Irlandia jest niezwykle malowniczą wyspą. Niewiele osób jednak zdaje sobie sprawę, że oprócz najpiękniejszych widoków, muzyki i legend, jej dumą są także irlandzkie rasy psów. Każda z nich jest wyjątkowa i z pewnością zasługuje na bliższe poznanie.
Historia hodowli psów w Irlandii
Historia hodowli psów w Irlandii sięga czasów starożytnych Celtów. Rodzime czworonogi Zielonej Wyspy krzyżowano tak, aby w pełni wykorzystać potencjał poszczególnych osobników. Liczyła się siła fizyczna, posłuszeństwo człowiekowi, umiejętność stróżowania i wiele więcej – w zależności od funkcji, którą miały pełnić. Ich głównym celem była służba właścicielom, na przykład podczas polowań i w obronie mienia, pomoc przy wypasie bydła i owiec.
Współczesne irlandzkie rasy, które wywodzą się od starożytnych przodków, to:
- wilczarz irlandzki;
- kerry beagle;
- terier irlandzki;
- kerry blue terrier;
- Irish soft coated wheaten terrier;
- seter irlandzki;
- seter irlandzki czerwono-biały;
- irlandzki spaniel dowodny;
- Irish glen of imaal terrier.
Niestety większość z nich, zgodnie z oznaczeniem Irlandzkiego Związku Kynologicznego, jest obecnie zagrożona wymarciem.
Psy z Zielonej Wyspy
Niektórzy specjaliści są zdania, że urbanizacja i uprzemysłowienie znacząco zmieniły stosunek ludzi do hodowli psów. Autor książki „The Curious History of Irish Dogs”, David Blake Knox, uważa, że funkcje użytkowe psów straciły na znaczeniu, a na pierwszy plan wysunęła się kwestia wyglądu czworonogów.
Wystawy irlandzkich ras psów
Wspomniany wyżej trend ma związek także z popularyzacją wystaw psów. Kiedy stały się one powszechne, również rasy irlandzkie zostały zaprezentowane szerokiej publiczności. Pierwsza współczesna wystawa psów w Irlandii odbyła się w 1973 roku w Dublinie. Podobnie jak wszystkie wydarzenia sprzed powstania Irlandzkiego Związku Kynologicznego, była licencjonowana przez Brytyjski Związek Kynologiczny.
Nikogo nie zaskoczy fakt, że dla większości hodowli psów celem było, a często nadal jest, uzyskanie tytułu championa. Aby dostosować psy do restrykcyjnych norm, poddaje się je wielu procedurom, czasami niezbyt dla nich korzystnym.
Współczesne hodowle psów w Irlandii
Otwarcie się Irlandii na światowy „rynek” i przedstawienie ras rodzimych szerszej publiczności związane jest z dwoma zjawiskami: importem psów „obcych” oraz zwiększeniem eksportu irlandzkich ras psów. Nie bez powodu Zielona Wyspa bywa nazywana „europejską stolicą hodowli szczeniąt”. Często wiąże się to z koncentracją na hodowli aktualnie popularnych ras i nadmierną eksploatacją psów w ich obrębie, a pominięciem ras mniej poszukiwanych. Niektórzy hodowcy zajmujący się popularniejszymi psami nie dbają zupełnie o dobrostan tych zwierząt. Wielu z nich stosuje chów wsobny, zmusza suki do nieustannego rodzenia szczeniaków i nie socjalizuje zwierząt właściwie.
Te niekorzystne zjawiska na szczęście zostały zauważone przez Irlandzki Związek Kynologiczny i wielu miłośników ras. Zaczęto zwracać większą uwagę na kwestię odpowiedniego traktowania psów w hodowlach i problem występowania chorób spowodowanych złymi warunkami oraz chowem w pokrewieństwie. Specjalistyczna wiedza szerzona jest także wśród potencjalnych właścicieli, którym zaleca się dokładne sprawdzenie poszczególnych hodowli. Kwestie rozmnażania i sprzedaży psów uregulowano również prawnie.
Irlandzkie rasy psów
Wszystkie irlandzkie rasy psów są warte bliższego poznania. To czworonogi niezwykłe, odznaczające się interesującym charakterem i niespotykanym wyglądem.
Wilczarz irlandzki
Wilczarz irlandzki to jedna z najbardziej znanych irlandzkich ras psów. Wyróżnia się przede wszystkim znacznymi rozmiarami – psy mogą osiągać wysokość w kłębie nawet do 80 cm. To jedna z najstarszych znanych ras. Przez wieki wilczarze służyły między innymi podczas polowania na wilki, skąd zapewne wzięła się ich nazwa.
Mimo pewnych perturbacji, wilczarzom irlandzkim udało się przetrwać do dzisiaj, a ich opiekunowie mogą cieszyć się obecnością tych pięknych i dumnych czworonogów o przyjaznej naturze.
Kerry beagle
Kerry beagle to rasa, która dotąd nie została uznana przez FCI, chociaż zalicza się ją do bardzo starych – jej rodowód sięga XVI wieku. Psy rasy kerry beagle mają średnie rozmiary (od 56 do 66 cm w kłębie), są bardzo aktywne i chętne do pracy z opiekunem. Rasa ta od początku istnienia była wykorzystywana do polowań.
Terier irlandzki
Jest to rasa dość dobrze znana w Polsce. Te bardzo energiczne psy o średnich rozmiarach i charakterystycznej brodzie chętnie spędzają czas ze swoimi opiekunami. Należą do kategorii psów tropiących – odznaczają się niezwykle czułym węchem.
Kerry blue terrier
Te teriery o charakterystycznej niebiesko-szarej maści są bardzo popularne w ojczyźnie. Dawniej wykorzystywano je do polowań na szczury i wydry, a dzisiaj pełnią rolę przede wszystkim psów policyjnych.
Irish soft coated wheaten terrier
Powszechnie zwany terierem pszenicznym, pies ten należy do bardzo starej rasy, chociaż uznanej dopiero pod koniec lat trzydziestych XX wieku. Wykorzystywano go, podobnie jak inne irlandzkie rasy psów, głównie do polowań i pilnowania mienia. To czuły i towarzyski czworonóg, który uwielbia zabawę i spędzanie czasu ze swoją rodziną.
Seter irlandzki
Seter irlandzki to znany, także w Polsce, pies z grupy wyżłów. Rasa powstała prawdopodobnie w rezultacie krzyżowania setera angielskiego, springer spaniela oraz pointera. Kiedyś setera irlandzkiego wykorzystywano do polowań, dzisiaj jest wiernym przyjacielem rodzin z dziećmi.
Seter irlandzki czerwono-biały
W odróżnieniu od setera irlandzkiego, który jest dość popularny na całym świecie, setera czerwono-białego widuje się niemal wyłącznie na Zielonej Wyspie. Jego najbardziej rozpoznawalną cechą jest sierść, określana niekiedy jako mahoniowa.
Irlandzki spaniel dowodny
Irlandzkie spaniele dowodne należą do psów dosyć dużych (ich wysokość w kłębie może sięgać nawet 60 cm). To stosunkowo młoda rasa, której początków można się dopatrywać dopiero w latach trzydziestych XIX wieku. Nie wiadomo jednak, jak powstała – jej twórca, Justin McCarthy, utrzymywał to w tajemnicy.
Irlandzkie spaniele dowodne, jak wskazuje nazwa, kochają wodę i są doskonale przystosowane do pływania. To mądre i aktywne psy, które bardzo przywiązują się do opiekunów.
Irish glen of imaal terrier
Rasa ta prawdopodobnie pochodzi ze wschodniej Irlandii. Dawniej był to pies służący do polowań na borsuki i lisy, dzisiaj to przede wszystkim odważny i przyjacielski czworonóg, całkowicie oddany swojej rodzinie.
Choć grupa irlandzkich ras psów nie jest bardzo liczna, ale dość różnorodna. Wielu miłośników psów może właśnie w niej znaleźć swojego wymarzonego psiego przyjaciela, choć trzeba zauważyć, że rasy te w większości będą odpowiednie dla osób prowadzących dosyć aktywny tryb życia. Warto zainteresować się tą grupą ras, poznać ich cechy i historię, a także popularyzować je w rozsądny sposób, który nie będzie niekorzystnie wpływał na zdrowie i dobrostan hodowanych zwierząt.
