Legenda głosi, że chart afgański znalazł się nawet w Arce Nowego. Najstarsze szczątki tego psa pochodzą podobno sprzed około 6 tysięcy lat. Jednak równie dobrze mogą to być kości należące do chartów perskich saluki, z którymi afgańskie są blisko spokrewnione. Możliwe też, że chart długowłosy przywędrował z Afryki Północnej lub Persji, czyli dzisiejszego Iranu. Co jeszcze wiadomo o tej rasie psa?
Chart afgański – co trzeba wiedzieć?
| Wrażenie ogólne | Chart afgański cechuje się kombinacją mocy, godności oraz szybkości. Prezentuje dumnie uniesioną głowę, co sprawia wrażenie silnego i arystokratycznego psa |
| Kraj pochodzenia | Afganistan |
| Klasyfikacja FCI | Grupa 10: Charty. Sekcja 1: Charty długowłose lub półdługowłose Brak prób pracy |
| Rozmiar | Psy: wysokość w kłębie 68–74 cm Suki: wysokość w kłębie 63–69 cm |
| Waga | Waga jest zróżnicowana, zależna od płci i budowy ciała |
| Szata | Długi, bardzo delikatny włos, który jest jedwabisty i gęsty w różnych częściach ciała, tworząc naturalny, efektowny wygląd. Długi włos występuje na bokach, żebrach, przednich i tylnych kończynach. Na głowie włos jest krótki. Wszystkie maści są dopuszczalne |
| Umaszczenie | Akceptowalne są wszystkie maści |
| Długość życia | 12-14 lat |
| Charakter | Chart afgański jest dumny, nieco dystansujący się, a jednocześnie porywczy |
Jaka jest historia rasy?
Afgany, inaczej nazywane również: balkh czy chart kabulski, powstały najprawdopodobniej na skutek selekcji psów o najdłuższej szacie. Psy te szybko stały się bardzo popularne w Afganistanie i Indiach. Ponieważ początkowo nie można było sprzedawać tych psów obcokrajowcom, do Europy przybyły dopiero na początku XX wieku.
Najbardziej znanym chartem afgańskim z tamtych czasów był niejaki Zardin, którego kapitan John Barff przywiózł ze sobą do Wielkiej Brytanii z Indii, dawnej kolonii brytyjskiej. Po raz pierwszy został zaprezentowany na wystawie w Crystal Palace w 1907 roku. Już wtedy wygrał i zdobył wielką sławę. Pozostawił po sobie tylko jeden miot, ale i tak na stałe wpisał się do historii rasy. To na jego właśnie podstawie opracowano późniejszy wzorzec rasy.
W latach 20. XX wieku istniały dwie hodowle chartów afgańskich:
- psy z hodowli majora Bell-Murraya cechował wysoki wzrost, lekka budowa ciała, małe owłosienie, nisko osadzony ogon i długa szyja; zwane były także chartami pustynnymi;
- psy z hodowli Mary Amps były grubokościste, miały dobrze wysklepioną klatkę piersiową i obfitą szatę; charty te nazywano także górskimi.
W latach 30. XX wieku zaczęto krzyżować te dwie odmiany, co sprawiło, że obecne charty mają mało wspólnego ze swoimi przodkami. Pierwszy klub hodowców chartów w Wielkiej Brytanii powstał w roku 1926. W Stanach Zjednoczonych rasę tę przyjęto w latach 30. XX wieku.
Chart afgański – jak wygląda?
Chart długowłosy jest psem dużym. Samce osiągają od 68 do 74 cm wysokości w kłębie. Suczki są niewiele mniejsze, gdyż osiągają wzrost od 63 do 69 cm. Są to jednak psy stosunkowo lekkie, zwłaszcza biorąc pod uwagę swoją wielkość, bowiem dorosłe osobniki ważą w granicach 25 do 30 kilogramów. Cechą charakterystyczną wszystkich chartów afgańskich jest przede wszystkim niesamowicie smukła budowa ciała.
Czym wyróżniają się charty afgańskie na tle innych chartów? Mają one między innymi:
- długą i niezbyt wąską głowę z mocno zaznaczonym tzw. guzem potylicznym;
- uszy, które są pokryte długim włosem i opadają wzdłuż głowy;
- mocno umięśnione ciało;
- głęboką i mocno wysklepioną klatkę piersiową;
- długi i zazwyczaj wysoko noszony ogon;
- przednie kończyny proste, tylne – ukształtowane.
Włosy charta afgańskiego są delikatne w dotyku, przypominają jedwab. Zazwyczaj wyróżnia się trzy umaszczenia, choć dopuszczalne są wszystkie:
- rude;
- czarne;
- białe.
Chart afgański – jaki temperament i usposobienie?
Charakter charta afgańskiego jest dwojaki. Z jednej strony jest niezwykle energiczny i ciekawski podczas spacerów i pieszych wędrówek, z drugiej – spokojny i zrównoważony oraz wyciszony w domu. Jak większość psów pierwotnych, również i afgany mają w sobie dużą dozę niezależności. Mogą się również wydawać mocno zdystansowane i nawet wyniosłe. W rzeczywistości jednak, podobnie jak wilczarz irlandzki, potrzebują kontaktu z człowiekiem i cieszą się, gdy opiekun jest zadowolony.
Nie jest to z pewnością pies, który będzie chodzić za swoim opiekunem krok w krok. Potrzebuje trochę niezależności, spokoju i czasu dla siebie. Ale z pewnością chart afgański to nie pies do kojca ani żadnego innego odosobnienia! Bardzo męczyłby się, gdyby został skazany na samotność. Nie mówiąc już o tym, że mogłoby to doprowadzić do wykształcenia się złych zachowań i nawyków.
O ile w stosunku do domowników chart afgański jest przyjazny, o tyle dla obcych może być mniej wyrozumiały. Z pewnością będzie okazywać brak zaufania i dystans, może nawet nie wpuszczać na terytorium, które uzna za swoje.
Co warto jeszcze wiedzieć o temperamencie i charakterze charta afgańskiego? Nie ma co liczyć na jego pełne posłuszeństwo. To pies rasy pierwotnej, niezależność to jego druga natura. Nie powinno się jej bardzo ograniczać. Nie oznacza to jednak, że afgana nie da się nauczyć podstawowych komend. Wręcz przeciwnie, jest on bardzo pojętnym uczniem, który przy odrobinie pozytywnej motywacji i cierpliwości ze strony opiekuna przyswoi najważniejsze umiejętności. Z pewnością warto z nim pracować – przydadzą się smaczki albo kliker.
Chart afgański – jakie są opinie na temat rasy?
Chart afgański jest psem pięknym, który zwraca na siebie uwagę. Trudno przejść obok niego i go nie zauważyć. Jednak jest to również pies niezależny, który może sprawiać problemy. Zanim podejmiesz decyzję o zakupie szczeniaka psa tej rasy z hodowli, warto byś poznał najważniejsze wady i zalety afganów.
Jakie są wady charta afgańskiego?
Do najważniejszy cech negatywnych chartów afgańskich zaliczyć należy to, że:
- są to psy, które wymagają długiej, regularnej i systematycznej pielęgnacji; bez tego będą nie tylko zaniedbane, ale również mogą mieć problemy zdrowotne;
- mają bardzo silny instynkt pogoni (kiedyś to były psy myśliwskie, natury nie da się oszukać, więc może być problem podczas spacerów);
- są to psy raczej niezależne, trudne do szkolenia; wymaga to bardzo dużo czasu i cierpliwości od opiekuna.
Jakie są zalety charta afgańskiego?
Jednak cech pozytywnych chart długowłosy ma znacznie więcej:
- jest oddany i lojalny wobec swojego opiekuna, ale z pewnością nie jest psem natrętnym, nie chodzi za domownikami krok w krok, daje możliwość odpoczynku;
- jest to pies łagodny, toleruje inne psy, a także zwierzęta domowe;
- nadaje się dla rodziny z dziećmi, również z tymi małymi;
- jego sierść gdy jest wilgotna, nie wydziela charakterystycznego psiego zapachu.
Zanim zdecydujesz się na zakup szczeniaka charta afgańskiego, dobrze się zastanów, czy jest to pies odpowiedni dla ciebie. Pamiętaj, że afgany wymagają dużo czasu na pielęgnację oraz spacery. Nie jest to pies, któremu wystarczy kilkadziesiąt minut spaceru dziennie. Potrzebuje on dłuższych wypraw, które pozwolą mu wybiegać się lub pomaszerować. Nie jest to również typowy przytulak.
Chart afgański – jaka dieta?
Ponieważ chart afgański wykazuje skłonność do tycia, warto zwracać szczególną uwagę na to, co mu się codziennie podaje; należy kontrolować jego wagę. Najlepiej jest dostosować ilość i rodzaj pokarmu do trybu życia swojego pupila. Może on jeść zarówno gotowe jedzenie, jak i przygotowywane w domu. Dobrze jest to skonsultować z hodowcą lub lekarzem weterynarii.
Dorosłe psy mogą jeść jedzenie przygotowywane w domu, ale trzeba wówczas pamiętać, by uzupełniać je o preparaty wapniowo-witaminowe i mineralne. Oczywiście po konsultacji z lekarzem weterynarii. Ponieważ afgany są psami dużymi, należy rozdzielać ich dzienną porcję jedzenia na dwa, a najlepiej trzy posiłki. Warto też pomyśleć o misce na podwyższeniu, odpowiednim stelażu. Bez problemu można je dostać w większości sklepów zoologicznych stacjonarnych i internetowych.
Chart afgański – ile kosztują szczeniaki?
Suchą karmę poleca się szczególnie, gdy ma się do czynienia ze szczeniakami charta afgańskiego. Suchy pokarm bowiem zawiera odpowiednią ilość mikroelementów, które są niezbędne do rozwoju młodego organizmu.
Cena szczeniaka charta afgańskiego ze sprawdzonej hodowli to koszt w granicach 2500 do 4000 złotych.
Chart afgański – jakie choroby?
Chart długowłosy jest psem raczej zdrowym i odpornym na różne warunki atmosferyczne. Istnieją jednak przypadłości, które szczególnie kojarzy się z psami tej rasy, a są to:
- zaćma – jest to choroba soczewki, która objawia się zmętnieniem. Najczęstsze przyczyny tej choroby u chartów afgańskich to: mutacje genetyczne, zaburzenia metaboliczne, urazy, toksyny czy czynniki żywieniowe. Zaćmę można leczyć, niezbędna jest w związku z tym konsultacja u psiego okulisty;
- zwyrodnienie rdzenia kręgowego – uwarunkowana genetycznie choroba i chartów afgańskich; symptomy pojawiają się najczęściej pomiędzy 3. a 8. miesiącem życia psa, a należą do nich problemy z poruszaniem się, niedowład kończyn tylnych, odczuwanie bólu przez psa czy porażenie mięśni międzyżebrowych. Niestety rokowania są bardzo złe, gdyż nie opracowano jeszcze metody leczenia tej choroby;
- moczówka – dolegliwość związana z brakiem możliwości zagęszczania moczu w wyniku niedoboru hormonu wazopresyny. Objawem moczówki prostej jest bardzo częste i duże spożycie wody przez psa. Choroba wymaga konsultacji weterynaryjnej i wprowadzenia natychmiastowego leczenia;
- odbarwienie lusterka nosowego – dolegliwość, która jest wynikiem zaniku melanocytów. Nie leczy się jej;
- dermatoza reagująca na testosteron – choroba, która dotyka samców, przede wszystkim starszych i kastrowanych. Pomimo kastracji poziom testosteronu utrzymuje się nadal na wysokim poziomie, co prowadzi np. do wyłysienia. Schorzenie wymaga konsultacji medycznej i leczenia.
Chart afgański – jaka pielęgnacja?
Chart afgański jest psem długowłosym, w związku z tym wymaga regularnej i systematycznej pielęgnacji, w tym przede wszystkim czesania. Afgana należy czesać codziennie albo nie rzadziej niż co dwa dni. W przeciwnym razie długie włosy będą się splątywać i tworzyć kołtuny.
Jak wygląda prawidłowe czesanie charta afgańskiego? Na początku należy zwilżyć jego włosy, dopiero potem można przystąpić do czesania. Najlepiej używać szczotki z zabezpieczonymi drucikami, by nie zranić swojego pupila. Ewentualne kołtuny należy rozerwać delikatnie palcami, a następnie rozczesać. Dużą zaletą charta afgańskiego jest to, że nie linieje. Włosy wypadają w trakcie pielęgnacji. Można je poza tym łatwo usunąć, gdyż nie wbijają się w dywany czy koce.
Chart afgański, nazywany również chartem długowłosym, jest psem niezwykle spokojnym i zrównoważonym. To zwierzak, który mocno przywiązuje się do opiekuna, co jednak nie znaczy, że chętnie i często się przytula. Potrzebuje ruchu, ale także niezależności. Jest to pies rasy pierwotnej, więc może być krnąbrny i uparty, trudno też podlega szkoleniu. Nie oznacza to jednak, że jest to zwierzę nieinteligentne. Wręcz przeciwnie, jeśli będzie chciał, przyswoi wiele umiejętności. Nie jest to z pewnością pies dla każdego, gdyż wymaga pielęgnacji i poświęcenia mu wiele czasu.
Jak wygląda chart afgański? Zdjęcia!
Bibliografia
Wzorzec FCI nr 228 /12.12.2011/GB, https://www.zkwp.pl/wzorce/228.pdf, wersja polska: grudzień 2011, data publikacja obowiązującego wzorca: 13.10.2010.