Człowiek udomowił psa po to, aby uzyskać jego pomoc w dziedzinach, którymi nie mógł lub nie chciał zająć się sam. W ten sposób powstały m.in. rasy myśliwskie, ale też psy pasterskie i stróżujące. To od nich często zależał byt całej rodziny. Teraz, choć rzadziej wykorzystywane zgodnie z pierwotnym przeznaczeniem, nadal towarzyszą one ludziom. Oto krótki przegląd ras z informacjami o tych czworonogach.
Psy pasterskie i stróżujące jako zwierzęta rasowe
W zasadzie psy pasterskie i stróżujące w klasyfikacji FCI zaliczają się do dwóch grup:
- owczarków i innych psów pasterskich z wyłączeniem szwajcarskich psów do bydła – grupa I FCI;
- pinczerów i sznaucerów, molosów, szwajcarskich psów górskich i do bydła, pozostałych ras – grupa II FCI.
Obie te grupy psów rasowych dzielą się na kilka sekcji.
Berneński pies pasterski
Ta rasa psów pasterskich i stróżujących pochodzi ze Szwajcarii. To duży pies, który dorasta do 70 cm w kłębie i osiąga masę ciała 60 kg. Pierwotne służył do zaganiania bydła, a także strzeżenia terenu. Był zaprzęgany do wózków, bo mógł ciągnąć duży ciężar. Dziś to pies rodzinny, który jednak potrzebuje stałego zajęcia i na pewno ostrzeże, gdy w okolicy pojawi się intruz.
Owczarek podhalański – polska rasa
Psy tej rasy pochodzą z Polski. To duże czworonogi, mające wzrost do 70 cm w kłębie i ważące minimum 45 kg. Do dziś wykorzystywane są do wypasania stad owiec, głównie na obszarach górskich, np. w Tatrach. Mają bujną, białą szatę z gęstym podszerstkiem, która świetnie chroni przed niekorzystną aurą. Są nieufne wobec obcych i odważnie strzegą zwierząt gospodarskich przed drapieżnikami. Niestety narażone są na kilka chorób, m.in. dysplazję stawów biodrowych i łokciowych.
Bernardyn – pies stróżujący i wypasający
Ten pies zalicza się do sekcji molosowatych. Osiąga znaczne rozmiary – do 90 cm w kłębie i nawet ponad 100 kg wagi. Rasa pochodzi ze Szwajcarii, gdzie była wykorzystywana w ratownictwie górskim, ale nie tylko. Bernardyny często strzegły dobytku kupców i domostw, wędrowały ze stadami. Są duże, silne i budzą respekt samym wyglądem.
Polski owczarek nizinny
Nie wszystkie psy pasterskie i stróżujące muszą odstraszać wyglądem, co potwierdza polski owczarek nizinny. Ta rodzima rasa ma charakterystyczną, długą sierść. Została odtworzona dzięki wysiłkom Związku Kynologicznego w Polsce po tym, jak prawie wyginęła w okresie wojennym. Pies ten jest czujny, sprawdza się jako pies do obrony domu i zwierząt podczas wypasu. Ostrzega przede wszystkim szczekaniem.
Dog kanaryjski – pies obronny
Jeden z największych psów pasterskich i stróżujących pochodzący z Wysp Kanaryjskich. Pies ten zalicza się do sekcji molosowatych. Rasa została stworzona w kilku celach. Przede wszystkim był to pies pracujący przy stadach bydła. Dodatkowo szkolono go do walk psów, a także selekcjonowano jako stróża. Dziś to bardzo silny pies obronny o silnym instynkcie terytorialnym. W Polsce zajmuje miejsce na liście ras agresywnych. Zanim zdecydujesz się na takiego psa, zastanów się, czy masz wiedzę, aby sprostać jego ułożeniu.
Owczarek belgijski
Te psy pasterskie i stróżujące zostały stworzone w czterech odmianach sierści pod koniec XIX wieku w Belgii. Jego zadaniami były pomoc przy wypasie bydła, a także pilnowanie dobytku i obrona. Obecnie coraz więcej osób kupuje te zwierzęta, nie zwracając uwagi na psie potrzeby. Owczarki belgijskie wymagają intensywnego ruchu oraz stałego szkolenia, zwłaszcza że często selekcjonowane są pod kątem pracy w policji czy wojsku. Z tego też powodu zaliczają się do psów do obrony.
Welsh corgi
Ten pies z sekcji owczarków nie ma imponującego wyglądu, za to dobrze nadaje się do rodzin z dziećmi. Został wyhodowany w Walii, gdzie służył przede wszystkim do zaganiania bydła. Dodatkowo pełnił też funkcję stróża, choć z uwagi na rozmiary przede wszystkim alarmował szczekaniem, że coś jest nie tak. To pies nieagresywny, który dodatkowo szybko się uczy i sprawdza w sportach kynologicznych.
Owczarek szkocki collie
Ta rasa psów z sekcji owczarków stała się popularna głównie dzięki książce i filmowi „Lassie, wróć!”. Występuje w dwóch odmianach – krótkowłosej zwanej smooth i długowłosej. Te psy pasterskie i stróżujące były hodowane do wypasania stad, a także sprawdzały się przy pilnowaniu terenu z uwagi na swoją nieufność względem obcych. Obecnie to raczej mało popularny pies do towarzystwa, obciążony licznymi chorobami, m.in. padaczką i schorzeniami wzroku.
Warto wiedzieć, że często do pasterskich ras zaliczane są też psy myśliwskie, np. terriery. Z kolei do psów do obrony terytorium zalicza się owczarek niemiecki, który jednak rzadko kiedy sprawdza się w pasieniu, podobnie jak doberman – duża i silna, zrównoważona rasa. Wszystkie rasy wymienione w zestawieniu to jednocześnie psy pasterskie i stróżujące, które do dziś mogą spełniać takie właśnie role.
