Nazwa rasy psów phalene pochodzi z języka francuskiego, od charakterystycznego kształtu ucha. W tym przypadku chodzi o ćmę, a u papillonów – skrzydła motyli. Ozdobne spaniele karłowate cieszyły się sporą popularnością wśród europejskiej arystokracji już w XIII i XIV wieku. Phalene są energiczne i inteligentne, a przy tym dość hałaśliwe – dla nich każdy pretekst jest dobry, by kogoś lub coś obszczekać. Nie mają tendencji do dominowania nad właścicielem, ale zachowanie nad nimi kontroli i wyegzekwowanie posłuszeństwa wymaga stanowczej tresury. Pomimo niewielkich rozmiarów, u rasowych psów wyraźnie widać myśliwski rodowód.
Podstawowe informacje
| Rozmiar | wysokość w kłębie: ok. 28 cm masa ciała: min. 1,5 kg; istnieją dwie kategorie: do 2,5 i od 2,5 kg do 5 kg |
| Szata | sierść: bujna, lśniąca, lekko twarda, bez podszerstka, o długości ok. 7,5 cm; tworzy frędzle, kryzę, żabot, portki; maść: każda na białym tle |
| Długość życia | 13–15 lat |
| Charakter | bystry, czujny, przyjacielski, odważny, inteligentny, ufny |
Rasa psów phalène to odmiana spaniela miniaturowego
Najprawdopodobniej powstała w wyniku losowej mutacji wśród spanieli myśliwskich. Początkowo rozwijała się przede wszystkim we Włoszech, z czasem przewodnią rolę zaczęły odgrywać hodowle we Francji i w Belgii. Z tej samej linii spanieli miniaturowych, co psy phalene i papillon, wywodzi się brytyjski cavalier king charles spaniel. Popularność kontynentalnej odmiany zmalała wraz z nadejściem Wielkiej Rewolucji Francuskiej (i gwałtownym spadkiem liczby szlachetnie urodzonych). Ich powrót na salony nastąpił w drugiej połowie XIX stulecia, choć nadal to rasy rzadko spotykane w Polsce.
Spaniele kontynentalne miniaturowe doskonale odnajdują się w małym mieszkaniu, dużym domu na przedmieściach albo na wsi. Choć nie brakuje im odwagi i chętnie oddają się polowaniu, np. na małe gryzonie, te czworonogi nie mają cech wymaganych u zwierząt obronnych czy stróżujących. Mogą co najwyżej narobić dużo hałasu. Zarówno papillon, jak i phalene to psy ozdobne, które szybko i mocno przywiązują się do swoich właścicieli. Niektóre do tego stopnia, że podążają za nimi krok w krok.
Wzorzec FCI spaniela kontynentalnego phalene
Pierwszą standaryzację przeprowadzono ok. 1905 roku. Później we wzorcach rasy wielokrotnie wprowadzano mniejsze lub większe korekty. Aktualnie, według listy sporządzonej przez Międzynarodową Federację Kynologiczną, oba warianty spanieli kontynentalnych (Epagneul nain continental) są prawie identyczne. Różnią się tylko kształtem uszu. Nic dziwnego, że mniej zorientowane w niuansach osoby pytają np. o szczenięta phalene papillon. Jak odróżnić jedne rasowe psy od drugich? Poniżej wskazane we wzorcu FCI cechy psich uszu:
- phalène – ucho opada, mimo pozycji wiszącej zachowuje wyraźny zakres ruchomości. W stanie spoczynku osadzone wyraźnie powyżej linii oka. Porośnięte falistym, dość długim włosem, co pozytywnie wpływa na urodę psa;
- papillon – ucho sterczące, rozwarte i skierowane do boku. Wewnętrzna krawędź małżowiny odstaje od linii poziomej pod kątem ok. 45° (idealnie pionowe uszy nie spełniają wzorca rasy). Od zewnątrz znajdują się wiszące frędzle, od środka delikatne, pofalowane włosy.
Spaniel kontynentalny miniaturowy phalene – cechy i parametry fizyczne
Wysokość w kłębie tych zwierzaków oscyluje wokół 28 centymetrów. Waga dorosłego, zdrowego psa wynosi od 1,5 do 5 kg. FCI wprowadziło podział na dwie kategorie wagowe miniaturowych spanieli kontynentalnych. Limity podczas rozmaitych konkursów i pokazów psich piękności wynoszą:
- poniżej 2,5 kg;
- 2,5–4,5 kg dla psiaków i 2,5–5 kg dla suczek.
Budowa ciała
„Idealny” phalene powinien mieć określoną budowę ciała. Za zbyt dalekie odstępstwa od wzorca i wady dyskwalifikujące na wystawach uważa się m.in. nos koloru różowego lub z różowymi plamami, stale wysunięty język (oraz jego porażenie), nadmiernie wysunięte kości twarzoczaszki (prognatyzm) oraz brak kontaktu między siekaczami, spowodowany zaawansowanym przodo- lub tyłozgryzem.
Jak zatem wygląda wzorcowy phalene? Pies żywcem wyjęty z podręcznika kynologicznego ma głowę proporcjonalną względem tułowia, średniej szerokości i lekko zaokrągloną pomiędzy uszami czaszkę, z wyraźnie zaznaczonym wgłębieniem i
delikatną, lekko zwężającą się kufę. Ta część twarzoczaszki nie może zadzierać się ku górze i tworzyć wklęśnięć po bokach. Długość kufy od czubka nosa do potylicy to ok. ⅓ długości głowy. Nos jest mały, czarny i okrągły, ale lekko spłaszczony (grzbiet nosa prosty), a wargi obcisłe, cienkie i czarne.
Phalene ma duże, nisko osadzone i ciemne oczy. Barwa wyrazista, kształt niewypukły i przypominający migdały. Powieki są szeroko otwarte, muszą być pigmentowane. Łukowaty kark ze średniej długości szyją prowadzi do szerokiej i głębokiej klatki piersiowej. Jej obwód między dwoma ostatnimi żebrami u psów phalene powinien być maksymalnie zbliżony do wysokości w kłębie. Brzuch jest lekko podciągnięty, a lędźwie mocne i delikatnie wysklepione. Tułów kończy długi i wysoko osadzony ogon, który jest noszony wysoko i porośnięty długimi, obfitymi frędzlami przypomina płynący pióropusz.
Phalene – umaszczenie psów
Nie występuje u nich żadna forma podszerstka. U osobników wyrośniętych i w dobrej kondycji włos osiąga długość 7,5 cm w kłębie i do 15 cm na frędzlach ogonowych. Phalene posiada bujną i miękką, choć w dotyku twardawą sierść o jedwabistym połysku. Włos na głowie, kufie i przedniej części łap pozostaje krótki. Znacznie bardziej obfite kępki i „bryczesy” z tyłu kończyn (do wysokości stawu skokowego) i na ogonie. Dla sierści tych kontynentalnych, miniaturowych spanieli charakterystyczne są także:
- „portki” z bujnego włosia na udach;
- średnia długość sierści na tułowiu;
- dłuższa na szyi, gdzie włos tworzy kryzę i żabot.
Kynolodzy dopuszczają dowolną maść na białym tle, przy czym na brzuchu oraz kończynach ma wyraźnie dominować biel. W przypadku wzorcowego opisu głowy jest dokładnie odwrotnie. Pyszczek, uszy i twarz powinny być w przeważającej części kolorowe – tutaj dopuszczalne są wszelkie warianty i kombinacje umaszczenia. U psa rasy phalene mile widziana biel na głowie ma postać mniej lub bardziej szerokiej strzałki, ewentualnie małego zaznaczenia na dolnej części.
Phalene – charakter i szkolenie
Psy tej rasy chętnie uczą się nowych rzeczy, choć pozostają wręcz przesadnie czujne. Potrzeba naprawdę wiele cierpliwości i konsekwencji, by oduczyć psa szczekania, przynajmniej w niektórych sytuacjach. Szczenięta phalene często potrzebują więcej czasu na przyswojenie podstawowych zasad czystości – wiele osobników chętniej zostanie w domu, niż wyjdzie na dwór. Zwłaszcza kiedy dostrzega najmniejsze oznaki niepogody.
Phalene – żywienie i pielęgnacja
Phalene nie są szczególnie wymagającymi psami pod względem żywienia czy pielęgnacji. To pełnokrwiści mięsożercy, których dieta z natury bazuje na białkach zwierzęcych. Kontynentalne spaniele najchętniej jedzą mokre i suche karmy z dużą zawartością mięsa. Oczywiście należy im zapewnić dostęp do czystej wody pitnej.
Jeśli chodzi o dbanie o czystość phalene, pies powinien:
- zostać jak najwcześniej przyzwyczajony do szczotkowania sierści;
- mieć przycinaną 2–3 razy w roku długą sierść na łapach, ew. także na uszach, ogonie i tułowiu;
- brać sporadyczne kąpiele, tylko w razie takiej konieczności;
- mieć sprawdzane uszy i ciało pod kątem obecności pasożytów.
Phalene – choroby
Psy phalene nie mają tendencji do specyficznych tylko dla nich chorób czy problemów zdrowotnych. Jak wszystkie spaniele i pozostałe, małe rasy, ze względu na swoje rozmiary mogą doznać zwichnięcia rzepki kolanowej. Takie urazy w późniejszym wieku mogą skutkować jej wypadaniem.
15 lat to oczekiwana długość życia phalene. Hodowla i właściciel, którzy przez cały czas zapewnią pupilowi optymalne warunki, mogą cieszyć się jego towarzystwem nawet kilka lat dłużej. Taki spaniel nie jest drogi w utrzymaniu, ale kosztuje swoje na starcie.
Phalene – cena szczeniaka z hodowli
Ile trzeba zapłacić za phalene? Szczeniaki rodowodowe wyceniane są na poziomie 3000 zł. Są i tacy hodowcy, którzy za swoje psy żądają sum przekraczających 5000 zł. Przed zakupem dokładnie sprawdź wszystkie dokumenty – certyfikaty FCI, świadectwa szczepień, odrobaczania itd. Uważa się, że dopiero 8-tygodniowe szczenię jest gotowe do adopcji i zmiany miejsca zamieszkania.
Nie bez powodu phalene uznawany jest za odmianę pełną wdzięku. Taką psinkę pokochasz od pierwszego spotkania!
Bibliografia
Wzorzec FCI nr 77 /06. 04. 1998/, wersja angielska, https://www.zkwp.pl/wzorce/77.pdf, data publikacji obowiązującego wzorca: 17.09.1990.