Kleszcze u zwierząt mogą wzbudzić w nas panikę, szczególnie kiedy dobrze zdajemy sobie sprawę, jakie zagrożenie się z nimi wiąże. Warto być jednak przygotowanym na każdą sytuację i wiedzieć, jak poradzić sobie z takim pasożytem. Taka wiedza pomoże ci zachować spokój i adekwatnie zareagować. Sprawdź, jak usuwać kleszcze. Pies zachowuje się dziwnie? Zobacz, czy to nie objaw choroby odkleszczowej. Jak zareagować na pozostałości martwego kleszcza u psa?
Jak usunąć kleszcza u psa – infografika
Gdzie pies łapie kleszcze?
Bardzo trudno w dzisiejszych czasach spotkać tereny wolne od tych pasożytów. Bytują one już nie tylko na skraju lasów czy łąkach. Coraz częściej można je spotkać w miejskim parku, na placu zabaw czy w przydomowych ogródkach. Warto pamiętać, że mitem jest stwierdzenie, że skaczą one z wysoka na swoje ofiary. Kleszcze wspinają się po źdźbłach trawy.
Łagodne i krótkie zimy przyczyniają się do tego, że kleszcze żerują od wczesnej wiosny do późnej jesieni. Zimą nie giną, lecz hibernują. Na swoje ofiary czekają nawet do kilku tygodni, przebywając na spodnich częściach traw czy liści. Trudno je zauważyć, gdyż przypominają ziarenka piasku.
Samo ukąszenie przez kleszcza nie jest bolesne. Jednak może być niebezpieczne dla psów, gdyż pasożyty te przenoszą kilka poważnych chorób, w tym groźną dla życia babeszjozę. Dlatego warto wiedzieć, jak reagować na kleszcza u psa i co zrobić, gdy go znajdziesz.
Rodzaje kleszczy u psa
Kleszcze należą do gromady pajęczaków. Są pasożytami żywiącymi się krwią i płynem limfatycznym swoich żywicieli. W Europie najczęściej występują kleszcze z rodzaju Ixodes (kleszcz pospolity), Rhipicephalus i Dermacentor. U psów spotykamy Ixodes canisuga i Rhipicephalus sanguineus.
Kleszcz psi – opis
Niezależnie od rodzaju możemy je rozpoznać po trójkątnym ciele, lekko spłaszczonym, z ośmioma dłuższymi nóżkami i niewielką w stosunku do ciała głową. Przybierają kolory od brązowego po czerwonobrązowy. Rozróżniamy tzw. kleszcze twarde (mają tak zwaną tarczę) oraz nieosłonięte „kleszcze miękkie”. Narządy gębowe kleszcza są dobrze widoczne i przypominają miniaturowe szczypce. Pomiędzy nimi kryje się narząd kłujący. Za jego pomocą kleszcz u psa pobiera krew swojego żywiciela i jednocześnie przytwierdza się do jego skóry.
Kleszcze przechodzą kilka stadiów rozwoju. Dojrzała samica składa jaja poza ciałem żywiciela. Z nich wylęgają się larwy, które następnie przyjmują postać nimf, by ostatecznie stać się dorosłymi kleszczami. Pajęczak ten we wszystkich stadiach swojego rozwoju pozostaje pasożytem, który gryzie zwierzęta i ludzi, by móc się rozwijać. Larwy i nimfy są trudno dostrzegalne w psim futrze, natomiast dorosłego osobnika nie sposób nie zauważyć przy uważnej kontroli psiej skóry. Nasycony pajęczak ma szare, wypukłe ciało, które może osiągać długość nawet do 3 cm.
Jak wygląda kleszcz u psa – zdjęcia
Zobacz, jak wygląda kleszcz u szczeniaka lub dorosłego psa. Zdjęcia, które zobaczysz poniżej, pozwolą ci zapoznać się z tym pasożytem. Dzięki temu będziesz wiedział czego szukać, następnym razem, gdy będziesz podejrzewał, że twój pies ma kleszcza.
Choroby odkleszczowe u psa i ich objawy
Twój pies może złapać kleszcza właściwie wszędzie, a to może mieć poważne konsekwencje w postaci groźnej choroby. Poznaj te najczęściej występujące. Zobacz, czym się charakteryzuje, każda choroba odkleszczowa u psa:
- babeszjoza;
- erlichioza;
- borelioza;
- kleszczowe zapalenie mózgu i opon mózgowych.
Osowiały pies po kleszczu to jeden z najczęściej pojawiających się objawów chorób odkleszczowych. Inne bardzo niepokojące objawy to obrzęk węzłów chłonnych, podwyższona temperatura, wymioty i biegunka. Szczegółowy opisy wraz ze wszystkimi symptomami każdej choroby odkleszczowej znajdziesz poniżej.
Babeszjoza
Babeszjoza jest chorobą wywołaną przez pierwotniaki Babesia canis. Nieleczona, może prowadzić do śmierci zwierzęcia. Statystycznie najwięcej zachorowań na babeszjozę występuje w kwietniu i sierpniu. W początkowych stadiach rozwoju kleszcze żerują na gryzoniach i ptakach, czyli na zwierzętach, u których nie stosuje się profilaktyki przeciwkleszczowej. Wtedy najczęściej stają się nosicielem pierwotniaków babeszjozy, które następnie przekazują do organizmu psa stającego się jego następnym żywicielem.
Może do tego dojść w trzech sytuacjach:
- kleszcz u psa musi być wbity w skórę ponad 24 godziny (niektóre źródła mówią o 48 godzinach);
- podczas nieumiejętnego usuwania kleszcza u psa zwróci on treść z jelit i ślinę;
- ukąszenie następuje bezpośrednio po oderwaniu od poprzedniego nosiciela zarażonego babeszjozą.
Objawy choroby u psa po kleszczu
Do najczęstszych niepokojących objawów, które może wywołać kleszcz u psa, należą:
- apatia;
- brak apetytu;
- osłabienie;
- zaburzenia równowagi;
- ciemnoczerwony mocz;
- wymioty;
- krwawa biegunka;
- duszności;
- przyspieszona akcja serca;
- wysoka temperatura ciała;
- żółtaczka.
Jeśli zauważysz któryś z wyżej wymienionych objawów, udaj się niezwłocznie do lekarza weterynarii. Babeszjoza wywołuje rozpad czerwonych krwinek u psów, co prowadzi do silnej anemii, która – nieleczona – prowadzi do śmierci. Choroba, którą spowodował kleszcz u szczeniaka lub dorosłego psa, może przyjąć postać ostrą lub przewlekłą.
Jak wygląda diagnostyka babeszjozy?
Diagnostyka tej ciężkiej choroby jest prosta. Lekarz weterynarii przeprowadza wywiad oraz wykonuje badanie krwi w celu potwierdzenia obecności pierwotniaków Babesia canis. Morfologia pokazuje ponadto niską liczbę płytek krwi, erytrocytów i hemoglobiny. Testy płytkowe potwierdzają lub wykluczają chorobę.
Jak leczy się babeszjozę? W przypadku potwierdzenia obecności Babesia canis we krwi psa lekarz weterynarii stosuje:
- leki przeciw pierwotniakom w postaci wlewów kroplówkowych;
- leki sterydowe, antybiotyki;
- w skrajnych przypadkach transfuzję krwi;
- zleca również odpowiednią dietę weterynaryjną.
Kleszcz u psa – skutki. Erlichioza
Chorobę tę wywołują bakterie z rodzaju Erlichia. Najgroźniejsze są Ehrlichia canis, które wraz ze śliną kleszcza przedostają się do krwioobiegu psa. Pojedynczy kleszcz u psa, będący nosicielem bakterii, nie jest zagrożeniem dla czworonoga. Natomiast jeśli na skórze czworonoga bytuje wiele pasożytów, może dojść do groźnej niedokrwistości.
Objawy u psa po kleszczu w przypadku erlichiozy
Oto kilka objawów, które w przypadku tej choroby może dawać kleszcz u psa:
- podwyższona temperatura ciała;
- apatia;
- niechęć do zabawy, aktywności fizycznej;
- powiększone węzły chłonne.
Objawy te występują najczęściej po 1–3 tygodniach od ukąszenia. W przypadku wystąpienia u psa opisanych wyżej objawów lekarz weterynarii zleci badania morfologiczne i biochemiczne. U dobermanów i owczarków niemieckich obserwuje się cięższy przebieg tej choroby.
Erlichioza u psa – leczenie
W terapii stosuje się antybiotyk podawany przez co najmniej 28 dni. Po około 4 tygodniach leczenia wykonuje się u psa badania serologiczne w celu oceny obecności przeciwciał. Leczenie postaci przewlekłej erlichiozy u psa ugryzionego przez kleszcza może trwać nawet kilka miesięcy.
Choroby przenoszone przez kleszcze – psia borelioza
Borelioza psia nazywana jest także chorobą z Lyme. Jest chorobą bakteryjną wywołaną przez krętki Borrelia burgdorferi. Bakterie te dostają się do krwioobiegu psa wraz ze śliną zakażonego kleszcza. Borelioza obejmuje różne układy i narządy czworonoga. Jest chorobą, której objawy występują na długo po ugryzienie kleszcza u psa – nawet do 6 miesięcy od zakażenia. Pies ugryziony przez kleszcza może przejść ją bezobjawowo. Jednak u około 5–10% zakażonych psów rozwija się pełna postać choroby.
Objawy boreliozy u psów
Pierwszym objawem rozwijającej się boreliozy jest rumień powstający w miejscu ukąszenia kleszcza. Pies nawet o nim nie wie, a opiekun zwierzęcia czasami go nie zauważa, zwłaszcza jeśli jego podopieczny ma długą i gęstą sierść. Następnie rozwija się spowodowana zapaleniem stawów kulawizna. Kolejnymi objawami są apatia, brak apetytu, gorączka, osłabienie. Objawy te mają często charakter nawracający – ustępują, by powrócić po kilku tygodniach. W przebiegu tej podstępnej choroby występuje czasem kłębuszkowe zapalenie nerek, zapalenie opon mózgowych, zapalenie mięśnia sercowego, zapalenie wątroby czy zapalenie skóry. W przypadku, gdy borelioza obejmie układ nerwowy, można zauważyć zmiany w zachowaniu psa.
Wyżej omówione objawy są zawsze wskazaniem do wizyty u lekarza weterynarii, zwłaszcza jeśli wcześniej zauważyłeś kleszcza u swojego psa. Lekarz zleci wówczas test ELISA lub test immunofluorescencji pośredniej, które pozwalają wykryć przeciwciała przeciw krętkom Borrelia. Inną metodą diagnostyczną są badania molekularne PCR.
Kleszczowe zapalenie mózgu i opon mózgowych
Ukąszenia przez kleszcze mogą przenosić choroby, takie jak erlichioza (Ehrlichia canis) i borelioza (Borrelia burgdoferi), a te infekcje z kolei mogą powodować zapalenie opon mózgowych u niektórych psów.
Objawy u psa po kleszczu:
- ból;
- sztywność karku;
- brak apetytu;
- skurcze mięśni;
- utrata równowagi;
- paraliż;
- drgawki;
- utrata świadomości.
Aby zdiagnozować zapalenie opon mózgowych, lekarz weterynarii będzie musiał pobrać próbkę płynu mózgowo-rdzeniowego psa. Badanie to wykonuje się w znieczuleniu ogólnym. Leczenie polega na podawaniu sterydów, antybiotyków i leków przeciwpasożytniczych.
Jak usunąć kleszcza u psa? Co należy robić?
Usuwanie bytujących na skórze psa kleszczy jest niezwykle istotne dla zabezpieczenia przed zapadnięciem na choroby odkleszczowe. Jeśli więc znajdziesz na ciele swojego pupila kleszcza, zastosuj poniższe wskazówki:
- nigdy nie smaruj wszczepionego w skórę kleszcza żadnym preparatem, gdyż zwiększa to ryzyko przeniesienia choroby;
- nie wyrywaj pajęczaka z ciała psa, lecz delikatnym, ale zdecydowanym ruchem wykręć go za pomocą specjalnego haczyka lub pęsety;
- pamiętaj, należy usunąć kleszcza w całości. Jeśli główka pasożyta pozostanie w ciele psa, udaj się do lekarza weterynarii, by zminimalizować ryzyko infekcji;
- obserwuj uważnie swojego czworonoga przez kilka tygodni, a w razie wystąpienia objawów jakiejkolwiek choroby przenoszonej przez kleszcze udaj się do lekarza weterynarii.
Sprawdź też rozbudowaną instrukcje i film, jak usunąć kleszcza u psa.
Szczególnym problemem może być kleszcz u yorka lub psa podobnej rasy. Nie tylko ich niski wzrost ułatwia kleszczom wspinanie się na nie, z radością buszują one po krzewach, w których łatwo mogą złapać tego pasożyta. Co gorsza, długa sierść psa tej rasy utrudnia usunięcie pasożyta. Jeśli masz yorka, pamiętaj, aby po spacerze dokładnie przeglądać jego sierść.
Rana po kleszczu u psa – co powinno niepokoić?
Może się zdarzyć, że pies ugryziony przez kleszcza nie reaguje w negatywny sposób, ale po jego wyciągnięciu zauważasz na jego skórze rankę. Co oznacza opuchlizna po kleszczu u psa? Jak zareagować na rumień po kleszczu u psa? Drobne podrażnienia lub opuchnięta skóra w miejscu ugryzienia przez kleszcza są normalne i powinny samoistnie zniknąć po jednym, czy dwóch dniach. Jeśli opuchlizna utrzymuje się dłużej lub towarzyszą jej inne niepokojące objawy, skonsultuj się z weterynarzem.
Zupełnie inną kwestią jest rumień pojawiający się na skórze psa po ukąszeniu kleszcza. To zaczerwienienie o charakterystycznym okrągłym kształcie, zazwyczaj otoczone ciemniejszym pasem skóry. To niestety bardzo niepokojący objaw kleszcza u psa, który może świadczyć o tym, że nasz pupil został zakażony boreliozą. W takim przypadku psa należy zabrać do weterynarza.
O tym, co zrobić, gdy zauważysz pozostałości kleszcza pod skórą u psa, przeczytasz poniżej.
Źle wyrwany kleszcz – co robić?
Źle wyrwany kleszcz u psa to sytuacja daleka od pożądanej, ale nie panikuj. Nie próbuj też samodzielnie usunąć resztek pasożyta z ciała zwierzęcia. Jeśli nie udało ci się wyciągnąć kleszcza u psa, należy udać się do weterynarza, który specjalną igłą usunie głowę, aparat gębowy lub żądło pajęczaka. Zawsze pamiętaj o zdezynfekowaniu zarówno skóry zwierzęcia, jak i swoich rąk i narzędzi, których używasz. Nie zapominaj, jednym z zagrożeń w tej sytuacji jest infekcja.
Kleszcz u psa – jak zapobiegać ukąszeniu kleszcza
W walce z chorobami przenoszonymi przez kleszcze najważniejszą rolę odgrywa profilaktyka. Zapobieganie przed inwazją pasożytów zewnętrznych nie jest trudne. Zabezpiecz swojego psa w jeden z następujących sposobów:
- stosuj dobrej jakości obrożę przeciw ektopasożytom. W przypadku psów lubiących kąpiele w zbiornikach wodnych lub strumieniach stosuj odpowiednie obroże wodoodporne;
- zabezpiecz psa, podając mu tabletki przeciw kleszczom;
- zastosuj płyn lub krople typu spot-on do wylania na skórę zwierzęcia.
Możesz wspomagająco użyć preparatów naturalnych, które odstraszają kleszcze i inne pasożyty zewnętrzne.
Jak chronić psa przed kleszczami? Profilaktyka
Bardzo ważne jest regularne stosowanie preparatów przeciwko pasożytom zewnętrznym. Mimo iż żaden preparat nie daje stuprocentowej pewności, że kleszcz nie wszczepi się w skórę psa, powoduje, że pasożyt ginie do 48 godzin od wkłucia się w skórę. To znacznie ogranicza ryzyko zachorowania psa na choroby odkleszczowe.
Aby zwalczać kleszcze u psa, nie musisz rezygnować ze spacerów z czworonogiem w lesie czy na łące. Pamiętaj, by w odpowiedni sposób zabezpieczyć swojego ulubieńca przed tymi uciążliwymi pajęczakami. Dbaj ponadto o szatę psa, regularnie szczotkuj ulubieńca, przeglądaj jego sierść. Żaden sposób zapobiegania chorobom odkleszczowym nie jest w stu procentach pewny, co nie sprawia, że nie warto ich stosowć. W razie wystąpienia niepokojących objawów udaj się niezwłocznie po poradę lekarza weterynarii, który dodatkowo zaproponuje najlepszy dla twojego psa sposób zabezpieczenia go przed kleszczami.
