W artykule opowiemy o tym, w jaki sposób dochodzi do zarażenia pierwotniakiem odpowiedzialnym za rozwój choroby. Przedstawimy również objawy, które wywołuje oraz badania niezbędne do postawienia prawidłowej diagnozy. Znajdziesz tu także informacje dotyczące leczenia leiszmaniozy u psa oraz sposoby zapobiegania zakażeniu. Dowiedz się jak najwięcej, by być świadomym opiekunem!
Leiszmanioza – czy zagrożone są tylko kraje Basenu Morza Śródziemnego?
Leiszmanioza jest chorobą endemiczną wywoływana przez pierwotniaki z rodzaju Leishmania. Są one przenoszone przez moskity i muchy piaskowe. Nosicielami są inne zwierzęta, przede wszystkim psy, małpy, ale również:
- gryzonie;
- leniwce;
- mrówkojady;
- oposy.
Chociaż większość pacjentów diagnozowanych w Polsce zachorowała podczas podróży w krajach basenu Morza Śródziemnego, nieustające ocieplenie klimatu mogą przyczynić się do wzrostu liczby chorych. Leiszmanioza jest zoonozą, co oznacza, że wywołuje objawy również u człowieka.
Objawy leiszmaniozy u psa
Pierwsze objawy takie jak świąd, zaczerwienienie czy obrzęk pojawiają się od razu po ukąszeniu przez owada. Nie są one intensywnie nasilone, w związku z czym opiekunowie często ich nie zauważają. Pozostałe symptomy mogą wystąpić po kilku tygodniach, miesiącach, a nawet latach, ponieważ tyle wynosi okres inkubacji choroby.
Postać trzewna
Postać trzewna leiszmaniozy u psa występuje, kiedy pasożyt, który przedostał się do organizmu żywiciela, traci wić. Przyjmuje formę amastigota, po czym namnaża się, niszcząc organy zwierzęcia. Zwykle atakuje narządy wewnętrzne takie jak:
- nerki;
- wątroba;
- śledziona;
- szpik kostny.
Do najczęstszych objawów tej jednostki chorobowej zaliczają się okresowe podwyższenie temperatury ciała, powiększenie węzłów chłonnych, obrzęki stawów, bóle i osłabienie mięśni. Zarażony pies często jest apatyczny, nie ma apetytu, w efekcie czego dochodzi do utraty wagi.
Postać skórna
Postać skórna zwykle objawia się charakterystycznymi zmianami na skórze chorego zwierzęcia. Pojawia się miękki, podskórny obrzęk, który z czasem zaczyna swędzieć chorego, a w jego miejscu postępuje utrata sierści oraz stopniowa depigmentacja skóry. Na ciele pacjenta może wystąpić silne rogowacenie, szczególnie w okolicy kończyn i głowy.
Postać oczna oraz skórno-śluzówkowa
Postać oczna daje przede wszystkim objawy ze strony oczu. Na początku schorzenie przypomina zapalenie spojówek, jednak później pojawia się świąd, a wraz z rozwojem choroby może wystąpić także suche zapalenie rogówki.
Przypadki postaci skórno-śluzówkowej leiszmaniozy u psa są notowane niezwykle rzadko. Do ich głównych symptomów należy obrzęk śluzówki oraz zgrubienie pod językiem, które może stwarzać problemy w trakcie jedzenia.
Leiszmanioza u psa – rozpoznanie i leczenie
W przypadku podejrzenia leiszmaniozy u psa koniecznie należy prędko udać się do lekarza weterynarii. Najpierw zalecane jest wykonanie badania krwi i moczu, które pozwoli ocenić stan ogólny pacjenta oraz dostarczy wielu cennych informacji mogących sugerować diagnozę. U chorych zwierząt stwierdza się między innymi:
- niedokrwistość;
- azotemię;
- hiperproteinemię;
- hipoalbuminemię;
- obniżony stosunek albumin do globulin;
- obecność kłębuszków nerkowych oraz wałeczków szklistych w moczu.
Diagnoza i terapia leiszmaniozy u psa
Przy pomocy cienkoigłowej biopsji aspiracyjnej uzyskuje się materiał do badań dodatkowych. Najskuteczniejszą metodą wykrywania pasożyta jest badanie immunohistochemiczne z wykorzystaniem przeciwciał przeciwko antygenom Leiszmania, ale pomocne może się okazać również badanie cytologiczne, serologiczne oraz PCR.
Jeśli u twojego psa wykryto pasożyta, musisz nastawić się na długą terapię. Zastosowanie odpowiednich leków, zwykle pozwala na remisję, ale zaprzestanie ich podawania wiąże się z wysokim ryzykiem nawrotu choroby. Poza tym niezbędne jest także wprowadzenie leczenie objawowego, ponieważ leiszmanioza u psa wywołuje również problemy wątrobowe, nerkowe, okulistyczne i skórne.
Jak zapobiegać zarażeniu?
Przede wszystkim warto stosować środki odstraszające muchówki, zwłaszcza jeśli zwierzak żyje w ciepłym klimacie, na przykład w krajach śródziemnomorskich lub północnej części Afryki. Pamiętaj, że nie każdy preparat, który jest bezpieczny dla ludzi, można stosować również u zwierząt. Zawsze wybieraj produkty dedykowane dla psów. Niestety, na rynku wciąż brakuje skutecznej szczepionki chroniącej przed zachorowaniem na tę chorobę.
Jeżeli byłeś ze swoim zwierzakiem na wakacjach w regionie występowania moskitów i zauważyłeś u niego niepokojące objawy, jak najprędzej pędź do weterynarza. Wczesne wdrożenie leczenia leiszmaniozy u psa znacznie zwiększa szanse na przeżycie i minimalizuje ryzyko wystąpienia powikłań, takich jak zapalenie nerek oraz wielu innych groźnych schorzeń.
