Setery irlandzkie to stara rasa psów myśliwskich, których pierwotnym celem było polowanie na ptactwo. Dziś zwierzęta te pełnią przede wszystkim funkcje towarzyszące. Ponieważ proces dojrzewania zajmuje im trochę czasu, bardzo długo wykazują prawdziwie szczenięcy entuzjazm i energię. Opiekunów zachwyca ich piękna długa sierść oraz ogromne oddanie i miłość do swojej rodziny. Rasa ta była swego czasu dosyć chętnie hodowana w naszym kraju, jednak obecnie szczyt popularności ma już za sobą.
Seter irlandzki – co trzeba wiedzieć?
| Wrażenie ogólne | Seter irlandzki prezentuje szlachetną i sportową sylwetkę, harmonijnie i proporcjonalnie zbudowaną, z przyjaznym wyrazem twarzy |
| Kraj pochodzenia | Irlandia |
| Klasyfikacja FCI | Grupa 7 – Wyżły / Sekcja 2 – Wyżły brytyjskie / Seter Próby pracy są wymagane |
| Użytkowanie | Pies myśliwski i rodzinny |
| Rozmiar | Wysokość w kłębie: psy od 58 do 67 cm, suki od 55 do 62 cm |
| Waga | Waga jest proporcjonalna do wzrostu Psy 27-32 kg; suki 24-29 kg |
| Szata | Włos na głowie, przednich kończynach i końcach uszu jest krótki i delikatny. W pozostałych częściach ciała włos jest umiarkowanej długości, przylegający, nie kędzierzawy ani falisty. Frędzle są długie i jedwabiste, a ogon jest ozdobiony piórem |
| Umaszczenie | Soczystokasztanowe, bez śladu czerni. Dozwolone są białe znaczenia na piersi, gardle, palcach, mała gwiazdka na czole lub wąska strzałka na kufie lub czole |
| Długość życia | 12-15 lat |
| Charakter | Żywy, inteligentny, energiczny pies, który jest bardzo przywiązany i lojalny wobec swoich właścicieli |
Seter irlandzki – jak wygląda?
Seter irlandzki zaliczany jest przez FCI do grupy 7 (wyżłów) oraz sekcji 2 (setery, wyżły irlandzkie i brytyjskie). Podczas pierwszego spotkania z psami tej rasy wzrok przykuwa przede wszystkim ich dumna aparycja, stosunkowo duża sylwetka oraz piękna, falująca ruda sierść. Wzorzec hodowlany zakłada, że psy te powinny wyróżniać się proporcjonalną i sportową sylwetką, która jest solidna i dobrze umięśniona.
Seter irlandzki jest nieco mniejszy od swojego kuzyna setera angielskiego. Wysokość w kłębie u suk wynosi od 55 do 62 centymetrów, natomiast u psów jest to przedział od 58 do 67 centymetrów. W stosunku do swojej wysokości setery irlandzkie są dosyć lekkie. Ich waga na ogół nie przekracza dwudziestu pięciu kilogramów, jednak są osobniki, które ważą nawet ponad trzydzieści kilo.
Głowa setera irlandzkiego jest średniej wielkości, raczej długa, o jednakowym stosunku kufy do czaszki. Konieczny jest dobrze zaznaczony stop i wyraźne łuki brwiowe. Średniej wielkości uszy są delikatne i osadzone stosunkowo nisko. Powinny zwisać tuż przy policzkach.
Klatka piersiowa powinna być głęboka i raczej wąska a tułów proporcjonalny do reszty ciała. Setery irlandzkie mają średniodługie ogony, proporcjonalne do wielkości ciała i osadzone raczej nisko. Kończyny są długie i umięśnione a łapy zwarte i stosunkowo niewielkie.
Zachwycająca szata włosowa składa się z sierści, która jest krótka na głowie, końcówkach uszu i przedniej stronie kończyn. Na reszcie ciała włos jest stosunkowo długi. Chociaż w wyobraźni wielu osób pies ten funkcjonuje jako seter z falistą sierścią, nadmierne falowanie, tak samo jak kędzierzawa sierść, uznawane jest za błąd wzorca. Ogon powinien być zakończony okazałym piórem z sierści, która zwęża się ku jego końcowi.
We wzorcu setera irlandzkiego opis rasy dopuszcza jednolitą maść. Barwę określa się jako soczystokasztanową. Dopuszczalne są białe znaczenia.
Seter irlandzki – jaki ma charakter?
Seter irlandzki to pies o niezwykle pogodnym usposobieniu. Zachwyca entuzjazmem, ogromną dawką energii oraz radosnym podejściem do świata i ludzi. Jego żywiołowy charakter sprawia, że bez odpowiedniej dawki aktywności – zarówno fizycznej, jak i psychicznej – pies ten może popaść we frustrację i zacząć sprawiać problemy behawioralne.
Fizjologiczne spacery kilka razy dziennie to dla setera irlandzkiego zdecydowanie za mało. Jego zapotrzebowanie na ruch sprawia, że idealnym rozwiązaniem będzie przynajmniej godzinny spacer, najlepiej po łąkach i lasach. Nawet ogród nie zapewni temu psu odpowiedniej dawki bodźców, dlatego posiadanie dużego terenu nie zwalnia cię z konieczności spacerów.
Setery irlandzkie były wyhodowane w celu polowania na ptactwo. Chociaż obecnie jako rasa coraz rzadziej biorą udział w tego typu aktywności, ich instynkt wciąż jest bardzo silny. Właśnie dlatego jednym z niepożądanych zachowań jest gonienie zwierzyny. O ile w lesie są to sarny i zające, o tyle w warunkach miejskich mogą być to koty, dzieci, ludzie na rowerach czy samochody. Dla bezpieczeństwa w obszarach o dużym natężeniu ruchu warto jest więc trzymać te psy na smyczy.
Charakterystyczna postawa, która świadczy o tym, że seter irlandzki jest gotowy do polowania, to zastygnięcie w miejscu w głową skierowaną w konkretnym kierunku. Wzrok psa jest wówczas czujny i wbity w jedno miejsce. Jest to zachowanie, którego nie należy wzmacniać i najrozsądniej jest wówczas zająć uwagę psa czym innym.
W przypadku rasy seter irlandzki wychowanie należy rozpocząć już od wczesnego szczenięctwa. Są to psy bystre i stosunkowo inteligentne. Szybko uczą się nowych sztuczek i przy odpowiedniej dawce cierpliwości oraz konsekwencji dobrze reagują na szkolenie. Nacisk powinien być położony przede wszystkim na naukę przywołania. Bez dobrego opanowania tej komendy puszczanie psa bez smyczy na terenach zielonych jest niemożliwe.
Naukę nowych sztuczek i komend najlepiej rozpoczynać wcześnie i maksymalnie ją urozmaicać. Jeżeli będziesz często powtarzał jedno ćwiczenie, możesz mieć pewność, że seter irlandzki bardzo szybko się nim znudzi. Dobrze także unikać rozproszeń i ćwiczyć w miejscach cichych i kameralnych.
Seter irlandzki dobrze reaguje na dzieci. Nie wykazuje agresji i chętnie się z nimi bawi. Ze względu na swoje rozmiary i dużą żywiołowość kontakt powinien jednak odbywać się pod okiem dorosłego. Psy tej rasy dosyć dobre reagują na inne zwierzęta. Nie są dominujące więc wprowadzenie kolejnego psa do domu – jeżeli odbywa się stopniowo – nie powinno być trudne. Seter irlandzki na ogół dobrze dogaduje się także z innymi zwierzętami, także z kotami, musi jednak być z nimi socjalizowany od pierwszych miesięcy życia.
Socjalizację tego psa warto rozpocząć wcześnie. Pierwszy kontakt z człowiekiem, zwierzętami i różnego rodzaju sytuacjami społecznymi psy powinny mieć jeszcze w hodowli. Okres socjalizacji w życiu szczenięcia trwa od trzeciego do dwunastego tygodnia życia. Wszystkie bodźce, z którymi tym czasie piesek się zetknie zaważą na całym jego dorosłym. Warto więc zadbać o to, aby były jak najbardziej pozytywne.
Seter irlandzki – czy to zdrowa rasa?
Tak jak większość psów myśliwskich wykorzystywanych do polowań seter irlandzki cieszy się stosunkowo dobrym zdrowiem i jest odporny na trudne warunki atmosferyczne. Psy tej rasy dobrze znoszą zarówno deszcze, jak i upały. Mimo wszystko absolutnie nie nadają się do mieszkania na zewnątrz. Duże zapotrzebowanie na kontakt z człowiekiem sprawia, że lepiej niż w kojcu odnajdują się w ciepłym domu.
W przypadku rasy seter irlandzki choroby genetyczne nie występują licznie. Tak jak większość psów dużych ras jest on narażony na dysplazję stawów biodrowych. Warto jednak wiedzieć, że w Polsce do uzyskania uprawnień hodowlanych wymagane są prześwietlenia. Właśnie dlatego psa powinieneś szukać wyłącznie w hodowli zarejestrowanej w ZKwP. Z rzadka mogą pojawić się wady ustawienia powiek oraz PRA, czyli postępujący zanik siatkówki.
Tak jak większość psów z wiszącymi uszami, seter irlandzki może cierpieć na związane z nimi problemy i częste infekcje natury bakteryjnej i grzybiczej. Właśnie dlatego zalecana jest dokładna i systematyczna pielęgnacja.
Seter irlandzki – jaka pielęgnacja?
Seter irlandzki jest psem, który wymaga dosyć rozwiniętej i zaawansowanej pielęgnacji. Właśnie dlatego już od wczesnego szczenięctwa powinien być przyzwyczajany do różnorodnych zabiegów pielęgnacyjnych – od czesania po kontrolowanie czystości uszu.
Psy tej rasy muszą być regularnie i stosunkowo często wyczesywane. Najlepiej sprawdzi się do tego metalowy grzebień. Na proces czesania warto poświęcić odpowiednio dużo czasu. Cały obszar ciała powinien być dokładnie rozczesywany od nasady włosów aż po ich końce. Zapobiegnie to powstawaniu kołtunów.
Częstotliwość zabiegów uzależniona jest od stanu włosia i okresu w roku. Zazwyczaj wystarczy robić to raz w tygodniu, jednak w okresie intensywnego linienia czesanie setera irlandzkiego może być konieczne nawet codziennie. Niewykastrowane suki tej rasy linieją bardzo mocno po każdej cieczce, a hodowlane także po odchowaniu młodych.
Nastaw się na to, że po każdym intensywnym spacerze konieczna będzie kąpiel. Setery irlandzkie zostały wyhodowane do polowania na ptactwo. Zazwyczaj pracowały w gęstych zaroślach, dlatego mają tendencję do eksplorowania tego typu terenów. Po spacerze należy usunąć z sierści patyki, liście, rzepy i wszystkie inne niepożądane elementy. Bardzo ważna jest także odpowiednia ochrona przed kleszczami.
Do kąpieli warto stosować szampon dla psów długowłosych o delikatnej sierści. Odżywki pielęgnacyjne zazwyczaj nie są potrzebne, jednak ich używanie leży w gestii opiekuna. Po każdej kąpieli psa należy dokładnie wysuszyć.
Ważnym elementem pielęgnacji jest kontrola uszu. Warto wycinać włosy rosnące w małżowinie. Pamiętaj, że znajdująca się w niej wydzielina jest naturalnym zjawiskiem fizjologicznym i usuwanie jej może zwiększyć prawdopodobieństwo infekcji. Reagować należy wyłącznie kiedy zmienia ona kolor na ciemniejszy lub jej ilość znacznie wzrasta.
Ponieważ seter irlandzki wymaga dosyć intensywnej pielęgnacji, warto rozważyć regularne wizyty u groomera. Profesjonalne wyczesywanie i strzyżenia na pewnie znacznie odciąży opiekuna.
Potrzeby żywieniowe psów tej rasy nie odbiegają znacząco od potrzeb innych przedstawicieli gatunku. Jako pies żywiołowy i energiczny seter irlandzki może potrzebować większej ilości kalorii, szczególnie w okresie wzrostu. Karma powinna być pełnomięsna, bogata w składniki odżywcze. Możesz podawać zarówno suchą, jak i mokrą, jednak ważne, aby była ona pozbawiona zbóż. Warto zainteresować się także dietą BARF.
Seter irlandzki – co trzeba wiedzieć o hodowli?
Setery irlandzkie nie są obecnie szczególnie popularną rasą w naszym kraju. W Związku Kynologicznym w Polsce zarejestrowanych jest jednak dosyć dużo hodowli, dlatego z powodzeniem można znaleźć szczeniaka dla siebie.
Unikaj pseudohodowli, czyli miejsc niezrzeszonych w ZKwP. Nie mają one uprawnień do wystawiania rodowodów FCI, w związku z tym nie ma żadnej kontroli ani nad zdrowiem psów, ani nad ich zgodnością ze wzorcem rasy. Ze względu na skłonność seterów irlandzkich do dysplazji stawów biodrowych kupowanie szczeniaka w ciemno od pseudohodowcy może mieć przykre konsekwencje.
Seter irlandzki – ile kosztuje?
Cena szczeniaka setera irlandzkiego jest wypadkową wielu czynników. Decyduje o niej doświadczenie hodowcy, utytułowanie rodziców a także zgodność ze wzorcem rasy. Każda hodowla ustala ceny indywidualnie, jednak obecnie musisz nastawić się na wydatek mniej więcej 4 500 PLN.
Ogłoszenia, w których szczeniaki proponowane są za dużo niższe kwoty, najpewniej pochodzą z pseudohodowli. Nie warto zwracać na nie uwagi.
Seter irlandzki – jaka jest historia rasy?
Seter irlandzki funkcjonował jako w pełni ukształtowana rasa już w XVIII wieku. Pomimo że została ona zarejestrowana pod patronatem Irlandii, jej przodków należy doszukiwać się raczej na terenach Niemiec i Półwyspu Iberyjskiego. Tak jak pozostałe setery, one także najprawdopodobniej wywodzą się od Setting Spaniela, jednak dokładna historia kształtowania się rasy nie jest znana.
Nazwa seter wywodzi się od angielskiego sformułowania „to set”, które w wolnym tłumaczeniu oznacza „ustawienie”. Psy te kształtowane były do polowania na ptaki. Ich zadaniem było tropienie zwierzyny i specyficzną postawą wskazywanie myśliwemu na jej położenie.
Za ojca rasy uznawany jest Artur French, którego rodzina od 1793 roku prowadziła hodowlę French Park. Początkowo rodziły się tam psy o umaszczeniu czerwono–białym, jednak stopniowo zostały one wyeliminowane z linii. Hodowano wyłącznie setery w jednolitej kolorystyce. W 1882 roku w Irlandii powstał klub miłośników psów w tym typie, cztery lata później opublikowano pierwszy wzorzec.
W Polsce pierwsze setery irlandzkie pojawiły się już w na przełomie XIX i XX wieku. Niestety, podczas II wojny światowej większość psów tej rasy wyginęła. W pierwszych latach PRL do jej otworzenia przyczyniły się osobniki z linii angielskich. Dużą popularnością psy te cieszyły się w latach siedemdziesiątych.
Seter irlandzki – dla kogo?
Seter irlandzki nie wymaga od opiekuna bardzo dużego doświadczenia. Do jego prawidłowego wychowania potrzeba jednak przynajmniej podstawowej wiedzy na temat pracy z psem. Pożądane cechy dobrego przewodnika tej rasy to konsekwencja i cierpliwość.
Zdecydowanie są to psy dla osób aktywnych. Żywiołowe i energiczne wymagają długich i zróżnicowanych spacerów, które pozwolą im na zaspokojenie potrzeby eksploracji. Ze względu na swoją budowę oraz rozmiar raczej nie nadają się do wyczynowego trenowania sportów, chociaż dobrze sprawdzają się w uprawianym sporadycznie agility.
Z powodu swojego silnego instynktu myśliwskiego psy tej rasy raczej nie powinny mieszkać w mieście. Duża liczba bodźców może je rozpraszać i utrudniać szkolenie. Jeżeli jednak masz możliwość częstego wyjeżdżania za miasto na długie spacery nic nie stoi na przeszkodzie, żeby seter irlandzki mieszkał z tobą nawet w niewielkim mieszkaniu.
Pamiętaj, że dom jest dla psa miejscem wyciszenia i odpoczynku. Swoje potrzeby ruchu i pracy zawsze spełnia on na zewnątrz podczas spacerów. Właśnie dlatego ilość przestrzeni mieszkalnej w gruncie rzeczy nie ma znaczenia – liczy się to, czy masz możliwość częstego ruszania się poza teren, który pies zna. Warto pamiętać, że ogród jest dla psa po prostu przedłużeniem domu, dlatego bieganie po nie zastępuje spacerów.
Z uwagi na ryzyko dysplazji stawów biodrowych lepiej ograniczyć tym psom okazje do regularnego chodzenia po schodach.
Seter irlandzki dobrze sprawdza się w rodzinach z dziećmi. Maluchy uważa za fantastycznych kompanów do zabawy. Ze względu na rozmiary psa kontakt powinien jednak przebiegać wyłącznie pod okiem osób dorosłych.
Chociaż dobrze czuje się na dworze i jest odporny na trudne warunki atmosferyczne, seter irlandzki w żadnym wypadku nie nadaje się do mieszkania w kojcu. To pies, który bardzo silnie rozwija więź ze swoim opiekunem i źle znosi samotność. Nie powinien sam zostawać w mieszkaniu na długo.
Czy znasz te ciekawostki o rasie seter irlandzki?
- Psa tej rasy posiadało dwóch amerykańskich prezydentów – Harry Truman i Richard Nixon.
- Setery irlandzkie bywają niejadkami.
- Jako jedne z nielicznych ras są w stania łapać tak zwany wysoki wiatr, czyli tropić zapachy wysoko nad ziemią.
- Ze względu na skłonność do gonienia zwierzyny i ryzyko ucieczek psa warto wyposażyć w lokalizator GPS.
- Psy tej rasy żyją nawet 15 lat.
Seter irlandzki to stara rasa, która ma swoich miłośników na całym świecie. Ceniona przede wszystkim w swojej ojczyźnie, występuje niemal we wszystkich krajach. Są to psy żywiołowe, sympatyczne i z bardzo optymistycznym nastawieniem. Najlepiej rozwijają się w domu pod miastem z dostępem do łąk i lasów. Jeżeli jednak zapewnisz im odpowiednie warunki do spacerów, z powodzeniem zamieszkają także w mieszkaniu.
Chociaż ich popularność w naszym kraju nie jest obecnie szczególnie duża, z łatwością znajdziesz szczeniaka dla siebie. Dobra socjalizacja i szkolenie z pewnością pozwolą temu seterowi na spędzenie u twojego boku wielu lat. Psy tej rasy są stosunkowo zdrowe, piękne i aktywne. Będą fantastycznym wyborem, jeżeli poszukujesz wiernego towarzysza, który uwielbia ruch i jest zawsze pogodny. Skomplikowana pielęgnacja i instynkt łowiecki mogą jednak powodować, że potrzebna będzie zarówno konsultacja ze szkoleniowcem, jak i regularna wizyta u groomera.
Bibliografia
Wzorzec FCI nr 120, https://www.zkwp.pl/wzorce/120.pdf, data publikacji obowiązującego wzorca: 31. 08. 2001.