W artykule wyjaśnimy, czym jest refluks u psa oraz jakie są jego objawy. Poznasz też możliwe przyczyny tej dolegliwości i powikłania, do których może prowadzić brak leczenia. Dowiesz się również, w jaki sposób przebiega proces diagnostyczny i dalsze postępowanie weterynaryjne.
Czym jest refluks i choroba refluksowa?
U zdrowego psa treść w układzie pokarmowym powinna być przesuwana tylko w jednym kierunku, czyli w stronę jelita cienkiego. Jednak czasem ten mechanizm zostaje zaburzony, w wyniku czego dochodzi do cofnięcia się mieszanki żółci, kwasów żółciowych oraz soku trzustkowego z dwunastnicy do żołądka, gdzie substancje te łączą się z kwasem solnym oraz pepsyną, a następnie wraz z treścią żołądkowej mogą być zarzucane nawet do końcowej części przełyku.
Wyróżnia się trzy rodzaje refluksu u psa:
- refluks dwunastniczo-żołądkowy, czyli stan, w którym treść pokarmowa cofa się z dwunastnicy przez odźwiernik do żołądka;
- refluks żołądkowo-przełykowy to sytuacja, w której treść przesuwa się z żołądka do przełyku;
- refluks dwunastniczo-żołądkowo-przełykowy występuje, kiedy dojdzie do połączenia obu dolegliwości.
Określenie refluks dotyczy jedynie patologicznego cofania się treści żołądka lub dwunastnicy. W przypadku, kiedy w wyniku tych dolegliwości dojdzie do zmian w tkankach oraz pojawienia się pozostałych niepokojących objawów mowa o chorobie refluksowej. Wyróżnia się jej następujące rodzaje:
- choroba refluksowa dwunastniczo-żołądkowa;
- choroba refluksowa żołądkowo-przełykowa nazywana również chorobą refluksową przełyku;
- choroba refluksowa dwunastniczo-żołądkowo-przełykowa.
Niektórzy pacjenci cierpią także z powodu regurgitacji, czyli nasilonego refluksu u psa, który polega na cofnięciu się treści pokarmowej aż do gardła, czego efektem jest nieprzyjemny smak oraz uczucie nadmiaru śliny w jamie ustnej.
Objawy zgagi, refluksu i choroby refluksowej
Najbardziej widoczne objawy refluksu u psa pochodzą z górnych części przewodu pokarmowego. Należą do nich przede wszystkim:
- nudności, podczas których czworonóg mlaska i charakterystycznie porusza językiem;
- wymioty zarówno na czczo, jak i między posiłkami. Przeważnie można w nich zauważyć znaczne ilości śluzu, często przyjmują też pomarańczową barwę ze względu na zawartość żółci;
- uczucie pieczenia w żołądku, które może objawiać się wyciem lub przyjmowaniem nietypowej dla psa pozy;
- ból w okolicach klatki piersiowej, mogący powodować wokalizację, ale również apatię i niechęć do ruchu;
- kaszel, odłykanie, odkrztuszanie pienistej wydzieliny i odbijanie gazów.
Objawy ze strony układu oddechowego
Poza tym u niektórych pacjentów dochodzi do uszkodzenia szkliwa oraz paradontozy wskutek działania kwasu żołądkowego. Niekiedy pojawiają się także objawy ze strony układu oddechowego, na przykład:
- kaszel;
- wyciek z nosa;
- chrypka;
- charczenie.
W przypadku pojawienia się jakiegokolwiek z wyżej wymienionych symptomów u swojego psa należy od razu udać się do gabinetu weterynaryjnego.
Przyczyną refluksu u psa nie muszą być choroby przewodu pokarmowego!
Jeśli zarzucanie treści z dwunastnicy do żołądka i przełyku psa zdarza się rzadko, jedynie między posiłkami i nie towarzyszą temu inne niepokojące objawy, nie ma powodu do obaw. Ciężko określić jednoznaczną przyczynę nawracającego refluksu u psa, ponieważ niekiedy jest czynnikiem odpowiedzialnym za wywołanie choroby, a w innych wypadkach stanowi objaw różnych schorzeń. Najczęściej wiąże się z zaburzeniami motoryki przewodu pokarmowego, takimi jak:
- migrujące skurcze antyperystaltyczne, przesuwające treść pokarmową w odwrotnym kierunku;
- relaksacja dolnego zwieracza przełyku lub odźwiernika, która umożliwia swobodny przepływ treści pokarmowej do przełyku i żołądka;
- zwolnienie lub zmniejszenie siły częstotliwości skurczów perystaltycznych, a w konsekwencji spowolnienie opróżniania żołądka;
- nieprawidłowości w budowie odźwiernika;
- wrodzona lub nabyta przepuklina wślizgowa rozworu przełykowego.
Jednak refluks u psa może wskazywać także na inne poważne schorzenia. Należą do nich między innymi nadżerki i wrzody żołądka, które powstają wskutek ubytku nabłonka oraz błony śluzowej, a następnie warstwy mięśniowej. Na powstawanie wrzodów może mieć wpływ wiele schorzeń, na przykład mocznica, posocznica, przewlekła anemia, czy zaburzenia czynności wątroby. Objawy mogą do złudzenia przypominać chorobę refluksową, dlatego, by postawić właściwą diagnozę, niezbędna jest konsultacja z weterynarzem.
Refluks, przewlekłe wymioty, działanie substancji drażniących i różne czynniki zakaźne mogą doprowadzić do rozwinięcia się zapalenia przełyku. Do głównych objawów tego schorzenia zalicza się przede wszystkim problemy z przełykaniem, wymioty, nieprzyjemny zapach z pyska oraz utratę apetytu.
Refluks i zgaga u psa mogą pojawić się także w przypadku zmiany pH żołądka. Następuje to w przypadku nadkwasoty, a także kamicy żółciowej. Obecność kamieni jest bardzo niebezpiecznym stanem, ponieważ żółć może uszkodzić błony komórkowe i zakończenia nerwowe. Nieleczony refluks u psa może doprowadzić do rozwinięcia się choroby nowotworowej przełyku i żołądka. By zmniejszyć ryzyko powikłań, udaj się ze swoim pupilem do lekarza weterynarii od razu po zauważeniu niepokojących objawów.
Jak przebiega proces diagnostyczny?
Podstawą każdej diagnostyki jest odpowiedni wywiad. Oczekując na wizytę w gabinecie weterynaryjnym, przypomnij sobie, od kiedy występuje refluks u psa oraz inne niepokojące symptomy, a także jak przebiega ich nasilenie. Niezbędne będą także informacje o stanie zdrowia pozostałych zwierząt mieszkających w twoim domu oraz rodzaju karmy, jaką stosujesz. Zapisz też nazwy oraz dawki wszystkich leków, które podałeś pupilowi.
Po przeprowadzeniu wywiadu lekarz przejdzie do zbadania pacjenta palpacyjne i wizualnie. By ułatwić ocenę stanu zwierzaka, najlepiej przed wizytą zastosować 24-godzinną głodówkę, zwłaszcza kiedy pies wymiotuje. Następnie weterynarz zleca wykonanie pozostałych badań niezbędnych do postawienia diagnozy, do których zalicza się między innymi:
- USG jamy brzusznej;
- RTG przeglądowe i kontrastowe;
- badania endoskopowe przełyku, żołądka i dwunastnicy.
Leczenie refluksu
Podstawą leczenie jest zmiana diety. W przypadku refluksu u psa zaleca się podawanie lekkostrawnej karmy. Poza tym warto również wdrożyć do jadłospisu napar z siemienia lnianego, który działa ochronnie na śluzówkę przewodu pokarmowego i świetnie sprawdza się także w przypadku innych zaburzeń jelitowych.
Niekiedy wprowadza się również farmakoterapię środkami takimi jak:
- leki zobojętniające sok żołądkowy;
- antagoniści receptora histaminowego;
- inhibitory pompy protonowej;
- sukralfat.
Refluks u psa może być efektem chwilowych problemów trawiennych, ale również zwiastunem śmiertelnej choroby. Jego objawy są niespecyficzne i często pozostają niezauważone przez opiekunów. Jeśli zauważysz je u swojego psa, od razu udaj się do specjalisty.
