Grupa tych psów charakteryzuje się świetnym węchem, instynktem łowieckim oraz bardzo często obwisłymi uszami. Przeczytaj jakie rasy psów wchodzą w skład grupy, i dlaczego czworonogi wykorzystywane były w polowaniach.
Psy gończe — historia i charakterystyka psów
Według źródeł (m.in. kroniki Galla Anonima), psy towarzyszyły w polowaniach już w średniowieczu. Psy myśliwskie, świetnie łapiące trop i aportujące upolowaną zwierzynę, były częścią każdego dworu. W klasyfikacji znajdziemy więc wiele psów charakterystycznych dla danego kraju czy regiony — np. gończe francuskie, angielskie czy hiszpańskie. Swoich przedstawicieli ma również Polska. Mowa tutaj o rasach takich jak ogar polski i gończy polski, każdy z nich dostosowany do polowania na innym terenie.
Rasy psów gończych dzielone są na trzy typy względem wielkości (duże, średnie i małe). Klasyfikacja jako odrębną sekcję wyróżnia też posokowce oraz rasy pokrewne takie jak rhodesian ridgeback czy dalmatyńczyk.
Jakie są cechy psów gończych?
Zadaniem psów gończych jest wspieranie myśliwych podczas polowań. Ich rolą jest złapanie tropu, trop po farbie, pogoń oraz aport zranionej zwierzyny. Konkretne role zależne są od umiejętności danej rasy psa. Przykładowo, beagle czy posokowce lepiej sprawdzą się w pracy na farbie, gończe tyrolskie czy gaskońskie będą z kolei lepsze w pogoni i łapaniu ofiary. Wszystkie z psów gończych mają jednak podobne cechy, takie jak:
- silny instynkt łowiecki;
- podatność na szkolenie;
- chęć do współpracy z człowiekiem;
- cierpliwość;
- wysoki poziom energii;
- zrównoważony temperament;
- wytrzymałość;
- wyczulony węch.
Szczególnie ostatni punkt jest ważny u tej grupy — niezwykle wyczulony i wrażliwy węch pozwala na szybkie łapanie tropu i pracę na farbie (śledzenie ranionej zwierzyny po śladach jej krwi). Psy gończe łatwo poznać po dużych nozdrzach. Pomocne są też długie i zwisające uszy, które ocierają się o ziemię i zbierają dodatkowe zapachy w kierunku psiego nosa.
Inne cechy świadczące o myśliwskiej przeszłości rasy to wokalizacja potrzeb, wywodząca się z informacyjnego szczekania o znalezieniu zwierzyny.
Jakie psy uznawane są za gończe?
Do najpopularniejszych ras psów gończych należą:
- bloodhound;
- gończy polski;
- ogar polski;
- beagle;
- duży gończy gaskoński;
- otterhound;
- harrier;
- basset hound;
- posokowiec bawarski;
- posokowiec hanowerski;
- rhodesian ridgeback;
- dalmatyńczyk.
Bloodhound
Bloodhound nazywany jest również psem świętego Huberta. Jego historia wiedzie nawet do VIII wieku i górskich klasztorów Belgii. Hodowane w odosobnieniu przez mnichów, psy nie miały możliwości skrzyżowania się z innymi rasami. Anglicy określali je więc jako blooded hound, czyli psy prawdziwie czystej krwi. Bloodhoundy bezpośrednio wywodzą się od gończych psów celtyckich. W Polsce psy są spotykane dość rzadko, co ciekawe jednak były częścią dworu królowej Jadwigi.
Gończy polski
Gończy polski to pierwszy przedstawiciel naszego kraju. Psy wywodzą się z południowych rejonów kraju, czyli obszarów górskich Bieszczad, Beskid czy Podhala. Wykorzystywane są głównie jako psy użytkowe w polowaniu na jelenie i dziki. Choć rasa istniała przez stulecia, po raz pierwszy została zarejestrowana w 1983 roku. Wzorzec został w 2006 roku zatwierdzony międzynarodowo i dodany do grupy polskich ras. Gończe polskie są średniego wzrostu, o lekkiej i prostokątnej sylwetce. Ich umaszczenie jest najczęściej czarne z podpalaniem, czekoladowe z podpalaniem lub rude.
Ogar Polski
Ogary polskie opisywane były przez samego Adama Mickiewicza, a ich myśliwska historia sięga średniowiecza. Rolą ogarów było tropienie i zaganianie zwierzyny. Rasa przyzwyczajona jest do pracy w sforze, dzięki czemu ogary świetnie dogadują się z innymi czworonogami. Tak jak większość psów gończych europejskich, ogary polskie wywodzą się od psów świętego Huberta lub wczesnych gończych celtyckich. Upadek statusu szlacheckiego doprowadził niemal do całkowitego wyginięcia rasy po XVIII wieku. Rekonstrukcję rozpoczęto w 1959 roku w hodowli „Z Kresów”. Obecnie większość hodowli skupia się na walorach użytkowych psów.
Beagle
Tak samo jak ogary, beagle od początku trenowane były do pracy w sforze. Nie będą więc mieć problemu z innymi zwierzakami. Rasa wykorzystywana jest od średniowiecza w Anglii jako psy towarzyszące polowaniom na lisy i zające. Psy są średniej wielkości, mają mocną i krępą budowę. Bardzo ważne jest zapewnienie im odpowiedniej aktywności, beagle mają bowiem tendencję do nadwagi. Szata jest krótka, dopuszczalne jest również każde umaszczenie typowe dla psów gończych. Najczęściej jednak beagle występują w umaszczeniu tricolor z czernią, bielą i brązem. Beagle są bardzo radosne i niezależne.
Duży gończy gaskoński
Duży gończy gaskoński to ogromny pies o długich nogach wywodzący się z Francji. Psy świetnie polują na wilki i sarny, są uparte i cierpliwie. Rasa pierwotna niemal całkowicie znikła podczas rewolucji francuskiej (posiadały je bowiem jedynie bogate dwory). Dzisiejsze gończe gaskońskie są efektem krzyżówki z rasą gascon saintongeois. Rasa jest bardzo rzadko spotykana poza swoim krajem patronackim. Umaszczenie psów jest dwukolorowe, biało-czarne lub biało-złote.
Otterhound
Otterhound to urocza, kudłata rasa wykorzystywana do polowań na wydry. Palce łap otterhoundów posiadają błonę pławną, dzięki której psy świetnie pływają. Rasa wywodzi się z Wielkiej Brytanii i jest obecnie rzadko spotykana.
Harrier
Harrier to rasa średniej wielkości, której istnienie udokumentowane jest już od 1260 roku. Harriery pochodzą z Wielkiej Brytanii i powstały jako skrzyżowanie foxhounda, greyhounda i foksteriera. Psy są bardzo sympatyczne i łagodne, najlepiej jednak czują się w sforze i nie będą szczęśliwe w mieszkaniu.
Basset hound
Basset hound to psy gończe małej wielkości, w typie jamnikowatym. Hodowle rasy były obecne we Francji już pod koniec XVI wieku. Rasa wywodzi się od innych bassetów francuskich — basseta d’artois i basseta artezyjsko-normandzkiego. Istnieje teoria, że pies powstał w wyniku mutacji genetycznej bloodhounda powodującej karłowatość. Dzięki małemu wzrostowi bassety świetnie sprawdzają się w lasach, zapędzając zwierzęta z poszycia. Psy są bardzo popularne jako towarzysze rodzin ze względu na swój dość rozkoszny wygląd. Nie należy jednak zapomnieć o ich myśliwskich korzeniach i zapewnić im dużą ilość ruchu.
Posokowce
Posokowce bawarskie i hanowerskie to psy tropiące pochodzące z Niemiec. Lepszym psem myśliwskim, wyhodowanym specjalnie w celu wzmocnienia cech rasy, jest typ bawarski. Wywodzi się bezpośrednio od odmiany hanowerskiej, ma jednak znacznie lżejszą sylwetkę i doskonalszy węch. Czworonogi uwielbiają bieganie, kopanie, długie spacery i zabawy z opiekunem. Świetnie sprawdzają się jako towarzysze rodziny, nie mogą się jednak nudzić. Cechami charakterystycznymi jest brunatne umaszczenie czerwień jelenia, oraz fałda nad czołem przypominająca zmarszczkę. Jako psy myśliwskie, posokowce obydwu typów najlepiej sprawdzają się w pracy przy farbie, czyli odnalezienie zranionej już zwierzyny po zapachu krwi. Do sekcji klasyfikowany jest również alpejski gończy krótkonożny.
Rhodesian ridgeback
Rasa typu wyżłowatego i dogowatego, osiągająca nawet do 67 centymetrów wysokości w kłębie. Historia rasy sięga aż do plemion afrykańskich Hotentotów zamieszkujących Przylądek Dobrej Nadziei. Rhodesiany były wykorzystywane do polowań na lwy. Na terenie Europy pojawiły się wraz z powracającymi w XV wieku portugalskimi żeglarzami. Wzmianki w ich pismach to między innymi opis „afrykańskiego psa z pręgą na grzbiecie, który cechuje się wielką odwagą i wyjątkową brzydotą”. Każdy, kto jednak chociaż raz widział dostojnego rhodesiana, zaprzeczy słowom o brzydocie. Psy charakteryzuje pasmo szorstkich włosów na grzbiecie, przypominające pręgę.
Dalmatyńczyk
Ostatnim z najpopularniejszych przedstawicieli psów gończych jest dalmatyńczyk. Rasa wywodzi się z Chorwacji i ma starożytne korzenie potwierdzone źródłowo do 4000 lat przed naszą erą. Ze względu na nietypowe umaszczenie w kropki, dalmatyńczyki są częstym towarzyszem aktywnych rodzin.
