W poradniku przedstawimy najczęstsze przyczyny niedokrwistości i opowiemy o rodzajach anemii u psa. Poznasz także objawy, które powinny cię zaniepokoić oraz dowiesz się, jakie badania są niezbędne do postawienia właściwiej diagnozy. Znajdziesz tu również przydatne informacje na temat leczenia schorzenia.
Anemia u psa – przyczyny choroby i jej rozwój
Krew to płyn niezbędny do prawidłowego funkcjonowania wszystkich ustrojów. Jej ważną częścią są czerwone krwinki, czyli erytrocyty, które swoją czerwoną barwę zawdzięczają obecności hemoglobiny – substancji odpowiedzialnej za wiązanie tlenu oraz jego transport do wszystkich komórek organizmu. Te niezwykle ważne składniki osocza powstają w szpiku kostnym w procesie hemopoezy.
Anemia u psa, inaczej niedokrwistość, to sytuacja, w której dochodzi do obniżenia stężenia hemoglobiny poniżej ustalonej normy dla danego gatunku. Kiedyś tym mianem określało się spadek wartości hematokrytu, czyli stosunku objętości erytrocytów do objętości krwi pełnej wyrażonej w procentach, jednak dziś, by stwierdzić chorobę, analizuje się wszystkie parametry. Ma to ogromne znaczenie, ponieważ rozrzedzenie krwi, a w związku z tym zwiększenie ilości osocza przy prawidłowej liczbie erytrocytów, może sugerować anemię u psa. Z kolei zagęszczenie krwi spowodowane odwodnieniem często maskuje objawy niedokrwistości.
Przyczyny anemii u psa
Schorzenie można podzielić, uwzględniając kilka czynników, jednak przede wszystkim wyróżnia się anemię spowodowaną zaburzeniem procesów wytwarzania erytrocytów lub ich zwiększonym zużyciem.
Zaburzenia produkcji czerwonych krwinek często wynikają z uszkodzenia lub zniszczenia komórek prekursorowych, które miały przekształcić się w erytrocyty. Jednak to nie jedyna przyczyna. Powstawanie nowych czerwonych krwinek jest niemożliwe bez udziału erytropoetyny – hormonu, na którego niedobór cierpią pacjenci cierpiący z powodu przewlekłego zapalenia nerek.
Anemia u psa może być również spowodowana zwiększonym zużyciem erytrocytów. Ma to miejsce na przykład w sytuacji utraty krwi (nie tylko w wyniku zewnętrznych urazów, ale również w przypadku krwotoków z przewodu pokarmowego czy pęknięć naczyń krwionośnych) lub hemolizy erytrocytarnej oraz pozaerytrocytarnej. Często jest to także efekt inwazji pasożytów wewnętrznych, a zwłaszcza mykoplazm, Erhlichia i Babesia.
Rodzaje niedokrwistości u psa
Niedokrwistość u psa można podzielić również, biorąc pod uwagę wielkość komórek. Wyróżnia się następujące rodzaje anemii u psa:
- niedokrwistość mikrocytarną – wynikającą z niedoborów żelaza oraz przewlekłych stanów zapalnych i zakażeń;
- niedokrwistość monocytarna – może być spowodowana wcześniej wymienionymi czynnikami, ale także utratą krwi, hemolizą, zwłóknieniami szpiku, niedoczynnością tarczycy, chorobą Addisona niewydolnością nerek i wątroby oraz nowotworem;
- niedokrwistość makrocytarna – może być efektem:
- niedoborów witaminy B12 i kwasu foliowego;
- zaburzeń syntezy DNA;
- działania niektórych leków, środków chemicznych, a nawet pożywienia na przykład cebuli, prowadzących do rozpadu lub uszkodzenia erytrocytów;
- chorób wrodzonych;
- niedoczynności tarczycy;
- usunięcia śledziony;
- chorób wątroby.
Istnieje również podział uwzględniający nasilenie anemii u psa. Zgodnie z nim wyróżnia się jej następujące rodzaje:
- lekką, kiedy hematokryt wynosi od 30 do 38%;
- średnią, gdy parametr ten oscyluje w przedziale od 25 do 30%;
- ciężką, o której mowa, kiedy hematokryt spadnie poniżej 25%.
Poza tym można sklasyfikować anemię regeneratywną lub nieregeneratywną. W przypadku pierwszej erytrocyty są stopniowo odbudowywanie, a wyniki badań krwi poprawiają się, co świadczy o prawidłowo przebiegających procesach zachodzących w szpiku kostnym.
Anemia u psa – objawy to nie tylko bladość błon śluzowych
Anemia u psa to stan patologiczny, który przeważnie stanowi efekt innego problemu zdrowotnego, ale sam w sobie nie jest jednostką chorobową, dlatego symptomy u pacjentów mogą być bardzo zróżnicowane. Nasilenie objawów zależy przede wszystkim od stopnia zaawansowania tego stanu, ale jeśli problem trwa od dawna i narasta stopniowo organizm, może dostosować się do stale spadającej ilości krwinek czerwonych.
Objawy anemii u psa są dosyć niespecyficzne, co może utrudniać prawidłowe zidentyfikowanie problemu zwierzaka. Najczęściej zalicza się do nich:
- bladość wszystkich błon śluzowych dostępnych do badania;
- szybsze męczenie się, a w związku z tym unikanie ruchu i zabawy;
- osłabienie i apatia, sprawiające, że zwierzak większość czasu śpi;
- omdlenia w przypadku wymuszonego wysiłku fizycznego;
- przyspieszona praca serca, która powoduje także zwiększenie częstotliwości oddechów;
- objawy ze strony układu pokarmowego w tym wymioty, biegunka i brak apetytu;
- chłodniejsze obwodowe odcinki ciała zwierzaka, a zwłaszcza kończyny.
Diagnoza niedokrwistości u psa
Sama anemia jest stosunkowo łatwa do rozpoznania, ponieważ do jej wykrycia wystarcza profilaktyczne badanie krwi, jakim jest morfologia. Jednak, by móc skutecznie wyleczyć zwierzaka niezbędne jest zidentyfikowanie pierwotnej przyczyny tego stanu. Tak samo, jak w przypadku każdej innej choroby niezwykle ważny jest dobrze przeprowadzony wywiad przez lekarza weterynarii. Przed wizytą zwróć uwagę przede wszystkim na wygląd stolca, obecność pasożytów zewnętrznych, a zwłaszcza pcheł i kleszczy, mogących być przyczyną babeszjozy. Poza tym warto zanotować wszystkie rodzaje oraz dawki leków przyjmowanych przez zwierzaka, a także czas występowania objawów.
W przypadku podejrzeń inwazji pasożytów wykonuje się rozmaz krwi, z kolei badanie moczu pozwala ocenić zawartość bilirubiny. Badanie USG lub RTG umożliwia potwierdzenie bądź wykluczenie obecności krwawiących guzów nowotworowych oraz powiększenia śledziony i wątroby. Istnieje wiele potencjalnych przyczyn anemii u psa, dlatego nie sposób określić jednego pakietu badań, który pozwolił, by postawić właściwą diagnozę.
Anemia u psa – leczenie
Przede wszystkim należy zająć się podstawą chorobą pacjenta, która sprawiła, że doszło do anemii. W większości przypadków to w pełni wystarczające, by czerwone krwinki zaczęły stopniowo się odbudowywać, a stan pacjenta uległ poprawie.
Opiekun chorego czworonoga powinien zadbać o odpowiednie żywienie swojego podopiecznego. Chociaż niedobory żelaza są stosunkowo rzadką przyczyną anemii u psa i raczej dotyczą osobnik z zaburzeniami wchłaniania tego pierwiastka, w czasie leczenia warto podawać karmę wysokiej jakości. W takim wypadku o wiele lepsze będzie żelazo pochodzenia zwierzęcego, na przykład z jajek czy czerwonego mięsa niż roślinnego, ponieważ jest łatwiej przyswajalne przez psy.
Anemia u psa zwykle jest następstwem pierwotnej choroby, która wymaga leczenia. Jeśli zauważysz, że twój podopieczny zachowuje się nietypowo lub ma blade bony śluzowe, powinieneś od razu udać się z nim do weterynarza. Szybkie rozpoczęcie leczenia poprawi rokowania pacjenta i pozwoli uniknąć zbędnych cierpień.
