Istnieje wiele rodzajów agresji, ale to agresja lękowa u psów jest jedną z najtrudniejszych w leczeniu. Pies lękliwy, reagujący agresją na bodziec, którego się boi, jest tak naprawdę czworonogiem nieprzewidywalnym, a przez to niebezpiecznym. Życie z pupilem zmagającym się z tego rodzaju problemem jest trudne, naznaczone ciągłym stresem i niepewnością. Pies, który się boi i gwałtownie reaguje na wszelkie niepokojące zmiany w otoczeniu, odczuwa dodatkowo napięcie i frustrację opiekuna, co nie pomaga w rozwiązaniu problemu. Czym jest agresja lękowa i jak pomóc psu, który jej doświadcza? Sprawdź!
Agresja lękowa u psów – co to jest?
Czym jest agresja lękowa u psów? Trudno wskazać tu jedną poprawną definicję, niemniej – jak sama nazwa wskazuje – jej podłożem są najczęściej lęk, strach, poczucie zagrożenia ze strony określonego bodźca. A bodźcem tym może być tak naprawdę wszystko, m.in.:
- Człowiek – każdy obcy człowiek lub np. tylko mężczyźni/kobiety/dzieci, człowiek z wędką, brodą, osoba wymachująca rękami, podnosząca głos czy przechadzająca się po parku w kapeluszu. Wszystko zależy od tego, co i w jakiej sytuacji wywołało lęk u psa i (z jego punktu widzenia) potrzebę obrony poprzez atak.
- Inny pies – każdy pies, grupa psów, psy małe lub duże, w konkretnym typie umaszczenia (czworonogi często boją się dużych, czarnych psów, choć nie jest to regułą), warczące, zachęcające do zabawy (niektóre zwierzęta bywają wówczas natarczywe, co także może wywołać stres i niepokój) czy po prostu przechodzące w niedalekiej odległości.
- Inne zwierzęta – psy mogą bać się wielu innych zwierząt, niekoniecznie dlatego, że te zrobiły im jakąkolwiek krzywdę.
- Dźwięk – zwłaszcza nagły, głośny, ale nie tylko. Jeśli dany dźwięk wybitnie nieprzyjemnie kojarzy się psu, może on na niego reagować próbą ucieczki a w ostateczności agresją, choćby był to najprzyjemniejszy dla ucha ton.
- Zapach – jak wyżej, zapach towarzyszący jakiemuś przykremu wydarzeniu może automatycznie wywoływać bardzo silne emocje, panikę i agresję.
- Miejsce – wiele psów reaguje agresywnie np. już na sam widok gabinetu weterynaryjnego, bo jest to miejsce, które nie kojarzy się dobrze.
Czy zawsze wiadomo, czego boi się pies?
O całkiem sporym „szczęściu” może mówić każdy opiekun, który bez cienia wątpliwości wie, czego dokładnie boi się pies, a co więcej, jakie wydarzenie przyczyniło się do rozwoju agresji lękowej u psa. Wówczas znacznie łatwiej zarządzać otoczeniem i po prostu unikać okoliczności, które mogą wywołać gwałtowną reakcję pupila. Jeśli pies jest agresywny np.:
- wobec dzieci – bo jakiś maluch dokuczał czworonogowi, gdy ten był jeszcze szczenięciem, rezygnujesz z tras spacerowych wiodących tuż obok zapełnionych po brzegi placów zabaw;
- wobec innych psów – bo został porządnie poturbowany przez innego czworonoga i teraz wpada w panikę na widok każdego psa, nie idziesz ze swoim podopiecznym do psiego parku;
- wobec wędkarzy – bo… w zasadzie wszystko mogło się wydarzyć, nie zabierasz psa na zawody wędkarskie i rezygnujesz z wycieczek w miejsca, które szczególnie upatrzyli sobie miłośnicy wędkarstwa.
Oczywiście wyżej wymienione przykłady stanowią swego rodzaju uproszczenie, bo pewnych spotkań i sytuacji nie da się uniknąć pomimo największej kontroli. Poza tym większość psów przejawiających agresję lękową to psy generalnie lękliwe, cechujące się niskim progiem odporności na stresujące dla nich wydarzenia. Raczej nie zdarza się, aby pies bał się wyłącznie bodźca X lub Y, a poza tym był absolutnie zrównoważonym, odważnym i pewnym siebie czworonogiem, który wypracował i stosuje efektywne strategie radzenia sobie. Niemniej, jeśli możesz unikać tego, czego boi się twój pupil, rób to!
Agresywne zachowanie psa – zrozumienie to podstawa!
Psa, który przejawia zachowania agresywne, łatwo rozpoznać. Problem w tym, że rozpoznanie najczęściej przychodzi zbyt późno. Pies, zanim zacznie np. warczeć, kłapać w powietrzu, „twardo” wpatrywać się w obiekt, jeżyć sierść etc., wysyła mnóstwo sygnałów, które świadczą o tym, że nie czuje się komfortowo w danej sytuacji i chciałby jak najszybciej wyjść z niej. Należą do nich np. ziewanie, oblizywanie się, odwracanie wzroku, wpatrywanie się w opiekuna (prośba o wsparcie) czy próba odejścia w inną stronę.
Niestety są to sygnały tak subtelne, że osoba niedoświadczona lub pies, który z racji braków w socjalizacji nie potrafi poprawnie komunikować się z innymi przedstawicielami swojego gatunku, nie jest w stanie ich dostrzec. Notoryczne ignorowanie owych komunikatów w końcu doprowadza do sytuacji, w której pies z nich rezygnuje. Bo po co je prezentować, skoro nie przynoszą efektu, a tylko przedłużają chwile napięcia? Wówczas od razu wysyła sygnały bardzo jednoznaczne, jak np. warczenie czy próba ugryzienia, których nie sposób nie zauważyć czy odebrać niewłaściwie.
Agresja lękowa u psów to problem behawioralny
Wiesz już, że psy prezentują naprawdę wiele sygnałów komunikacyjnych, w tym tych niezwykle „taktownych”, ledwie zauważalnych, które łatwo przeoczyć. Twoim zadaniem – jako odpowiedzialnego, świadomego i troskliwego opiekuna – jest zdobycie umiejętności rozpoznawania ich. Pomoże ci w tym behawiorysta, który doskonale zna „mowę” zwierząt. Zwróci on twoją uwagę na najistotniejsze kwestie, pomoże nauczyć się rozpoznawania poszczególnych sygnałów i właściwego reagowania na nie.
Gdy już się tego nauczysz, co nie jest zadaniem trudnym i czasochłonnym, szybko zauważysz, że dzięki temu jesteś w stanie przerwać wiele trudnych dla psa sytuacji, nie doprowadzając tym samym do eskalacji. Pamiętaj, że udzielanie wsparcia pupilowi, gdy mierzy się z przykrymi emocjami, to tylko jedno z twoich zadań. Zadbaj o to, aby na co dzień wzmacniać pewność siebie twojego psa, m.in. stwarzając mu wiele okazji do przeżywania sukcesów, które wprawią go w dobry nastrój. Zapewnij mu bezpieczne, przewidywalne środowisko, w którym bez presji i stresu będzie mógł funkcjonować i budować wewnętrzną równowagę.
Agresja lękowa u psów. Podsumowanie
Agresja lękowa u psów to jeden z najczęstszych problemów behawioralnych zgłaszanych przez psich opiekunów. Jeśli nie masz wiedzy i doświadczenia w przeciwdziałaniu niej, zgłoś się do specjalisty. Możliwe, że zaproponuje ci m.in. takie metody terapii jak odwrażliwianie i przeciwwarunkowanie. Na pewno też udzieli wielu cennych rad i wskazówek. Nie pozwól na to, aby problem ten was pokonał. Daj sobie i psu szansę na szczęśliwą, spokojną i bezpieczną przyszłość!
