za najszybszego psa świata jest uznawany greyhound. Pies ten jest w stanie rozpędzić się prawie do prędkości geparda! Wszystko dzięki jego budowie i wybitnemu umięśnieniu sylwetki.
