Karm jest jednak na rynku wiele – różnią się nie tylko producentem, ale i wykorzystanymi składnikami lub przeznaczeniem. W długiej liście składników zawartej na etykiecie łatwo się pogubić. Przeczytać to jedno, ale zrozumieć? Podpowiadamy, czym powinien się cechować najlepszy skład karmy dla psów oraz jak właściwie go przeanalizować.
Prawidłowa psia dieta. Czym powinno się żywić psa?
Dokładnie tak samo jak w przypadku ludzi, zdrowa dieta psa to podstawa długiego życia. Prawidłowa psia dieta to taka, która całkowicie spełnia jego zapotrzebowanie na wszelkie niezbędne składniki pokarmowe. Choć psy powinny żywić się głównie mięsem, zbilansowanie diety w formie domowego posiłku nie jest zbyt łatwe. Znaczenie ma bowiem nie tylko zawartość składników, ale i źródło ich pozyskania.
Pamiętaj, że nie istnieje idealny skład karmy dla każdego psa. Podstawowym czynnikiem, którym powinieneś się kierować, wybierając dietę dla twojego psa, to jego wiek, rasa oraz stan zdrowia. Inaczej żywić będziemy maltańczyka, inaczej wilczura. Zanim zdecydujesz się na przestawienie psa na nowy pokarm, poproś weterynarza o badania analityczne krwi. Panel morfologiczny wskaże potencjalne niedobory w krwi, które powinno się suplementować posiłkiem.
Jeśli twój pies choruje na przewlekłe zaburzenia, takie jak choroby tarczycy czy wrażliwe jelita, właściwej karmy szukaj pośród diet weterynaryjnych. Są one formułowane z myślą o profilaktyce i wspieraniu leczenia danych schorzeń. Osobnych karm wymagają również psy z alergiami. Tutaj najczęściej stosowana jest karma na podstawie białka hydrolizowanego.
Co stanowi podstawę zdrowego żywienia psa?
W dobrym składzie karmy znajdziemy produkty spożywcze takie jak mięso zwierzęce lub rybie, włókna roślinne czy będące źródłem witamin warzywa i owoce. Podstawą jest zapewnienie psu diety bogatej w białko i tłuszcze. Większość z tych potrzeb spełnia świeże mięso. Pozostałe produkty w karmie są wspomagającymi wypełniaczami – nie należy jednak lekceważyć ich znaczenia.
Mięso
Mięso to podstawowe źródło białek, stanowiących składnik budulcowy komórek organizmu. Białka składają się z aminokwasów, związków organicznych tlenu, węgla i azotu. Dzielimy je na endogenne, czyli białka wytwarzane naturalnie przez organizm, oraz egzogenne, czyli te, które musi dostarczyć dieta. Mięso jest również doskonałym źródłem tłuszczu, równie świetnie przyswajalnego przez psy, oraz szeregu kwasów nienasyconych (kwas linolowy, kwas linolenowy, kwas arachidonowy i kwas oleinowy).
Zaletą mięsa jest jego wysoka strawność i niemal maksymalna (poziom 92–95%) wartość biologiczna surowca.
Mięso musi być więc głównym składnikiem dobrej karmy dla psów. Do najczęściej stosowanych mięs w żywieniu psów należą:
- kurczak;
- wołowina;
- indyk;
- kaczka;
- wieprzowina.
Znaleźć można również karmy z zawartością dziczyzny czy innego niż drób ptactwa hodowlanego. Do źródeł mięsa w karmie należą świeże mięso mięśniowe (najlepsze), podroby oraz mączka mięsna (mięso dehydratyzowane) lub mączka mięsno-kostna. Najlepiej, aby karma zawierała przynajmniej dwa źródła białek zwierzęcych, przykładowo mięso z tkanki w połączeniu z podrobami.
Ryby
Ryby są kolejnym wartościowym źródłem łatwoprzyswajalnego białka, tłuszczy i kwasów tłuszczowych w psiej diecie. Mięso ryb jest szczególnie bogate w kwasy omega-3 i omega-6, które wspomagają układ odpornościowy i działają przeciwzapalnie. Pokarm z dodatkiem ryb i wielonasyconych kwasów tłuszczowych warto podawać szczególnie psom o długiej sierści.
Mięso ryb jest świetnym źródłem:
- łatwoprzyswajalnego białka;
- wielonasyconych kwasów tłuszczowych, w tym omega-3, omega-6, DHA, EPA;
- jodu – mikroelementu odpowiedzialnego za prawidłową pracę układu hormonalnego i zdrowie tarczycy;
- selenu – przeciwutleniacza zwalczającego wolne rodniki;
- magnezu – odpowiedzialnego za układ krwionośny i nerwowy;
- wapnia – wspierającego budowę kości;
- witaminy D – niezbędnej do prawidłowego wchłaniania wapnia i fosforu;
- witaminy A – wzmacniającej psi wzrok;
- witaminy E – hamującej procesy starzenia;
- witaminy B – wspierającej prawidłową przemianę materii oraz układ nerwowy.
W produkcji karm dla zwierząt wykorzystuje się głównie białomięsne ryby morskie oraz ryby hodowlane, takie jak łosoś, pstrąg, węgorz, flądra czy szczupak. Ryb nie powinny spożywać psy z anemią oraz niedoborem witaminy B1, a niektóre z gatunków (szczególnie mintaj i karp) zawierają w sobie tiaminazę i tlenek trójmetyloaniny, które wpływają na wchłanianie i rozpad witamin.
Warzywa i owoce
Warzywa i owoce w diecie psa to główne źródło pozostałych składników takich jak witaminy, antyoksydanty, enzymy czy włókno pokarmowe. Wspierają one zdrowe funkcjonowanie organizmu zwierzęcia, zwiększają strawność karmy oraz dostarczają witamin. W składzie karmy często znajdziemy głównie warzywa, takie jak buraki, ziemniaki, bataty, seler, marchewka i cykoria. Osobną rolę grają warzywa strączkowe, będące dobrym źródłem pełnowartościowego białka.
Zboża
Produkty pochodzenia zbożowego nie są konieczne w diecie psa. Zwierzę jest w stanie całkowicie spełnić swoje zapotrzebowanie kaloryczne za pomocą energii z białka i tłuszczu.
Nie znaczy to jednak, że są niekorzystne – przy zachowaniu odpowiednich proporcji zboża będą stanowiły dobre źródło węglowodanów oraz włókna pokarmowego. Ryż lub kasza dodadzą smaku karmie, jednocześnie zaopatrując organizm w niezbędną mu energię. Zboża są również źródłem skrobi, wykorzystywanej jako spoiwo wiążące karmę suchą.
Ważne jest za to, aby zboża obecne w składzie karmy były lekkostrawne. Do najlepiej przyswajalnych przez psa zbóż należą owies i ryż. Unikać należy za to pszenicy i kukurydzy. O ile twój pies nie ma alergii na gluten, nie ma większego znaczenia, czy wybierzesz karmę z dodatkiem zbóż, czy karmę bezzbożową.
Lepsza jest mokra czy sucha karma?
Wiesz już, jakich składników szukać na etykiecie karmy. Pozostaje jeszcze wybór pomiędzy karmą suchą a mokrą. Tutaj kierować można się przede wszystkim preferencjami psa. Wyjątkiem są psy na dietach lekkostrawnych, np. chorujące na zaburzenia układu pokarmowego. Karma mokra jest znacznie mniej kaloryczna, a ze względu na zawartość wody o wiele łatwiejsza w trawieniu.
O wodzie oczywiście nie wolno zapomnieć. Jeśli twój pies niechętnie pije sam wodę, lub zależy ci na jego dodatkowym nawodnieniu, zdecyduj się na karmę mokrą.
Na etykiecie karmy mokrej powinna znaleźć się informacja o wilgotności pokarmu.
Jak powinien wyglądać dobry skład karmy dla psa?
Najlepsza karma dla psa to posiłek w pełni spełniający zapotrzebowania psa na poszczególne składniki odżywcze. Musi być ona przede wszystkim źródłem białek i tłuszczy, szukaj więc produktów o wysokiej zawartości mięsa.
Odpowiednio zbilansowany skład karmy dla psa powinien zawierać:
- wysoką zawartość łatwo przyswajalnego białka, najlepiej świeżego lub suszonego mięsa. Zalecana wartość białka w składzie karmy dla psów to 18–30%. W karmach o wysokiej zawartości białka warto, aby pochodziło ono z przynajmniej dwóch źródeł;
- tłuszcz i kwasy tłuszczowe, najlepiej tłuszcze średniołańcuchowe i nienasycone kwasy tłuszczowe takie jak omega-3, omega-6 i MCT. Zawartość w suchej karmie powinna wynosić 10–25%;
- źródło błonnika (owoce, warzywa, zboża);
- niską zawartość węglowodanów, muszą być to węglowodany lekkostrawne, np. kasza, ryż, choć najlepiej, jeśli skład karmy jest bezbożowy, a węglowodany pobierane są z warzyw;
- dodatkowe suplementy i witaminy pozyskane ze źródeł roślinnych, np. dodatek antyoksydantów czy B-glukanu.
Czego unikać w składzie karmy dla psa?
Właściwe czytanie składu to również wiedza o tym, jakich składników unikać. Uważaj na:
- sztuczne barwniki i aromaty;
- sztuczne konserwanty;
- przeciwutleniacze BHA czy BHT, obecnie wycofane z listy dozwolonych produktów dla ludzi;
- ciężkostrawne zboża (np. pszenica).
Ostrożnie traktuj również zbyt ogólne opisy, takie jak „składniki pochodzenia roślinnego”, które nie wskazują na dokładne źródła.
Co oznaczają składniki na etykietach karm dla zwierząt? Krótki poradnik, jak wybrać karmę
Etykieta powinna zawierać informacje o składzie karmy, ilości składników analitycznych lub ilości popiołu surowego, zawartości dodatków funkcjonalnych i technologicznych. W przypadku karmy mokrej – także informacje o wilgotności.
Skład pokarmowy powinien określać zawartość danego składnika w suchej masie karmy. Informacja podawana jest bezpośrednio w gramaturze bądź w zawartości procentowej.
Przykładowe zapisy to:
- indyk (80g/100g);
- świeża wątróbka z kurczaka (4%).
Pamiętaj, że czasem warto porównać przetłumaczony skład karmy z opisem znajdującym się na etykiecie w języku producenta. Drobne błędy w tłumaczeniu wystarczą, aby zawartość mięsa pomylić z zawartością mączki kostnej. Często tłumaczy się jednak wyłącznie rodzaj mięsa, bez określenia, czy jest to białko z mięsa suszonego, czy świeżego.
O czym pamiętać, analizując skład karmy dla psów?
- Kolejność składników karmy stanowi również ich udział w zawartości – im wcześniej wymieniony składnik, tym więcej go w suchej masie.
- W składzie karmy wysokiej jakości dla psów pierwszym (i podstawowym!) składnikiem zawsze powinno być mięso. Skład musi określać jego procentową zawartość.
- Określenie „produkty pochodzenia zwierzęcego” zazwyczaj nie oznacza mięsa, a inne źródła białka, takie jak podroby czy zmielone kości. Ich obecność w karmie jest jak najbardziej właściwa, nie powinna jednak przeważać nad mięsem z tkanki. W przypadku określenia łączonego, czyli „mięso i produkty pochodzenia zwierzęcego” szukaj procentowych lub gramowych zawartości konkretnych składników.
- Mięsem z tkanki nie jest również mączka mięsna. Określenie to oznacza wysuszone i sproszkowane mięso. Również ono jest znakomitym źródłem białka, nie powinno być jednak głównym składnikiem karmy.
- Unikaj zbożowych wypełniaczy, które mogą przyczynić się do nadwagi psa. Im mniejsza zawartość zbóż w składzie – tym lepiej.
Wiesz już, jak powinna wyglądać zdrowa i zbilansowana psia dieta oraz jakich danych szukać w składzie karmy. Wskazówki w artykule pomogą ci podczas kolejnej wyprawy do sklepu zoologicznego. Choć czytanie etykiet wymaga nieco wprawy, z pomocą kilku trików szybko wybierzesz karmę o najlepszym składzie.
