Fafle u psa: co to jest?
Pies, podobnie jak człowiek, posiada wargi. Są one nieodzowną częścią psiej mordki nazywanej kufą. Ich profesjonalna nazwa, stosowana m.in. przez kynologów i weterynarzy, to właśnie fafle u psa. Najbardziej specyficznym przykładem jest Śliniak – pies rasy dogue de bordeaux znany z serialu „Rodzina zastępcza”, który charakteryzował się ciągnącymi się wzdłuż pyska, przypominającymi wyciągniętą skórę wargami i wzmożonym ślinieniem, od czego zresztą dostał swoje imię.
Budowa czaszki psa
Psia czaszka składa się z dwóch części – mózgoczaszki i trzewioczaszki. Pomiędzy tymi dwiema strefami psiej głowy stoi granica, która łączy trzewioczaszkę z mózgoczaszką, znana jako stop – przełom czołowo-nosowy, zwany również krawędzią czołową. To miejsce, w którym czoło przechodzi w kufę, czyli psi pysk. Co ciekawe, niektóre rasy, na przykład owczarek szkocki collie, nie posiadają stopu, przy czym charakteryzują się wyraźnie wydłużoną kufą.
Fafle, inaczej górne wargi psa, zaczynają się na górnej części kufy, a ich długość, kształt i rozmiar zależne są od rasy. Niektóre rasy psów są znane z tego, że mają dość duże fafle, podczas gdy w przypadku innych przedstawicieli tego gatunku górne wargi mogą być ledwo zauważalne lub prawie nieistniejące. Najłatwiej wyodrębnić fafle u psa mając przed sobą na przykład doga niemieckiego, boksera, dogue de bordeaux, buldoga angielskiego czy psa św. Huberta. U tych zwierząt fafle są długie, ciężkie i obwisłe. Jednym słowem – od razu rzucają się w oczy.
Fałdy skóry zakrywające zęby to tylko jeden z charakterystycznych elementów psiej mordki. Bardzo ważną częścią trzewioczaszki jest też trufla, czyli zazwyczaj wilgotny, bezwłosy psi nos. Jej kolor może występować w odcieniach czarnego, brązowego, wątrobianego lub jasnoróżowawego. Wielkość psiego nosa w stosunku do kufy jest różna w zależności od rasy. Istnieje mit mówiący, że suchy nos wskazuje na niepokojące objawy zdrowotne. Dopóki nie jest to stan permanentny, nie jest to prawdą.
Rasy brachycefaliczne i dolichocefaliczne
Wydatne fafle u psa stanowią też cechę dystynktywną niektórych ras o specyficznym wyglądzie. Mowa o zwierzętach takich jak mops czy pekińczyk, które mają mocno zadarty nos, pysk wyraźnie oddzielony od pozostałej części głowy, a długość ich kufy jest stosunkowo niewielka. Jest to grupa brachycefaliczna. Ich odwrotnością jest grupa dolichocefaliczna, która charakteryzuje się dość dużą długością kufy, wyraźnym grzbietem nosa oraz przylegającymi faflami. Są to na przykład charty rosyjskie czy airedale terriery.
Mimo że górne wargi mają własną nazwę, dolne wargi psa jej nie posiadają. Faflami u psa określa się więc nadmiar skóry zwisający wzdłuż psiej kufy, zakrywający zęby.
Fafle u psa: po co pupilowi obwisłe wargi?
Wygląd kufy w przypadku psów rasowych był celowo modyfikowany przez człowieka. Tam, gdzie takie cechy, jak sporo luźnej skóry, przodozgryz i wklęsły pysk psa są uważane za wzorcowe, u innych stanowią element niepożądany.
Często duże fafle posiadają psy gończe, chociaż nie jest to reguła. Przerost fafli u psa pełni więc zazwyczaj element estetyczny danej rasy, a w wielu przypadkach może nawet ograniczać normalne funkcjonowanie zwierzęcia. Na przykład u golden retrieverów nadmiernie obwisłe górne wargi są niemile widziane ze względów praktycznych: przeszkadzają one tej rasie w chwytaniu aportu.
Natomiast psy należące do grupy brachycefalicznej, czyli czworonogi z krótką kufą, u których występuje przodozgryz, mają bardzo często problemy zdrowotne, a nawet komunikacyjne. Z tego powodu obrońcy praw zwierząt nagminnie krytykują hodowców buldogów czy mopsów, zarzucając im krzywdzenie psów. Namawiają też, by nie kupować psów z grupy brachycefalicznej, a tym samym zmniejszyć populację męczących się psów.
Funkcja komunikacyjna fafli u psa
Fafle u psa pełnią bardzo ważną funkcję komunikacyjną, która zależnie od kształtu i rozmiaru może być mniej lub bardziej wyrazista. Dzięki nim pies może ostrzegać inne osobniki przed zbliżeniem się lub powiadamiać o swojej własności. Charakterystyczne uniesienie górnych warg i odsłonięcie przednich zębów to jasny i ostateczny komunikat, że pies nie życzy sobie interakcji, ale też nie chce wchodzić w konflikt, dlatego informuje o swoim niezadowoleniu z wyprzedzeniem.
Fafle mogą też, zależnie od nastroju psa, być bardziej lub mniej napięte bez odsłaniania zębów. Obserwacja takiego stanu wymaga pewnego doświadczenia i nie jest tak wyraźna jak uniesienie warg, jednak dla behawiorystów bywa ważną wskazówką psich emocji.
Niektóre rasy, zwłaszcza te posiadające wydłużone fafle, mogą sprawiać wrażenie smutnych. Jest to jednak zwykle jedynie ludzka interpretacja psiego nastroju, wynikająca ze stereotypowych wyobrażeń.
Podsumowując, fafle u psa są po prostu górnymi wargami jego pyska. Pełnią w dużej mierze taką samą rolę jak ludzkie wargi – chronią zęby i jamę ustną oraz pełnią funkcje komunikacyjne. Duże i obwisłe fafle to cecha estetyczna, nadana danym rasom przez ich twórców.
