Ten typowo górski molos zalicza się raczej do dużych ras psów. Z tego powodu nie dla każdego będzie odpowiednim podopiecznym. Jest jednak oddanym i wytrzymałym psem, który sprawdzi się jako pupil osób posiadających dom z ogrodem. Będzie nie tylko doskonałym przyjacielem, ale także odważnym stróżem, który nie pozwoli niepożądanym osobom wejść na plac. Dzięki swojej grubej sierści przez cały rok może mieszkać na zewnątrz. Co jeszcze musisz wiedzieć, zanim tornjak trafi pod twój dach? Skąd wzięła się ta rasa oraz jakie ma wymagania? Przygotuj się na zakup własnego czworonoga!
| Rozmiar | wysokość w kłębie: suki od 60 do 65 cm, psy od 65 do 70 cm; masa ciała: ok. 50 kg |
| Szata | sierść: długa, gęsta, prosta, zwłaszcza na zadzie; krótka na nogach i kufie; włos tworzy portki, kryzę; podszerstek wełnisty, gęsty; maść: dominująco biała z łatami w jednolitych kolorach |
| Długość życia | 9–11 lat |
| Charakter | odważny, przyjazny, posłuszny, opanowany, inteligentny, pewny siebie, chętny do nauki, łatwy w szkoleniu |
Owczarek bośniacko-chorwacki – jak powinien wyglądać?
To, co od razu powinno rzucać się w oczy, to pokaźna muskulatura i proporcjonalna budowa psa. Tornjak powinien mieć sylwetkę w kwadratowym kształcie, a w ruchu powinien sprawiać wrażenie silnego psa. Pożądana proporcja jego kufy względem czaszki wynosi 1:1. Jego duży nos powinien być dobrze napigmentowany, a oczy kształtem przypominać migdała. Szyja musi być noszona stosunkowo nisko. Kłąb nie może nadmiernie wystawać, a klatka piersiowa tego owczarka powinna być bardzo pojemna. Krótki grzbiet powinien być zakończony lekko opadającym zadem. Nogi tornjaka powinny być dobrze kątowane, a łopatka wyraźnie skośna. Zgodnie z wzorcem rasy, kąt w stawie barkowym powinien wynosić około 120°.
Tornjak – jego faktyczna wielkość i sierść
Pies tej rasy powinien osiągać w kłębie 65–70 cm, zaś suka 60–65 cm. Podaje się, że powinien ważyć do około 50 kg. Jest to więc naprawdę duży i ciężki pies, z którym nie każdy człowiek będzie w stanie sobie poradzić. Posiada długą sierść, która skrócona jest jedynie w okolicy głowy i na nogach. Jego okrywowy włos powinien być prosty i przylegający do ciała. Zimą podszerstek owczarka bośniacko-chorwackiego znacząco rośnie i staje się mocno wełnisty. Dopuszczalne jest wyłącznie umaszczenie łaciate, ale jego plamy mogą mieć różne barwy. Muszą jednak pozostać jednolite w swoim kolorze. To sprawia, że tornjak jest rozpoznawalny nawet z dużej odległości.
Jak tornjak zachowuje się na co dzień?
Odznacza się opanowanym, zrównoważonym, ale i odważnym charakterem. Te cechy czynią z niego doskonałego psa rodzinnego. W stosunku do swojego właściciela powinien być posłuszny, jednak należy pamiętać, że każdy pies potrzebuje przewodnika, który będzie mu wydawał jasne sygnały. Tornjak szybko się uczy i cechuje się dość wysoką inteligencją. Jest oddany swoim bliskim i bez problemu akceptuje dobrze znane sobie osoby. Na co dzień jest raczej przyjacielskim, miłym psem, który nie jest zbyt konfliktowy. Warto zwrócić uwagę na jego wyśmienitą pamięć, co znacznie ułatwia jego szkolenie. Jest też wybitnym psem stróżującym.
Tornjak świetnie dogaduje się z innymi zwierzętami!
Tornjak słynie ze swojej otwartości w stosunku do innych zwierząt. Jest do nich przyjaźnie nastawiony, dlatego kot w domu nie powinien być problemem. Jeśli jednak masz taką możliwość, postaraj się o to, by tornjak poznał ten gatunek w jak najmłodszym wieku. Zwykle nie ma także większych problemów, jeśli chodzi o kontakt z innymi psami. Należy jednak zwrócić uwagę na fakt, że odpowiednie kompetencje społeczne psy zdobywają jeszcze w wieku szczenięcym. Jeśli więc zależy ci na naprawdę zrównoważonym pupilu, powinien mieć on kontakt z innymi czworonogami już za młodu. Tornjak jednak bez problemu dostosuje się do obecności innych czworonogów.
Czy bośniacko-chorwacki pies pasterski to zdrowa rasa?
Podobnie jak w przypadku innych dużych ras psów, długość życia tornjaka może być nieco krótsza od pozostałych. Podaje się, że pies tej rasy średnio przeżyje ok. 9–11 lat. Pomimo tego, jest to naprawdę wytrzymały i zdrowy pies. Bez problemu poradzi sobie nawet w ciężkich warunkach atmosferycznych. Jest odporny na zimno, ale także całkiem dobrze radzi sobie z upałami. Tornjak raczej nie cierpi na żadne konkretne choroby genetyczne, jednak z racji wielkości jego stawy są szczególnie obciążone. Niektórym przedstawicielom rasy zdarza się zatem dysplazja stawów biodrowych. Nie zapomnij więc o regularnych badaniach swojego podopiecznego oraz o zapewnieniu mu odpowiedniej diety. Nadwaga może negatywnie negatywnie wpływać na jego kościec.
Tornjak i jego pielęgnacja
Długa i stosunkowo miękka sierść sprawia, że tornjak czasem nabawia się kołtunów. Z tego powodu powinien być czesany co najmniej 1–2 razy w tygodniu. Poza tym jest łatwy w pielęgnacji i nie wymaga specjalistycznego strzyżenia. Jeśli nieprzyjemnie pachnie lub jest ubłocony, należy go wykąpać, a następnie bardzo dokładnie wysuszyć. Jeśli jednak nie ma takiej konieczności, lepiej jest unikać tego zabiegu. Mycie jedynie narusza wrażliwą psią skórę. Warto także regularnie podcinać psie pazury i myć jego zęby, aby zapobiec osadzaniu się kamienia. Aby zadbać o jego zdrowie, możesz regularnie sprawdzać jego uszy. Może się w nich czasem pojawić się stan zapalny, jeśli więc zobaczysz zaczerwienienie – udaj się do lekarza weterynarii.
Tornjak w Polsce – znajdź swojego psa
Tornjak jest rasą, która powszechnie występuje w Polsce. Nie jest zbyt popularna, ale jeśli zależy ci na takim szczenięciu, znajdziesz go bez większych problemów. Aby zrobić to odpowiedzialnie, musisz znaleźć hodowcę, który rozumie tę rasę i zapewnia jej wszystko, czego potrzebuje. Możesz zapytać o opinie w sieci, ale dobrym pomysłem będzie także kontakt z najbliższym oddziałem Związku Kynologicznego w Polsce, w którym uzyskasz informacje na temat polecanych hodowców. Zanim kupisz tornjaka, możesz wybrać się na okoliczną wystawę. Choć nie pojawiają się tam za każdym razem, to jest to największa szansa, by trafić na przedstawiciela tej rasy i sprawdzić, czy na pewno ci odpowiada.
Tornjak – cena psa rasowego
Psy rasowe są raczej kosztowne, a z powodu sytuacji na rynku w 2020 roku ich ceny wzrosły jeszcze bardziej. Z tego powodu raczej nie uda ci się kupić zwierzęcia za mniej niż 3–4 tys. złotych, choć te kwoty są zwykle ruchome. Tornjak nie powinien być psem szczególnie drogim, jednak należy wziąć pod uwagę fakt, że cena jest ustalana indywidualnie przez hodowcę. Jeśli uważasz, że zaproponowana kwota jest zbyt wysoka, pozostaje jeszcze adopcja psa. Być może nie będzie on wtedy rasowym championem, a pożądaną rasę może co najwyżej lekko przypominać, bez wątpienia będzie naprawdę oddanym towarzyszem. Pamiętaj, że psy rasowe są hodowane głównie z myślą o osobach posiadających szczególne wymagania względem czworonoga.
Skąd wziął się tornjak? Historia rasy
Tornjak jest prawdopodobnie najstarszą rasą psów pochodzącą z Bałkanów. Psy pasterskie występowały w tamtych rejonach od zawsze, współpracując z człowiekiem przy opiece nad stadami. Historyczne dokumenty wspominają o zwierzętach towarzyszących ludziom już w XI wieku, stąd podejrzenie, że już wtedy człowiek miał pod swoją opieką podobne psy. W 1972 roku tamtejsi kynolodzy podjęli próbę odtworzenia niemal wymarłej rasy, szukając psów w starym typie wśród zwierząt, które towarzyszyły pasterzom. W 1978 roku udało się już zebrać odpowiednią pulę genetyczną, aby rozpocząć kontrolowaną hodowlę. W 2013 roku rasa została oficjalnie uznana przez brytyjski Kennel Club.
Dla kogo tornjak będzie odpowiedni?
Ten duży pies wymaga równie dużej przestrzeni. Dlatego jeśli mieszkasz w bloku, lepiej zdecyduj się na innego pupila. Jest to jednak doskonały stróż, dlatego świetnie sprawdzi się w domu z dużym ogrodem. Przedmieścia czy wieś to miejsca, w których bośniacko-chorwacki pies pasterski będzie czuł się najbardziej swobodnie. Z racji tego, że jest łatwy w szkoleniu, dobrze sprawdzi się jako pies dla osoby, która nie ma zbyt dużego doświadczenia z tymi zwierzętami, a ze względu na łagodny charakter będzie wspaniałym kompanem dla dzieci. Tornjak nie jest psem nadmiernie aktywnym, dlatego osoby starsze także powinny cieszyć się jego towarzystwem, pod warunkiem, że będą w stanie utrzymać tak duże zwierzę na smyczy.
Tornjak – pies dla osoby pracującej
Można go określić jako średnio aktywnego psa. Z tego powodu tornjak dobrze sprawdzi się także jako zwierzę dla osoby pracującej. Jeśli poświęcisz mu wystarczająco dużo czasu, będzie się także dość dobrze czuł w kojcu. Ponieważ jednak pies dostosowuje swoją sierść do panującej wokół temperatury, w okresie zimowym staraj się nie zapraszać go do domu zbyt często. Może mu być po prostu zbyt gorąco!
Łagodny, ale z charakterem! Dobry obrońca
W stosunku do bliskich osób tornjak jest nadzwyczaj łagodnym i czułym olbrzymem. Nie można jednak zapominać, że został stworzony do pilnowania stad owiec. Z tego powodu jest wyjątkowo czujny i ma instynkt obronny. Zwróć zatem uwagę na to, aby twoi znajomi nie zbliżali się w twoją stronę w podejrzany, nienaturalny sposób. To może wywołać u tornjaka reakcję obronną, co może zakończyć się przykrym incydentem.
Nazywany jest również tornjsk, tornijak, tornjam, ale to rezultat błędnego odczytania nazwy rasy czy literówek.
Bibliografia
FCI-Standard N° 355/23.11.2017, https://www.zkwp.pl/wzorce/355.pdf, data publikacji obowiązującego wzorca: 07.11.2017.