Choroby oczu u psa. Przyczyny, objawy, leczenie narządów wzroku

Przyczyny i czynniki ryzyka chorób oczu u psów

Schorzenia i zaburzenia psich narządów wzroku mają zróżnicowane podłoże. Dużą rolę odgrywają predyspozycje genetyczne. Do najbardziej narażonych na choroby oczu psów należą m.in. cocker spaniel, golden retriever, owczarek niemiecki, shar-pei czy rasy brachycefaliczne – krótkie czaszki, płytkie i słabiej chronione oczodoły mają np. shih tzu, pekińczyki, buldogi, mopsy. Za problemy ze wzrokiem często odpowiadają urazy mechaniczne i czynniki środowiskowe, takie jak:

• szkodliwe substancje chemiczne;
• niedobory w diecie;
• promieniowanie UV;
• zanieczyszczenia powietrza;
• ekstremalnie wysokie lub niskie temperatury.

Możliwą przyczyną choroby oczu u psa są infekcje i wywoływane nimi choroby zakaźne. Dotyczy to wszystkich drobnoustrojów – bakterii, wirusów, grzybów, pierwotniaków i innych pasożytów. Kolejna opcja to alergeny, najczęściej wziewne i kontaktowe. Częste, intensywne i nieleczone reakcje alergiczne zwiększają podatność na różne schorzenia.

Choroby oczu u psa – jaskra. Objawy i leczenie

Jaskra to choroba oczu polegająca na nadmiernym wzroście ciśnienia wewnątrz gałki ocznej, co może prowadzić do uszkodzenia nerwu wzrokowego oraz ślepoty. U czworonogów zwykle występuje przez obciążenie genetyczne. Najczęściej diagnozuje się ją u beagli, cocker spanieli, owczarków niemieckich i chihuahua. Typowe objawy psiej jaskry to:

• intensywne łzawienie;
• zaczerwienienie oka;
• dolegliwości bólowe – nadwrażliwość na światło i dotyk okolic oczodołów na dotyk czy światło;
• spuchnięcie, powiększenie gałki ocznej;
• zmętnienie rogówki.

Jeśli zauważysz u swojego pupila powyższe oznaki, niezbędna będzie jak najszybsza konsultacja z weterynarzem, gdyż istnieje ryzyko trwałej utraty wzroku. Leczenie jaskry zależy od stadium choroby oczu u psa i jego ogólnego stanu zdrowia. Wśród najczęściej stosowanych form terapii są:

• leki obniżające ciśnienie wewnątrzgałkowe;
• zabiegi chirurgiczne:
  • irydektomia (usunięcie części tęczówki);
  • trabekulektomia (utworzenie nowego kanału odprowadzającego płyn wewnątrzgałkowy);
  • wszczepienie drenażu;
• laseroterapia.

Psy mogą chorować na zaćmę. Jak rozpoznać tę chorobę oczu?

Zaćma polega na zmętnieniu soczewki oka, co prowadzi do pogorszenia jakości widzenia, a w zaawansowanym stadium nawet do ślepoty. Może pojawiać się w związku z genetyką, szczególnie u przedstawicieli ras golden retriever, labrador, sznaucer czy husky. Tej chorobie oczu u psów sprzyjają także cukrzyca, procesy starzenia oraz urazy gałki ocznej. Zaćmę można rozpoznać po zmianach w obrębie soczewki – po zmętnieniu przybiera różne barwy, od lekko mlecznej po niebieskawą, szaro-białą lub żółtą. Pozostałe, typowe objawy to:

• trudności z widzeniem – niepewność, ostrożność, zderzenia z przeszkodami;
• zmniejszenie aktywności;
• wzmożony lęk;
• większa drażliwość.

Podstawową metodą leczenia zaćmy u psów są operacje, podczas których zmętnioną soczewkę oka zastępuje się sztuczną. Zabiegi charakteryzują się wysokim stopniem bezpieczeństwa, ale zawsze istnieje pewne ryzyko powikłań. Aby im zapobiec podaje się specjalne leki, duże znaczenie ma też odpowiednia dieta z potrzebnymi składnikami odżywczymi.

Zapalenie spojówek jest częstą chorobą oczu psów

Schorzenie określane w fachowej literaturze jako conjunctivitis to stan zapalny błony śluzowej okrywającej wewnętrzną stronę powiek oraz przednią część gałki ocznej. Do zapalenia spojówek najczęściej dochodzi w wyniku zakażenia patogenami, mechanicznego podrażnienia oka, wad anatomicznych powiek lub alergii. Główne symptomy tej choroby oczu u psa to:

• zaczerwienienie spojówek;
• wzmożone łzawienie;
• wydzielina – w zależności od przyczyny jest przezroczysta, żółta lub zielonkawa;
• świąd oka;
• obrzęk powiek;
• częste mrużenie oka lub trudności z otwarciem powiek.

Terapia zależy od rozpoznanej przyczyny, rodzaju i nasilenia objawów. Najczęściej psom podaje się leki odpowiednie do diagnozy – antybiotyki przeciw bakteriom, leki przeciwwirusowe, antyhistaminowe, przyspieszające gojenie etc. Istotne jest również utrzymanie czystości oka, na przykład poprzez przemywanie wodą z solą fizjologiczną. W pewnych przypadkach trzeba wyeliminować pierwotną przyczynę zapalenia spojówki, np. wadę powieki.

Entropion – podwinięcie powieki do wewnątrz oka

Wada anatomiczna, która może dotyczyć górnej, dolnej lub obu powiek naraz. Entropion prowadzi do drażnienia gałki ocznej, co może skutkować poważniejszymi problemami – zapaleniem spojówek, wrzodami lub zmętnieniem rogówki. Podwinięcie powieki najczęściej jest wypadkową genów i mechanicznych naruszeń osłon oczodołów. Ta choroba oczu najczęściej dotyka przedstawicieli ras shar pei, chow chow, buldog angielski czy mastif. Wywołuje następujące dolegliwości:

• podrażnienie oka – zaczerwienienie, świąd, łzawienie;
• częste mrużenie oczu;
• Śluzowa lub ropna wydzielina z oka;
• trudności z otwarciem powiek.
• owrzodzenia rogówki.

Leczenie entropionu przeprowadza się w trakcie zabiegu chirurgicznego, najczęściej pod ogólną narkozą. Operacja polega na usunięciu nadmiaru skóry lub skróceniu mięśni powiek. W przypadku choroby oczu u szczeniaka, kiedy struktura twarzy może ulec zmianie w miarę wzrostu, weterynarz może zastosować tymczasowe rozwiązania – np. specjalne szwy czy plastry, które uniosą powieki. Do leczenia objawowego wykorzystuje się również krople do oczu lub maści przeciwbólowe, przeciwzapalne oraz nawilżające. Konieczne jest też zadbanie o higienę oczu i monitorowanie ich stanu podczas kontroli weterynaryjnych.

Ektropion – wywinięcie powieki na zewnątrz oka

Odwrotność entropionu. Ta choroba oczu u psa zwiększa ryzyko podrażnień śluzówki oka i powieki, a tym samym wystąpienia innych schorzeń czy urazów. Ektropion często kończy się przewlekłym zapaleniem spojówek. Poza wywinięciem powieki na zewnątrz widoczne staną się poniższe oznaki zaburzenia:

• zaczerwienienie spojówek;
• wzmożone łzawienie;
• śluzowa lub ropna wydzielina z oka;
• podrażnienie i świąd oka.

Najskuteczniejszym sposobem leczenia ektropionu są zabiegi chirurgiczne. Terapię można wspomagać środkami przeciwbólowymi i przeciwzapalnymi oraz nawilżającymi. W niektórych przypadkach profilaktycznie podaje się antybiotyki, by zmniejszyć prawdopodobieństwo zakażenia bakteryjnego.

Rozszczep rogówki to poważna choroba oczu u psa

To rzadka przypadłość, ale ma ciężkie konsekwencje – nieprawidłowości w rozwoju rogówki sprawiają, że staje się cienka, wrażliwa i bardziej podatna na uszkodzenia. W wyniku rozszczepu rogówki (keratodysplazji) często dochodzi do utraty wzroku. O problemie mogą świadczyć między innymi:

• przezroczysta, cienka i wiotka rogówka
• różnego rodzaju wrzody rogówki, które mogą prowadzić do perforacji (przedziurawienia) struktury anatomicznej;
• silniejsze łzawienie;
• podrażnienie i swędzenie oka;
• dolegliwości bólowe, które prowadzą do częstego mrużenia oczu, trudności z otwarciem powiek lub obniżenia tolerancji na światło.

W celu łagodzenia objawów, weterynarz może przepisać krople do oczu z lekami przeciwbólowymi, przeciwzapalnymi oraz nawilżającymi. Rozszczep i owrzodzenia rogówki leczy się operacyjnie, np. przez wszczepienie amniotyczną membrany, przeszczep albo keratektomię. Coraz większą popularność zyskują specjalne, ochronne soczewki kontaktowe dla ochrony narządów wzroku zwierząt, aczkolwiek to wciąż dość kosztowne i trudno dostępne akcesoria.

Wypadnięcie gruczołu trzeciej powieki

Choroba oczu u psów (i nie tylko) często nazywana cherry eye. W jej przebiegu dochodzi do przemieszczenia jednego z gruczołów łzowych, który często staje się widoczny jako czerwona, obrzęknięta masa w kąciku oka. Na tę dolegliwość najczęściej cierpią buldogi, mopsy oraz shih tzu. Pozostałe objawy to przede wszystkim łzawienie oczu, śluzowa wydzielina wydobywająca się z gałki ocznej, świąd, podrażnienia i odczuwalny przez czworonoga dyskomfort.

W łagodnych przypadkach wystarczy leczenie farmakologiczne manualne umieszczenie trzeciej powieki z powrotem na swoim miejscu – w poważniejszym stadium konieczna będzie interwencja chirurgiczna. Wiele zależy także od wieku zwierzaka, innych problemów zdrowotnych oraz indywidualnie ocenianego ryzyka komplikacji. 

Przewlekłe, powierzchniowe zapalenie rogówki. Objawy i leczenie

Długotrwały i nawracający stanem zapalnym przezroczystej warstwy na przedniej części oka. Najczęściej spowodowany przez zaburzenia układu odpornościowego albo nadmierną ekspozycję narządów wzroku na słoneczne promieniowanie ultrafioletowe. Najczęściej cierpią na nie owczarki niemieckie. Podstawowe oznaki przewlekłego powierzchniowego zapalenia rogówki to:

• włóknisto-naczyniowe nacieki, naloty, owrzodzenia;
• reakcje na ból lub uczucie ciała obcego w oku;
• nadwrażliwość na światło;
• zmętnienie widzenia lub zmniejszenie ostrości wzroku;
• wrastanie naczyń krwionośnych.

Leczenie tej choroby oczu u psa zależy m.in. od przyczyny, rodzaju i nasilenia objawów oraz skuteczności wcześniejszych terapii. Najczęściej stosuje się środki nawilżające, kortykosteroidy, antybiotyki, przeciwhistaminowe, przeciwbólowe, a także środki przeciwzapalne. Ciężki przebieg schorzenia może wymusić przeprowadzenie inwazyjnego zabiegu chirurgicznego, w tym przeszczepu rogówki.

Skórzak. Co warto wiedzieć o tej chorobie oczu wśród psów?

Przypadłość znana również jako dermoid, to rzadkie, najczęściej wrodzone schorzenie. Istotą skórzaka jest obecności tkanki skóry w niewłaściwym miejscu, takim jak rogówka, spojówka lub powieka. Choroba może przybierać zróżnicowane formy. Niewłaściwie zlokalizowana skóra może być porośnięta sierścią, a nawet zawierać w pełni wykształcone gruczoły włosowe, łojowe czy potowe. Taki stan powoduje:

• podrażnienie i zaczerwienienie narządu wzroku;
• łzawienie;
• swędzenie i dyskomfort oka
• rozwój wrzodów rogówki.

Leczenie skórzaka u psa zależy od wielkości i lokalizacji zmian. W większości przypadków usuwa się nieprawidłową tkankę – chirurgicznie lub laserowo. Ponadto weterynarz może zalecić stosowanie kropli do oczu z lekami przeciwbólowymi, przeciwzapalnymi i nawilżającymi, aby złagodzić podrażnienia i zapobiec infekcjom.

Wypadnięcie gałki ocznej wymaga natychmiastowej pomocy weterynarza

Wysunięcie i wystawanie narządu wzroku z oczodołu to poważne ryzyko dalszych uszkodzeń oka, mięśni czy nerwu wzrokowego. Im dłużej gałka oczna pozostaje na zewnątrz, tym większe jest ryzyko trwałej utraty wzroku na skutek niedokrwienia. Do wypadnięcia może dochodzić na skutek urazów, walki, gwałtownych ruchów łbem (np. silne pociągnięcie czworonoga z obrożą na smyczy), guzy, zmiany nowotworowe oraz różne choroby oczu u psa.

Natychmiastowa pomoc weterynaryjna pozwala na ocenę stanu oka psa, zastosowanie odpowiedniego leczenia przeciwbólowego i przeciwwstrząsowego, a także podjęcie próby umieszczenia gałki ocznej z powrotem w oczodole. W niektórych przypadkach może być konieczna enukleacja, czyli usunięcie oka, aby zapobiec dalszemu cierpieniu psa i powikłaniom. Wypadnięcie gałki ocznej drastycznie zwiększa ryzyko infekcji i chorób zakaźnych.

Zasady profilaktyki. Zapobieganie chorobom oczu u psów

Aby uchronić psa przed chorobą oczu, należy pamiętać o:

• zdrowej diecie – witaminę A), minerały i antyoksydanty pomaga wzmocnić odporność, chroniąc oczy przed infekcjami i innymi schorzeniami;
• prawidłowej higienie – czyszczenie oczu polega głównie na usuwaniu zaschniętych wydzielin z kącików oraz delikatnym przemywanie oczu wodą lub odpowiednimi kroplami nawilżającymi;
• unikaniu urazów – np. podczas walki z innymi psami, biegania po krzakach, zabawa z ostrymi przedmiotami. Warto zapewnić dodatkowe zabezpieczenie przed bezpośrednim działaniem słońca, wiatru i pyłu;
• regularnych kontrolach – we własnym zakresie i u weterynarza.

Wczesne rozpoznanie i szybkie rozpoczęcie leczenia zwiększają szanse na powrót do zdrowia i zachowanie dobrego wzroku u twojego pupila. Jeśli zauważysz jakiekolwiek objawy chorób oczu u psa – zaczerwienienie, obrzęk, wydzielina, mrużenie oka czy nadmierne łzawienie, pocieranie oczu łapą, problemy ze wzrokową oceną – natychmiast skonsultuj się z lekarzem weterynarii!