Nosówka u psa jest ciężką, mocno zaraźliwą chorobą. Wywołuje ją wirus z rodziny Paramyxoviridae, podobny do wirusa wywołującego odrę wśród ludzi. Według niektórych badaczy zaszczepienie psa wirusem odry skutkuje uzyskaniem odporności na nosówkę.
Nosówka u psa – historia
Nosówka nie przenosi się na ludzi. Po raz pierwszy w Europie pojawiła się w 1761 roku w Hiszpanii, została przywieziona prawdopodobnie z Azji lub Peru. Wirus nosówki nie utrzymuje się długo w środowisku, jednak bardzo łatwo przenosi się między psami na skutek kontaktu z wydzielinami zakażonego zwierzęcia. Atakuje komórki nabłonkowe spojówek oka, błon śluzowych układu pokarmowego oraz układ nerwowy.
Przebieg choroby
Kiedy wirus dostanie się do organizmu, bardzo szybko zaczyna namnażać się w migdałkach oraz w śródpiersiowych węzłach chłonnych. W ciągu kilku dni dociera do wszystkich narządów limfatycznych, uszkadzając je i w znaczący sposób zaburzając pracę układu immunologicznego. Następnie atakuje komórki innych układów: pokarmowego, oddechowego, moczowego, nerwowego i skóry.
Wyróżniamy kilka szczepów tego niezwykle groźnego wirusa. Wirus nosówki jest szczególnie niebezpieczny dla szczeniąt, przede wszystkim do 7. tygodnia życia. Szczególna podatność młodych psów na zarażenie nosówką wynika z kilku czynników. Są to:
- intensywny wzrost i rozwój,
- wymiana zębów,
- osłabienie spowodowane zarobaczeniem,
- nieprawidłowe utrzymanie maluchów.
Znaczna część dorosłych psów ma wykształconą odporność i nosówka przebiega u nich łagodnie lub całkiem bezobjawowo.
Na nosówkę zapadają psy wszystkich ras oraz mieszańce. Choroba ta występuje najczęściej jesienią i wczesną wiosną, nieco rzadziej latem. Co prawda szczepienia znacznie ograniczyły liczbę psów, które chorują na nosówkę, jednak zdarzają się wypadki, kiedy chorują również psy zaszczepione.
Jak pies może zarazić się nosówką?
Do zakażenia dochodzi drogą kropelkową, najczęściej przy bezpośrednim kontakcie psów zdrowych z chorymi przy obwąchiwaniu się, lizaniu. Zakażenie może nastąpić również za pośrednictwem jedzenia, wody lub poprzez kontakt z innymi przedmiotami, do których miały dostęp psy chore.
Objawy nosówki u psa
U szczeniąt przed odsadzeniem od matki nosówka przybiera postać krwotocznego zapalenia jelit. Jej obawy są wtedy następujące:
- gorączka;
- osowiałość;
- brak łaknienia.
Szczenięta w tym okresie nie reagują w większości przypadków na leczenie. Najczęściej po 1–2 tygodniach od wystąpienia wyżej opisanych objawów następuje zgon chorego pieska. Bardzo często umiera cały miot. Nosówka w tej formie występuje w dużych zagęszczeniach w hodowlach prowadzonych w niehigienicznych warunkach.
Szczenięta starsze i dojrzewające psy przechodzą chorobę w dwóch etapach. Pierwszy etap nosówki obserwuje się po 3–15 dniach od kontaktu z wirusem. Charakterystycznymi objawami są wówczas:
- podwyższona temperatura (39,4–40,6 stopni C);
- zmniejszony apetyt;
- osowiałość, apatia;
- wypływ z jamy nosowej i worków spojówkowych. W ciągu kilku dni wypływ ten staje się ropny, a pies sporadycznie kaszle.
Jeśli pies ma silny układ immunologiczny, na tym etapie może dojść do powolnego zdrowienia. Proces ten trwa zazwyczaj kilka tygodni. U osobników słabszych rozwija się natomiast drugi etap choroby. Dochodzi wówczas do:
- zakażenia wielu tkanek organizmu;
- zapalenia płuc;
- biegunek i odwodnienia spowodowanego zakażeniem jelita cienkiego;
- powstawania wysypek i nadmiernego rogowacenia naskórka.
Obserwujemy tzw. „chorobę twardej łapy”, która obejmuje podeszwową powierzchnię kończyn.
Nosówka u psa – rodzaje
Wyróżniamy różne postacie nosówki. Atakują one różne narządy i części ciała, w związku z czym ta jedna choroba może mieć bardzo dużo bardzo różnych objawów. Poznaj przebiegi różnych rodzajów nosówki u szczeniąt i dorosłych psów.
Postać płucna nosówki u psa – objawy
Postać płucna nosówki rozpoczyna się nieżytem górnych dróg oddechowych. Początkowo wodnisty wypływ z nosa i z oczu staje się żółty i ropny. Powieki psa sklejają się, przewody nosowe zatykają. Obrzęk błony śluzowej nosa utrudnia oddychanie. Chory pies sapie, ma trudności z przełykaniem, co jest wynikiem zapalenia migdałków. Pojawia się kaszel i biegunka. Dalszy wzrost temperatury ciała wskazuje na zapalenie płuc.
Postać jelitowa
Postać jelitowa objawia się wymiotami, brakiem apetytu, pragnieniem i silną biegunką. Kał zarażonego zwierzęcia może zawierać śluz i krew. Obserwuje się silne odwodnienie organizmu. Może wystąpić również zapalenie rogówki. Jeśli zakażenie nastąpi w okresie wymiany zębów, tj. w 5–6. miesiącu życia psa, na szkliwie pojawiają się brązowe przebarwienia i rowki oraz zagłębienia na powierzchni zębów stałych. Zmiany te są nieodwracalne.
Postać skórna
Postać skórna ma najczęściej lekki przebieg. Na słabo owłosionych częściach ciała psa – podbrzuszu, wewnętrznej części ud – pojawiają się małe, wypełnione płynem pęcherzyki. Rzadko dochodzi do podwyższenia temperatury ciała czworonoga.
Postać nerwowa
Postać nerwowa przebiega pod koniec drugiego stadium choroby, czyli na początku czwartego tygodnia od wystąpienia pierwszych objawów. Następuje wtedy wzrost temperatury ciała i pozorna poprawa apetytu. Nosówce nerwowej towarzyszą:
- agresja;
- skłonność do kąsania;
- silne ślinienie się (ślina spływa z pyska w postaci długich nici).
Wyżej opisane objawy przypominają wściekliznę i wywołane są podrażnieniem przez wirus ośrodkowego układu nerwowego. Typowym objawem nerwowej postaci nosówki są:
- skurcze mięśni;
- padaczka;
- podrażnienie poszczególnych części ciała.
Te objawy neurologiczne ustępują po wielu tygodniach, czasem miesiącach. Czasem w osłabionej postaci zostają na zawsze. Między napadami skurczy mięśni pies jest zazwyczaj żywy i wykazuje duży apetyt.
Nerwowa postać nosówki może skutkować:
- ślepotą;
- głuchotą;
- zanikiem powonienia;
- niedowładem tylnych kończyn.
Postępujące stopniowo porażenie może objąć mięśnie oddechowe psa, powodując jego śmierć.
Postać choroby oczna
Najczęstszym objawem postaci ocznej nosówki jest zapalenie spojówek z silną wodnistą lub ropną wydzieliną. Występuje wówczas łzawienie, światłowstręt, zapalenie tęczówki lub nerwu wzrokowego, ślepota, owrzodzenie na rogówce. Obserwuje się również zmiany na siatkówce.
Bardzo rzadko występującą formą nosówki, dotyczącą psów starszych, jest zapalenie mózgu. Prowadzi ono do zapalenia przodomózgowia. Objawia się otępieniem, drgawkami, drżeniem mięśni, porażeniem kończyn, niezbornością ruchów.
Jak dbać o chorego na nosówkę psa?
Opiekun psa chorego na nosówkę powinien zadbać przede wszystkim o:
- odpowiednie żywienie pupila. Ważne w diecie chorego psa są wywar mięsny z dodatkiem żółtka, chude mięso;
- odizolowanie psa od zdrowych psów. Należy tu pamiętać, że wirusa nosówki może przenosić również człowiek. Osoba opiekująca się chorym psem powinna po każdym kontakcie z nim myć ręce odpowiednim środkiem wirusobójczym;
- odkażenie miejsca bytowania psa. Gorąca woda to dobry i bezpieczny środek odkażający, który można z powodzeniem zastosować, by zwalczać wirus nosówki.
Jak zapobiegać nosówce? Profilaktyka
Zastanawiasz się, jak uchronić psa przed nosówką? Przede wszystkim pamiętaj o zaszczepieniu swojego psa. Kalendarz szczepień wygląda następująco: wieku 6–7 tygodni wykonuje się szczepienia podstawowe, obejmujące również nosówkę. Powtarzamy je w następujących odstępach:
- 9–11 tygodni,
- 12–15 tygodni.
W przypadku psów dorosłych szczepienie powtarza się po roku od zakończenia pierwszej serii szczepień. Następnie nie częściej niż co 3 lata. W czasie corocznych kontroli u lekarza weterynarii określa on ryzyko zakażenia dla poszczególnych zwierząt.
Jak chronić psa przed nosówką? Szczepionki
Psi opiekunowie często zastanawiają się, ile kosztuje szczepienie psa na nosówkę. Ceny szczepień zależą od rodzaju zastosowanego preparatu. Wieloskładnikowe szczepionki to wydatek około 100 złotych.
Całkowite zlikwidowanie nosówki jest nierealne. Konsekwentne przestrzeganie kalendarza szczepień młodego psa przeciwko tej groźnej w skutkach chorobie jest podstawowym sposobem jej zapobiegania i w znacznym stopniu może się przyczynić do ograniczenia zasięgu choroby.
Leczenie nosówki u psa
Leczenie nosówki u psa jest bardzo trudne. Wysoka, bo sięgająca niemal 80% śmiertelność zainfekowanych psów spowodowana jest tym, że nie ma jednego skutecznego lekarstwa przeciw tej chorobie. Terapia polega więc złagodzeniu objawów i wzmocnieniu układu immunologicznego psa. Dodatkowo lekarz weterynarii zaleci antybiotyki, preparaty witaminowe, kroplówki z glukozą, leki przeciwdrgawkowe, przeciwwymiotne, krople do oczu.
Leczenie nosówki jest leczeniem objawowym. W przypadku postaci płucnej i jelitowej lekarz weterynarii zaleci kroplówkę w celu zachowania równowagi kwasowo-zasadowej organizmu, żywienie pozajelitowe, poda leki przeciwwstrząsowe, przeciwdrgawkowe i przeciwgorączkowe, antybiotyki o szerokim spektrum działania oraz witaminy z grupy B.
Nie istnieje skuteczny schemat leczenia postaci nerwowej nosówki. Przy ciężkich objawach, niestety, najbardziej humanitarną formą postępowania z chorym psem będzie poddanie go eutanazji. Szczenięta, które przechorowały nosówkę, nabierają odporności do końca życia. Należy pamiętać, że trzeba izolować od innych psów zwierzę, które miało tę chorobę, gdyż może ono zarażać jeszcze przez kilka miesięcy.
Chociaż istnieją liczne czynniki zakaźne, które mogą wywołać choroby u naszych psów, większość z nich można kontrolować, przestrzegając programów szczepień oraz utrzymując psy w higienicznych warunkach. Warto również nie dopuszczać do kontaktów psa ze zwierzętami bezpańskimi.
