W poradniku wyjaśnimy, jakie funkcje pełnią nerki w organizmie oraz opowiemy o dwóch formach niewydolności nerek u psa. Poznasz również przyczyny i objawy schorzenia. Dowiesz się także, jak wygląda diagnostyka i leczenie chorób nerek.
Rola nerek w psim organizmie
Do najważniejszych funkcji nerek zalicza się przede wszystkim produkcję moczu oraz oczyszczanie krwi ze szkodliwych produktów przemiany materii. To jednak nie wszystko. Narządy te odpowiadają także za:
- regulację stężenia płynów i składników mineralnych w organizmie;
- stabilizację odczynu pH moczu;
- regulację ciśnienia krwi;
- proces wchłaniania zwrotnego;
- produkcję erytropoetyny, która jest hormonem niezbędnym do wytwarzania czerwonych krwinek;
- utrzymanie równowagi kwasowo-zasadowej;
- usuwanie z organizmu końcowych produktów przemian białkowych.
Ostra niewydolność nerek u psa
O niewydolności nerek u psa można mówić, kiedy przynajmniej 75% tych organów przestaje pełnić swoje funkcje. Prowadzi to do nagromadzenia szkodliwych produktów przemiany materii, a w efekcie silnego zatrucia organizmu.
Ostra niewydolność może pojawić się zaledwie w ciągu kilku godzin lub dni od zaistnienia jej przyczyny. O tym, co może nią być, dowiesz się z dalszej części artykułu. Na szczęście zmiany powstałe w wyniku tego nagłego stanu mogą być całkowicie odwracalne, o ile czworonóg szybko trafi do kliniki weterynaryjnej i otrzyma odpowiednią pomoc. Ten typ niewydolności wiąże się z wystąpieniem takich objawów, jak:
- silna biegunka;
- wymioty;
- osłabienie;
- spadek ilości wydalanego moczu lub całkowity brak mikcji;
- spowolnienie pracy serca;
- trudności z oddychaniem;
- drgawki;
- owrzodzenia w obrębie jamy ustnej
- oddech o nieprzyjemnym zapachu, przypominającym woń moczu.
Przewlekła niewydolność nerek u psa
Przewlekła niewydolność nerek u psa zwykle rozwija się powoli, a jej objawy mogą być niespecyficzne, co wyjątkowo utrudnia postawienie właściwej diagnozy. Schorzenie zazwyczaj dotyka psich seniorów, w wieku powyżej 8 roku życia. Szczególnie narażeni na tego typu uszkodzenia nerek są przedstawiciele następujących ras:
- chow-chow;
- rottweiler;
- irish soft coated wheaten terrier;
- elkhund szary;
- golden retriever;
- sznaucer miniaturowy;
- bulterier;
- shih tzu;
- beagle;
- shar pei;
- lhasa apso;
- berneński pies pasterski;
- samojed;
- cairn terier;
- pudel;
- doberman;
- alaskan malamute;
- owczarek niemiecki.
Do pierwszych objawów przewlekłej niewydolności nerek u psa zalicza się przede wszystkim zwiększenie pragnienia oraz ilości pobieranej wody, a co za tym idzie zwiększenie również ilości wydalanego moczu. Odwodnienie może skutkować pogorszeniem stanu sierści i skóry. Poza tym u pacjentów często obserwuje się wymioty, biegunki oraz apatię. Chociaż to choroba nieuleczana, szybkie wdrożenie leczenia może podnieść komfort życia psa i znacznie je wydłużyć.
Przyczyny niewydolności nerek
Ostra niewydolność nerek u psa może być efektem następujących sytuacji:
- nagłe obniżenie ciśnienia krwi, na przykład w wyniku alergii, udaru cieplnego czy niewydolności serca;
- nasilone biegunki i wymioty;
- zapalenie trzustki;
- zatrucie toksynami, a zwłaszcza metalami ciężkimi, glikolem etylenowym (stanowiącym składnik między innymi płynu chłodniczego) lub niektórymi lekami;
- zakażenia bakteryjne.
Przyczyny przewlekłej niewydolności nerek u psa nie zostały dokładnie poznane, jednak wiadomo, że może być ona efektem m.in. zakażeń układu moczowego, chorób zakaźnych (zwłaszcza leptospirozy oraz babeszjozy), nowotworów i nefropatii, czyli rodzinnych chorób nerek.
Objawy niewydolności nerek
Najbardziej charakterystycznym objawem dla obu rodzajów niewydolności nerek będą owrzodzenia w jamie ustnej oraz charakterystyczny zapach z pyska. Jednak brak tych symptomów wcale nie musi świadczyć o tym, że nerki zwierzaka działają prawidłowo. Brak apetytu, apatia, biegunka i wymioty to jedne z najczęstszych objawów towarzyszących niewydolności tych narządów, a często może sugerować inną chorobę.
Najtrudniejsze jest wykrycie przewlekłej formy niewydolności nerek u psa, ponieważ symptomy nasilają się stopniowo i mogą pozostać niezauważone przez opiekuna. Właśnie dlatego niezwykle ważne jest zbadanie psa przez lekarza weterynarii, który będzie w stanie postawić właściwą diagnozę. Pamiętaj, że objawy występują dopiero w momencie uszkodzenia aż 75% powierzchni organów, w związku z czym ich pojawienie się to ostatnia szansa na zawalczenie o zdrowie i życie twojego pupila!
Jak zdiagnozować problemy z nerkami?
Najważniejszym badaniem przy podejrzeniu problemów z nerkami jest analiza moczu, dlatego warto mieć jego próbkę ze sobą już na pierwszej wizycie. Szczególnie niepokojące są wyniki wskazujące na białkomocz, zwiększone stężenie kreatyniny, fosforu, glukozy czy hormonów produkowanych przez tarczycę.
Poza tym większość specjalistów zleca wykonanie badań krwi. To niedrogie, a przy okazji nieinwazyjne badanie, które pozwala dość dobrze ocenić stan ogólny pacjenta oraz wykluczyć część schorzeń.
Przydatne mogą okazać się badania obrazowe, zwłaszcza USG umożliwiające dokładne obejrzenie nerek, ocenę ich kształtu i rozmiaru oraz wykluczenie lub potwierdzenie obecności guzów. Jeśli w obrazie uwidocznione są zmiany, lekarz weterynarii zaleci wykonanie biopsji cienkoigłowej oraz wysłanie próbki do badań histopatologicznych.
Leczenie choroby nerek i rokowania
Niestety uszkodzenia powstałe wskutek przewlekłej niewydolności nerek u psa są nieodwracalne. Nie zmienia to faktu, że szybkie udanie do lekarza weterynarii oraz zatrzymanie rozwoju choroby może znacznie poprawić komfort życia zwierzaka i wydłużyć je nawet o parę lat.
Podstawą jest spowalniane dalszych postępów choroby oraz wspomaganie pracy nerek. Dobrze dobrana płynoterapia to jedyny skuteczny sposób na usunięcie z organizmu psa toksycznego mocznika. Większość pacjentów wymaga podawania leków przeciwwymiotnych i przeciwbólowych, ponieważ niewydolność nerek często wiąże się z pojawieniem się dolegliwości bólowych oraz mdłości. U niektórych chorych psów stosuje się również leki wychwytujące fosfor i zwiększające poziom potasu.
Zwierzaki cierpiące z powodu przewlekłej niewydolności często mają problemy ze zbyt wysokim ciśnieniem, anemią i brakiem apetytu, w związku z czym weterynarze mogą wdrożyć również inne preparaty mające przeciwdziałać skutkom choroby.
Diagnoza chorych nerek u psa a dieta
Karma dla psa z niewydolnością nerek, podobnie jak dla każdego zwierzaka, musi być odpowiednio zbilansowana. Jednak, by odciążyć te narządy, zaleca się stosowanie produktów z obniżoną zawartością białka i fosforu. Poza tym pożywienie dla chorego czworonoga musi go zachęcać nie tylko smakiem, ale i zapachem, ponieważ większość pacjentów ma problemy z brakiem apetytu.
Samodzielne komponowanie posiłków nie jest zalecane, ponieważ brak doświadczenia oraz wiedzy z zakresu zoodietetyki może doprowadzić do przygotowania jadłospisów pozbawionych kluczowych substancji odżywczych. Jeśli twój podopieczny nie przepada za gotowymi produktami i jest przyzwyczajony do gotowanych posiłków, powinieneś zlecić ułożenie diety specjaliście.
Opiekunowie chorych psów zwykle decydują się na gotowe karmy typu renal, których receptura została przygotowana z myślą o pacjentach z niewydolnością nerek. Są odpowiednio zbilansowane, mają dostosowaną ilość biała oraz fosforu, a w dodatku wzbogaca się je odpowiednimi przeciwutleniaczami, które wspomagają ochronę komórek przed szkodliwymi produktami przemiany materii.
Pamiętaj, że niewydolność nerek u psa wiąże się z pilnowaniem, by zwierzak był stale nawadniany na wszelkie możliwe sposoby. Wybieraj jedynie mokrą karmę i serwuj wodę w różnych miskach rozstawionych w całym domu. Możesz także przygotowywać galaretki z bulionów gotowanych bez użycia przypraw.
Niewydolność nerek u psa to schorzenie, które świadczy o nieodwracalnych uszkodzeniach tych narządów, ale odpowiednie leczenie może znacznie poprawić komfort życia zwierzaków i przedłużyć je nawet o kilka lat. Podstawą leczenia jest wprowadzenie właściwej diety, nawadnianie pacjenta i wykonywanie badań kontrolnych. Jeśli zauważyłeś u swojego pupila jakiekolwiek niepokojące objawy, jak najprędzej udaj się z nim do kliniki weterynaryjnej, by zapobiec poważnym komplikacjom zdrowotnym.
