U młodych psów choroba zwykle ma ostry przebieg i szybko może doprowadzić do niewydolności wątroby lub – co gorsza – nerek. Jest to schorzenie szczególnie niebezpieczne, gdy w danym miejscu mieszka duża ilość zwierząt, ponieważ patogeny pojawiają się w moczu chorego i z łatwością znajdują kolejne ofiary. Poznaj pierwsze objawy leptospirozy u psa, by móc chronić swoje stado.
Leptospiroza u psa – groźna choroba wywołana przez bakterie Leptospira
Leptospiroza, nazywana również krętkownicą, to choroba bakteryjna wywołana przez krętki z rodzaju Leptospira. Są to patogeny, które najlepiej czują się w ciepłych i wilgotnych warunkach, dlatego szczególnie dużo zachorowań w klimacie umiarkowanym przypada na okres letni na terenach podmokłych. Jednakowoż występują one na całym świecie, więc wszędzie trzeba być czujnym. Istnieje ponad 300 różnych typów bakterii wywołujących leptospirozę u psa, a część z nich ma charakter zoonotyczny, co oznacza, że wywołuje u ludzi chorobę odzwierzęcą.
Jak pies może zarazić się leptospirozą?
Leptospiroza nie jest choroba, która dotyczy jedynie psów czy zwierząt domowych. Naturalnym rezerwuarem leptospirów najczęściej są gryzonie takie jak myszy i szczury, niemniej obecność bakterii u tych gatunków nie wywołuje objawów klinicznych. Jednak inaczej sytuacja wygląda w przypadku zwierząt, na które je przenoszą. Są to najczęściej zwierzęta dziko żyjące oraz gospodarskie, takie jak bydło, świnie, owce, konie, kozy oraz psy i koty.
Transmisja wirusa
Bakterie przenoszone są przenoszone w sposób bezpośredni lub pośredni. Droga bezpośredniej transmisji jest możliwa przez:
- mocz;
- krew;
- nasienie;
- mleko zainfekowanych osobników.
Przy czym najczęstszą przyczyną rozprzestrzeniania się patogenów jest uryna chorych zwierząt i bezobjawowych osobników. Leptospiry mogą być również przenoszone w sposób pośredni, między innymi przez:
- skażoną wodę;
- pożywienie;
- legowisko;
- za pośrednictwem wektorów ożywionych, takich jak gryzonie.
W jaki sposób wyżej wymienione drobnoustroje chorobotwórcze mogą dostać się do organizmu twojego pupila? Leptospiroza u psa zazwyczaj jest wynikiem zakażenia drogą pokarmową, przez błony śluzowe naturalnych otworów ciała oraz poprzez nieuszkodzoną skórę. Istnieje także możliwość infekcji przez błonę śluzową narządów płciowych lub zarażenia śródmacicznego. W przypadku ludzi bramą do zakażenia najczęściej są uszkodzenia naskórka, takie jak otarcia czy rany.
Czy szczenięta są bardziej narażone na zakażenie?
Mogłoby się wydawać, że to szczenięta są najbardziej narażone na zachorowanie na choroby zakaźne, ale statystyki wskazują na co innego. Oczywiście powinno się wziąć pod uwagę, że szczeniak bez kompletnej wakcynacji, czyli minimum do ukończenia przez niego 12. tygodnia życia, nie może wychodzić z domu. W jakich przypadkach najczęściej rozwija się leptospiroza u psa?
Psy pracujące – zwiększone ryzyko choroby
Przede wszystkim narażone są zwierzęta pracujące, a szczególnie psy myśliwskie. Uczestnictwo w polowaniach sprawia, że zwierzak ma częsty kontakt z dzikimi zwierzętami, które często są nosicielami leptospirów. W dodatku nierzadko jest zmuszony do przebywania na terenach leśnych lub podmokłych oraz wchodzenia do wód stojących. Psy pasterskie czy inne zwierzaki mające częsty kontakt ze zwierzętami gospodarskimi wcale nie są mnie narażone na zakażenie. Wystarczy, by jeden osobnik wydalił bakterie wraz z moczem, a zaraz całe stado będzie chore.
Zakażenie w mieście
Myślisz, że jeśli twój czworonóg mieszka w mieście i nie bierze udziału w polowaniach, to nie jest narażony? Nic bardziej mylnego. Zdarzyło mu się kiedyś wytarzać w zbiorniku wody stojącej? Lub napić się z kałuży? Leptospiry nie są odporne na wysychanie, ale w wodzie mają się świetnie. Mogą nie tylko w niej przeżyć, ale również się rozmnażać. Jedną z najczęstszych przyczyn leptospirozy u psa jest infekcja przez kontakt ze skażoną wodą. Równie narażone na infekcje są psy będące łowcami-amatorami. Główne źródło zakażenia stanowią chore osobniki (najczęściej gryzonie), więc jeśli twój pies uwielbia urządzać na nie polowania, nie powinien chodzić bez smyczy.
Objawy leptospirozy u psa
Krętek Leptospira posiada rzęski, które sprawiają, że jest niezwykle ruchliwym patogenem. Z łatwością dostaje się drogą krwionośną do wszystkich narządów wewnętrznych, a najczęściej do kanalików nerkowych i komórek wątroby. Okres wylęgania leptospirozy u psa wynosi ok. tygodnia w zależności od gatunku, jakim zaraził się pies oraz jego odpowiedzi immunologicznej.
Przebieg zakażenia zależy w dużej mierze od wieku i stanu odporności psa oraz dawki i zjadliwości szczepu zakażającego. U starszych osobników częściej mamy do czynienia z formą łagodną, a nawet bezobjawową. W przypadku młodych psów przebieg choroby zwykle jest o wiele ostrzejszy. Pierwszymi objawami zwykle są:
- posmutnienie i utrata sił;
- gorączka;
- wymioty;
- biegunka z domieszką krwi;
- wielomocz oraz ciemnożółty lub brunatny mocz;
- odwodnienie;
- bóle mięśniowe;
- żółtaczka;
- zapalenie spojówek.
Ciężko wskazać typowe symptomy, ponieważ leptospiroza u psa wywołuje inne objawy zależnie od tego, które organy zaatakuje.
Diagnostyka leptospirozy u psa
Podstawa do postawienia diagnozy jest dokładnie przeprowadzony wywiad i komplet badań laboratoryjnych. Lekarz powinien zlecić analizę moczu i krwi. W morfologii zwierząt chorych na leptospirozę można zauważyć między innymi:
- niedokrwistość;
- leukocytozę bądź leukopenię;
- obniżenie poziomu trombocytów;
- wysoki poziom prób wątrobowych;
- podwyższony poziom mocznika, kreatyniny, fosforanów i bilirubiny.
Żeby potwierdzić obecność leptospir, niezbędne jest wysłanie krwi na posiew, test PCR lub Elisa. Niestety wynik tych badań zazwyczaj jest dostępny po tygodniu, więc zdarza się, że lekarz zaczyna leczenie od razu, ponieważ czas ma ogromne znaczenie. Niektóre gabinety posiadają szybkie testy płytkowe, jednak są to jedynie testy poglądowe! Nigdy nie powinny być wykonywane samodzielnie, tzn. bez wysłania dodatkowej próbki do laboratorium.
Leczenie leptospirozy u psa
Przede wszystkim w przypadku leptospirozy u psa wdraża się kurację antybiotykami w celu usunięcia leptospir z organizmu zwierzęcia. Równocześnie stosuje się leczenie objawowe, które ma za zadanie podtrzymać pracę uszkodzonych wątroby i nerek. Opiera się ono głównie na płynoterapii uzupełnionej o preparaty wzmacniające oraz witaminy. Rodzaj zastosowanej terapii będzie w głównej mierze zależeć od stopnia zaawansowania niewydolności nerek i wątroby. Nieleczona choroba zawsze kończy się śmiercią zwierzęcia, a przeżywalność leczenia wynosi ok. 30%.
Profilaktyka i zapobieganie. Jak uchronić psa przed leptospirozą?
Podstawą przeciwdziałania leptospirozie psów jest przyjęcie szczepionki. Pierwszy raz podaje się ją, kiedy szczenię ma 9–12 tygodni, drugi po upłynięciu następnych 3–4 tygodni. Następnie preparat podajemy co rok lub według zaleceń lekarza. Szczepienie na leptospirozę nie jest drogie, a w cenie jednego preparatu zabezpieczasz psa również przed zachorowaniem na 4 inne choroby.
Pamiętaj, że zwierzęta domowe mogą stać się źródłem zakażenia dla człowieka. Może do niego dojść poprzez kontakt z moczem, więc w przypadku podejrzenia zakażenia leptospirozą należy wykonywać w rękawiczkach wszystkie czynności pielęgnacyjne u psa.
Wakcynacja to najskuteczniejsza metoda przeciwdziałania leptospirozie u psa. Sprawdź książeczkę zdrowia swojego czworonoga i zweryfikuj, czy dostał wszystkie odpowiednie preparaty. Jeśli masz wątpliwości, jak najszybciej udaj się do lekarza weterynarii.
